برای کنترل و کاهش استرس چه کنیم + 20 روش کاربردی و توصیه پزشکی
کاهش استرس چگونه است؟ استرس یک احساس طبیعی در زندگی انسان‌هاست، اما همچنین می‌تواند اثرات منفی زیادی بر روی سلامتی و روحیه فرد داشته باشد. در این مقاله از سایت زوم لایف، ما به بررسی راه‌های مدیریت استرس و کاهش آن پرداخته و نکات مهمی را برای کنترل استرس در زندگی روزمره ارائه می‌دهیم.
استرس ترسناک نیست، نیرویی است که می‌توانید از آن به نفع خود استفاده کنید. لزومی ندارد از آن فرار کنید و مجبور نیستید در همایش‌های کنترل و کاهش استرس شرکت کنید تا با نحوه کنترل آن آشنا شوید. توصیه‌های پزشکی زیر نحوه مقابله و حتی غلبه بر استرس را به شما نشان می‌دهند.
استراتژی‌های کاهش استرس
در ادامه لیستی از بهترین روش‌های کاربردی برای کاهش استرس و اضطراب را بخوانید. اگر همیشه درگیر استرس هستید، در مطلب جداگانه‌ای درباره روش‌های خانگی برای درمان استرس توضیح دادیم.
1. طرز فکر خود را تغییر دهید
به نظر من مهم‌ترین نکته راجع به استرس این است که در بسیاری از موارد، استرس مشکل را نشان نمی‌دهد بلکه در واکنش شما، استرس را نشان میدهد و نحوه درک شماست که موجب این واکنش می‌شود. اگر در کار خود با وظیفه دشواری روبرو شدید با تغییر عقیده آن را به فال نیک بگیرید که از این طریق مهارت‌های شما تقویت می‌شود. می‌توان یک زندگی پر از استرس و ناراحتی را به یک زندگی پر تکاپو و مهیج تبدیل کرد.
2. به چیزهای دیگری فکر کنید
وقتی نوک لوله تفنگ روی پیشانی شما قرار می‌گیرد، بلافاصله به چیز دیگری فکر کنید. شما باید ذهنتان را منحرف کنید یا به عبارتی فکری که شما را دچار استرس میکند از خود دور کنید و به هر چیزی ک در این زمینه مفید است فکر کنید.
3. مثبت فکر کنید
وقتی برای انجام کاری به خود مطمئن نیستید (مثلاً برای ارائه مطلب یا ملاقات با رییس خود) بهترین کار این است که به یک کار موفق یا یکی از موفقیت‌های گذشته فکر کنید و در این حال، دایماً موفقیت قبلی خود را به یاد آورید. دلیلی وجود ندارد که موفق نشوید.
راه های کاهش استرس و افزایش تمرکز
4. ذهنتان را آرام کنید
یک استراحت مختصر برای ذهن شما، روشی بسیار موفق در کاهش یا کنترل استرس می‌باشد. تصور کنید روی شن داغ ساحل باهاما دراز کشیده‌اید. باد خنکی از سمت اقیانوس به سوی شما می‌وزد و موج ساحلی در کنار شما غلت می‌خورد. اگر بدانید با این تصور چه آرامشی پیدا می‌کنید؟
5. جملات آرامش بخش را بخوانید
استرس، هر لحظه می‌تواند حمله کند. فقط، به حمام و قبل از رفتن به سرکار، به فروشگاه مواد غذایی لوکس هنگام ظهر، به اتومبیل هنگام رفتن به خانه و به محیط کار محدود نمی‌شود. هنگامی که افکار ناخوشایند باعث انقباض عضلات گردن شما می‌شوند و بدن شما کشیدگی پیدا میکند، برای حل این معضل جملات زیر را از حفظ بخوانید:
- در این لحظه، کاری نیست که مجبور باشیم انجام دهم.
- در این لحظه، جای نیست که مجبور باشم آنجا بروم.
- در این لحظه، مشکلی نیست که مجبور باشم آن را حل کنم.
- در این لحظه، فقط و فقط باید استراحت کنم.
لزوماً آگانه به این سخنان فکر کنید. زیرا در این صورت ذهنیت شما ناخودآگاه تغییر حالت میدهد و به شما آرامش می‌بخشد. اگر این جملات را از حفظ بخوانید، دیگر به آنچه آزارتان میدهد، فکر نمی‌کنید.
6. معلومات خود را بیان کنید
باید فهرستی از معلومات خود آماده داشته باشید تا وقتی که دچار استرس شدید بتوانید آنها را تکرار کنید. لزومی ندارد پیچیده باشند. فقط مثل سرود برای خود بیان کنید: من می‌توانم با این مشکل کنار بیایم. از همه افراد این جمع، بیشتر از این موضوع سر در می‌آورم. با انجام این‌کار، واکنش بدن شما نسبت به استرس، نفس زدن و سرد شدن دست‌ها، از بین می‌رود و نیروی عقلانی شما، بخشی از وجود شما که واقعاً از عهده استرس بر می‌آید، واکنش معقولی به آن نشان میدهد. در نتیجه شما خونسردی خود را به دست می‌آورید.
