آکنه چیست؟ معرفی انواع آکنه و تفاوتی که با جوش دارد
آکنه چیست و چه تفاوتی با جوش دارد؟ علت بروز آکنه چیست؟ چطور آکنه را تشخیص دهیم؟ آکنه یک اصطلاح برای انواع برجستگی‌های پوستی است اما به طور رایج آکنه به یک وضعیت پوستی گفته می‌شود که وقتی فولیکول‌های مو با چربی و سلول‌های مرده پوست ترکیب می‌شود. این امر غالباً باعث ایجاد جوش سر سفید، جوش سر سیاه یا انواع دیگر آکنه که در افراد مختلف تأثیر متفاوت دارد، می‌شود و معمولاً در صورت، پیشانی، قفسه سینه، قسمت فوقانی پشت، شانه‌ها و باسن ظاهر می‌شود.
آکنه بیشتر با نوسانات هورمونی در بین نوجوانان متداول است، اگرچه که آکنه افراد در هر رده سنی حتی نوزادان را درگیر می‌کند. تقریباً همه‌ی ما (85% مردم دنیا) در مواردی با آکنه مواجه شدیم و متأسفانه، این برجستگی‌های آزار دهنده در بدترین زمان‌ها ظاهر می‌شوند. مثلاً قبل از یک قرار یا مهمانی خیلی مهم!
در ادامه این مطللب از سایت زوم لایف به معرفی بیماری آکنه و دلایل ایجاد آن پرداختیم. همچنین در پایان مقاله روش‌هایی برای جلوگیری و درمان آکنه را معرفی کردیم.
آکنه چیست؟
منافذ پوست ما به سیستم غدد چربی که مستقیماً در زیر پوست قرار دارد متصل شده است. در این غدد چربی، سبوم تولید می‌شود. این ماده به منظور حفظ پوست و رطوبت و سالم بودن بدن است، اما تولید بیش از حد این چربی می‌تواند به آکنه منجر شود.
علت بروز آکنه چیست؟
از آنجا که چربی از طریق فولیکول به داخل راه پیدا می‌کند، اگر به سلول‌های مرده پوست یا باکتری متصل شود، می‌تواند منافذ را مسدود کرده و پلاگ در پوست ایجاد کند. سبوم در پشت پلاگ به ساخت خود ادامه می‌دهد، در نتیجه به جوش تبدیل می‌شود.
بر خلاف باور اشتباهی که بین مردم رواج دارد، آکنه به دلیل عدم رسیدگی به پوست نیست. از عوامل اصلی این بیماری می‌توان به فعالیت هورمون‌ها در دوران نوجوانی و همچین بسته شدن غدد چربی پوست اشاره کرد.
شایع‌ترین دلایل به وجود آمدن آکنه:
- علل عمومی؛
- تغییرات هورمونی؛
- عوامل ارثی؛
- استرس.
در ادامه درباره‌ی هر کدام از این دلایل توضیح داده‌ایم:
علل عمومی
در مورد دلایل احتمالی آکنه گمانه زنی های زیادی وجود دارد ، اما آنچه که به طور قطعی مؤثر است موارد زیر است:
- تاریخچه ژنتیکی؛
- تولید بیش از حد هورمون آندروژن؛
- تولید میزان زیاد چربی ؛
- حضور باکتری‌ها.
برخی از این عوامل از کنترل شما خارج است. با این حال ، شما می توانید برای جلوگیری از ایجاد و بهبود آکنه اقدامات لازم را برای مراقبت از پوست خود انجام دهید. حتی تغییرات ساده در کارهای روزمره مراقبت از پوست می‌تواند به شما کمک کند. به عنوان مثال یادگیری چگونگی شستشوی صحیح صورت، می‌تواند به پاکسازی پوست شما از سلول‌های مرده پوست و تولید چربی اضافی کمک کند.
تغییرات هورمونی
آکنه هورمونی یا ولگاریس به طور کلی در سنین نوجوانی ایجاد می‌شود، همزمان با آغاز بلوغ سطح هورمون‌ها دچار نوسان می‌شود. با افزایش سطح هورمون‌ها، به خصوص هورمون‌های آندروژن، غدد سباسه پوستی مقادیر بیشتری سبوم تولید می‌کنند.
این تغییرات هورمونی تنها در زمان بلوغ نیست. زنان این تغییرات هورمونی منظم در سطح هورمون‌ها، به ویژه هورمورن‌های استروژن و آندروژن را در دوران‌های مختلف (مخصوصاً در زمان قاعدگی) تجربه می‌کنند. مردان نیز به ویژه در سنین نوجوانی نوسانات سطح هورمون را تجربه می‌کنند.