7. برای رفع استرس تا 10 بشمارید
پس از بروز استرس بلافاصله نسبت به آن واکنش نشان ندهید و با این کار به مهار آن کمک کنید. قبل از انجام امور روزمره خود، کمی حوصله به خرج بدهید. به چند لحظه تامل و آرامش عادت کنید تا بتوانید استرس را تحمل کنید.
برای مثال وقتی تلفن زنگ می‌زند، نفس عمیق بکشید. سپس وقتی که نفس خود را بیرون می‌دهید تصور کنید مثل یک عروسک پارچه‌ای، سست و آزاد هستید. یکی از نتایج چنین تاملی احساس حفظ تسلط است. معمولاً اگر بر رفتار خود مسلط باشیم، کمتر دچار استرس می‌شویم. به خود عادت بدهید که قبل از پاسخگویی به تلفن، چند لحظه صبر کنید و سریعاً آرامش پیدا کنید. تامل آگانه در این مواقع، می‌واند همیشه آرامش بخش باشد.
8. به نقاط دور دست نگاه کنید
اگر چند لحظه از پنجره به نقاط دور دست، جایی که نقشی در پریشانی خاطر شما ندارد، نگاه کنید، چشمان شما آرامش پیدا می‌کنند. اگر چشمانتان آرامش پیدا کنند، شما هم می‌توانید آرامش پیدا کنید. قوری را از روی اجاق گاز بردارید. آیا باز هم آب داخل آن می‌جوشد؟!
9. بلند شوید و مکان را ترک کنید
فاصله گرفتن از صحنه آزاد دهنده به همان اندازه که تماشای نقاط دور دست موثر است، تاثیر مفید دارد.
چگونه ذهنی آرام داشته باشیم
10. چند نفس عمیق بکشید
به قول برخی نفس کشیدن از شکم، روشی قدیمی و مفید برای غلبه برا اضطراب و حالت عصبی می‌باشد. منظور اصلی ما این است که آرام عمل کنید و خونسرد باشید. وقتی دچار استرس می‌شوید ضربان نبض شما به سرعت بالا می‌رود و شروع می‌کنید به نفس نفس زدن. اگر خود را مجبور کنید که به آرامی نفس بکشید، هر چند استرس هم داشته باشید، آرامش پیدا می‌کنید. روش صحیح نفس کشیدن از راه شکم است. با فرو بردن دم، احساس کنید شکم شما بزرگ می‌شود و با بیرون دادن نفس، جمع می‌گردد.
11. داد بزنید یا گریه کنید
همیشه نمی‌توان در محل کار تمام احساس خود را بیرون ریخت. اما در بعضی جاها مثل دفتر کار شخصی، یا داخل ماشین، این عمل هیچ اشکالی ندارد. برای تخلیه احساسی که به وجود آورنده استرس است، داد بزنید یا گریه کنید.
12. عضلات خود را کشش بدهید
اساساً هر چیزی که ما احساس می‌کنیم، یک نمود فیزیکی دارد. بسیاری از ما در برابر استرس با انقباض عضلانی واکنش نشان می‌دهیم. در واقع تمام تلاش ما از بین بردن علت استرس است. اما اگر عضلات خود را کشش بدهیم، لااقل احساس استرس را کاهش می‌دهیم. به عبارتی، وقتی عضلات آرامش پیدا می‌کنند، هیجان ما کمتر می‌شود. با توجه به این که ما اغلب از منشا استرس چیز زیادی نمی‌دانیم، چنین روشی موثر است و برای بیشتر مردم، این روش پاسخگوی تمام نیاز آن‌هاست.
13. عضلات تحت استرس خود را ماساژ بدهید
بسیاری از ما عضلات ویژه‌ای داریم که در اثر استرس منقبض می‌شوند. این مساله مثل یک چرخه معیوب می‌باشد. استرس باعث تولید آدرنالین می‌شود. آدرنالین باعث انقباض عضلانی می‌شود و در نتیجه آدرنالین بیشتر تولید می‌گردد. به همین ترتیب یکی از راه‌های مفید بر هم زدن این چرخه، یافتن عضلات تحت استرس و ماساژ دادن آنها به مدت دو دقیقه، در صورت احساس گرفتگی آنها، می‌باشد. (آن‌هایی که در اثر فشار منقبض می‌شوند. اغلب در ناحیه پشت کردن و بالای کمر قرار دارند.)
14. گیجگاه‌های خود را فشار دهید
این روش ماساژ درمانی برگرفته از طب سوزنی است که برای تسکین درد و درمان بسیاری از بیماری‌ها از نقاط فشار استفاده میکند و به طور غیرمستقیم، موثر است. با استفاده از ماساژ اعصاب نواحی گیجگاهی، عضلات نواحی دیگر بدن، به ویژه نواحی گردن آرامش پیدا می‌کنند.
15. چانه خود را شل کنید و از چپ به راست حرکت دهید
افرادی که تحت فشار قرار دارند بیش از دیگران دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهند. شل کردن چانه و حرکت دادن آن به آرامش عضلات آن نواحی کمک میکند و با عضلاتی آرام است که می‌توانید احساس انقباض را کاهش دهید.