عوامل ارثی
آکنه همچنین نتیجه عوامل ارثی است. کودکانی که والدین آنها دچار آکنه هستند، بیشتر با این بیماری پوستی مواجه می‌شوند. ژنتیک تأثیر زیادی در نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن شما دارد.
فشار و استرس
در حالیکه استرس مستقیماً باعث ایجاد آکنه نمی‌شود، می‌تواند عامل محرک آن باشد. حتماٌ تجربه ظاهر شدن جوش‌هایی را در زمان امتحان یا قرارهای کاری مهم داشته‌اید. هنگامی که استرس دارید، بدن هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آدرنالین را آزاد می‌کند. زمانی که این هورمون‌ها در حال نوسان هستند، پوست شما چربی بیشتری ترشح می‌کند، که واند منجر به جوش یا بدتر شدن جوش‌های قبلی شود.
سایر عوامل ایجاد آکنه عبارتند از:
- غذاهای حاوی پروتئین کم؛
- غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند؛
- استرس با مکانیزم افزایش هورمون‌های فوق کلیوی که آندروژن‌ها هم در آن وجود دارند؛
- تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت؛
- رطوبت بیش از حد؛
- تغییرات هورمونی؛
- حاملگی؛
- مواد پاک‌کننده پوست؛
- تعریق زیاد؛
- استفاده از هورمون‌های آنابولیک؛
- تجمع سلول‌های مرده و ایجاد زمینه مناسب برای بسته شدن دهانه فولیکول مو؛
- داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتورات‌ها و غیره؛
- غذاهای حاوی قند و چربی زیاد؛
- کاهش مصرف ویتامین E و A؛
آکنه و جوش چه تفاوت‌هایی دارند؟
تفاوت اصلی که میان آکنه و جوش وجود دارد این است که آکنه در واقع نوعی بیماری است، در حالی که جوش جزء علائم و نشانه های یک بیماری است.
انواع آکنه و علائم آنها
آکنه ولگاریس (Acne vulgaris) نام پزشکی برای آکنه‌های معمولی است و انواع مختلفی از ضایعات آکنه را شامل می‌شود.
آکنه معمولاً به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: آکنه‌های غیر التهابی و التهابی. اگرچه این دو دسته اصلی وجود دارد، اما انواع دیگری از آکنه نیز وجود دارد که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
آکنه غیر التهابی
آکنه‌های غیر التهابی توسط کومدون‌ها مشخص می‌شوند. کومدون یک فولیکول مو است که با چربی و سلول‌های مرده پوست بسته شده است که می‌تواند باز یا بسته باشد. این کومدون‌ها بیشتر به عنوان جوش سر سفید و سر سیاه شناخته می‌شوند و به طور کلی به انواع مختلف جوش‌ها گفته می‌شوند.
انواع آکنه‌های غیرالتهابی عبارتند از:
- جوش سر سیاه: منظور از جوش سرسیاه جوش به رنگ تیره است که می‌تواند سیاه، قهوه‌ای یا خاکستری باشد. جوش سرسیاه معمولاً روی بینی، چانه و پیشانی دیده می‌شود، اما ممکن است در سینه، پشت و بازوها نیز دیده شود. جوش‌های سر سیاه در شروع بلوغ و در مواقع نوسانات هورمونی شایع است.
- جوش سر سفید: جوش سر سفید به صورت برجستگی یا لکه‌های سفید ظاهر می شوند. این نوع آکنه معمولا روی صورت ایجاد می‌شوند اما ممکن است در سایر قسمت‌های بدن نیز مشاهده شود.
آکنه‌های التهابی
آکنه‌های التهابی در نتیجه‌ی باکتری‌های P. Acnes ایجاد می‌شود که منافذ را آلوده کرده و باعث ایجاد عفونت می‌شوند و اغلب درمان آن دشوارتر است. چهار نوع آکنه التهابی وجود دارد:
- پاپول یا جوش چرکی: جوش‌های کوچک، برجسته و محکم هستند که حاوی چرک نیستند و معمولاً اولین نوع آکنه‌های التهابی هستند که روی پوست تأثیر می‌گذارند. پاپول‌ها منافذ قابل مشاهده‌ای ندارند و تمایل به رنگ قرمز دارند و اطراف آنها متورم است. ممکن است حساس به لمس و دردناک باشند.
- پوسچول: پوسچول‌ها ضایعات التهابی هستند که به طور قابل توجهی مرکزشان به رنگ سفید یا زرد است و پر از چرک هستند. پوست اطراف پوسچول‌ها حساس، دردناک و ملتهب هستند و دستکاری و ترکاندن این نوع جوش می‌تواند منجر به اسکار پوست شود.