16. سینه خود را پهن کنید تا بهتر نفس بکشید
افرادی که تحت فشار روانی قرار دارند و عضلات آنها منقبض می‌باشد، ممکن است مشکل تنفسی پیدا کنند و تنفس بد می‌تواند اضطرابی را که داشتید شدیدتر کند. شانه‌های خود را به سمت بالا و عقب بکشید. بعد آرامش خود را حفظ کنید و راحت نفس بکشید. اولین بار که شانه‌های خود را به عقب می‌برید نفس خود را عمیقاً فرو برید و وقتی آرامش پیدا می‌کنید نفس خود را بیرون بدهید. چهار یا پنج بار این عمل را تکرار کنید و سپس بار دیگر نفس خود را به طور عمیق فرو ببرید. همه مراحل را چهار بار تکرار کنید.
سریعترین راه کاهش استرس
17. همه جای خود را به آرامش برسانید
با استفاده از یک تکنیک ساده که به آرامش تدریجی معروف است، می‌توان خیلی سریع با کاهش ناراحتی جسمانی، احساس استرس شخص را به میزان قابل توجهی کاهش داد. مهم نیست از بالا یا پایین شروع کنید. یک دسته عضلات بدن خود را همزمان منقبض کنید و به مدت چند ثانیه این حالت را حفظ کنید. سپس بگذارید آرامش پیدا کنند. این تمرین را برای همه قسمت‌های اصلی بدن، پاها، کف پاها، سینه و بازوها، سر و گردن استفاده کنید و سپس از آرامشی که به شما دست میدهد لذت ببرید.
18. دوش آب گرم بگیرید
آب گرم برای کاهش استرس مفید است. وقتی مضطرب و عصبی می‌شویم، جریان خون در دست‌ها و پاهای ما کم می‌شود. آب گرم، جریان خون را به حالت اول برمی‌گرداند و بدن را متقاعد میکند که در وضع خوبی به سر بده و آمادگی استراحت داشته باشد.
به هیچ وجه آب سرد را پیشنهاد نمی‌کنیم. زیرا اثر عکس دارد و مثل واکنش استرس عمل میکند. یعنی خون را از دست‌ها و پاها دور میکند و در نتیجه ناراحتی بیشتر می‌شود. به عنوان یک روش جایگزین می‌ـوان بر روی دست‌ها آب گرم جاری کرد و تا کاهش تدریجی نگرانی، به این کار ادامه داد.
19. تحرک داشته باشید
به طور مسلم، ورزش مرتب بدن را برای غلبه بر استرس مقاوم می‌سازد. اما حتی گاهی کارهایی مثل قدم زدن در اطراف آپارتمان می‌تواند ناراحتی شما را به خاطر مشکلات کاری و یا داد و بیداد خانوادگی که داشته‌اید کمتر کند.
بدن شما طوری ساخته شده که تحت فشار روانی، نیاز به تحرک دارد. بدوید یا مبارزه کنید، موثر است. اول این که برخی از مواد شیمیایی مربوط به استرس را که حاصل ناراحتی است می‌سوزاند. دوم اینکه یک عضله خسته یک عضله آرامش پیدا کرده به شما می‌رود.
تمرین های افزایش تمرکز
20. به یک موسیقی آرامش بخش گوش کنید
آرامش در نقطه مقابل ناراحتی قرار دارد و چاره استرس است. موزیک‌های آرامش بخش که او و سایرین تهیه کرده‌اند بسیار سودمند است. موزیک آرامش بخش خوب، خیلی ارزشمند است. شما را خیلی زود به حالت آرامش می‌برد و ارزان است. انواع نوارها به صورت فقط صدای خواننده، صدای خواننده و موسیقی یا فقط آواهای طبیعت، مثل وزش باد در لابه‌لای درختان، برخورد موج دریا بر روی شنزار ساحل، در بازار موجود می‌باشند. (می‌توانید از گوشی استفاده کنید تا برای دیگران مزاحمتی ایجاد نشود.)
استرس چه موقع خطری جدی است؟
استرس زیاد می‌تواند خطری جدی برای شما باشد. هر یک از نشانه‌های زیر می‌تواند ضرورت مراجعه سریع شما به پزشک را اعلام کند.
- دوره‌های زمانی سرسام آور یا فراموشی موقت؛
- خونریزی مقعدی (می‌تواند وجود زخم را نشان بدهد)؛
- ضربان بسیار سریع و بی‌وقعه نبض؛
- کف دست‌های پر از عرق؛
- درد طولانی کمر و گردن؛
- سردرد طولانی یا شدید؛
- لرزش اعضای بدن؛
- کهیر؛
- اظطراب شدید؛
- بی خوابی.
مهم این است که اگر نشانه‌های جدید و مرموزی در بدن شما پیدا شد، به ویژه اگر در نحوه زندگی شما اختلال ایجاد کرد، باید به پزشک مراجعه کنید.