- ندول: نوعی ضایعه آکنه هستند که معمولاً در موارد شدید آکنه مشاهده می‌شوند. معمولاً برآمدگی‌های بزرگ، حساس و دردناک در زیر سطح پوست هستند و می‌توانند در برابر لمس سخت و سفت باشند.
- کیست یا غده: آکنه کیستیک یکی از سخت‌ترین انواع آکنه از نظر درمان است. برخلاف سایر انواع آکنه، کیست‌ها در عمق بافت پوست شکل می‌گیرد و به سطح پوست نمی‌آیند. کیست تقریباً در لمس دردناک هستند، و لزوماً شبیه جوش نیستند.
بسیار مهم:
کیست‌ها یک نوع شدید ضایعه آکنه هستند که ملتهب و پر از چرک است، به طور کلی دردناک هستند و در کنار اقدامات مراقبت از خود و اقدامات پیشگیرانه به مراجعه متخصص پوست نیاز دارد.
آکنه چطور درمان می‌شود؟
درمان‌های موثری در این زمینه وجود دارد، اما آکنه می‌تواند به درمان مقاوم باشد. به منظور درمان آکنه، شناخت تفاوت‌ها و تشخیص انواع آکنه‌ای که با آن دست و پنجه نرم می‌کنید (ممکن است شما بیش از یک نوع آکنه داشته باشید) ضروری است. گاهی می‌بینید که جوش‌ها و برجستگی‌ها به آرامی بهبود می‌یابند و به محض اینکه یک جوشی شروع به از بین رفتن می‌کند، ممکن است جوش دیگری سر و کله‌اش پیدا شود.
اگر دچار آکنه هستید، کارهای زیر را انجام ندهید:
- جوش‌های خود را فشار ندهید؛
- از خمیر دندان برای درمان جوش استفاده نکنید؛
- از قرار دادن آسپیرین بر روی جوش اجتناب کنید.
درمان آکنه به روش خانگی
با توجه به اینکه درمان آکنه به وسیله داروها اغلب هزینه زیادی دارد و همه‌ی افراد توان پرداخت این هزینه‌های سنگین را ندارند. درمان‌های خانگی در اکثر موارد باعث درمان آکنه می‌شوند ولی ممکن است زمان بیشتری مورد نیاز باشد تا روند درمان طی شود.
درمان آکنه‌های التهابی بسیار طولانی‌تر است و می‌تواند اثرات دائمی بر روی پوست داشته باشد، پس نیاز به صبوری و تداوم در درمان دارد، بنابراین خیلی مهم است که بهترین متد درمانی برای وضعیت پوست شما در نظر گرفته شود.
در ادامه به چند روش ساده برای درمان و بهبود آکنه را بخوانید:
- درمان آکنه با تکه‌های یخ: یک عدد یخ را درون حوله بپیچید و آن را روی قسمت‌های آسیب دیده پوست برای چند ثانیه اعمال کنید و بعد از چند دقیقه آن را رها کنید. یخ را چندین بار در طول روز روی صورت خود بگذارید تا بهترین نتایج را به دست آورید.
- درمان آکنه با بخور: یک ظرف بزرگ را پر از آب داغ کنید، یک حوله روی سر خود بیاندازید و از بخور آن استشمام کنید و بعد از چند دقیقه پوستتان را با آب ولرم شستشو دهید، بعد از خشک شدن مقداری مرطوب کننده یا روغن درمانی روی پوست خود اعمال کنید.
- درمان آکنه با گیاهان دارویی: برای درمان گیاهی آکنه صورت می‌توانید از روش‌های خانگی و گیاهان دارویی استفاده کنید. شما می‌توانید آب‌لیموی تازه، دم‌نوش نعناع، گلاب، روغن درخت چای و عسل را روی جوش‌های صورت بمالید و بعد از مدتی صورت را بشویید. این را هم بدانید که درمان‌های خانگی گاهی اوقات روند کندتری را نسبت به داروهای شیمیایی طی می‌کنند.
- درمان آکنه با چای سبز: از فواید چای سبز هر چه گفته شود کم است. ضد افسردگی، لاغری. ضد سرطان، تنها بخشی از خواص درمانی چای سبز است. مصرف روزانه دو لیوان چای سبز باعث کاهش التهاب صورت و آکنه می‌شود.
تعداد روش‌های خانگی برای درمان آکنه زیاد است و ما قبلاً در مطلب جداگانه‌ای به معرفی 15 درمان خانگی آکنه پرداخته‌ایم. برای خواندن اینجا کلیک کنید.
سخن پایانی
در آخر لازم می‌دانم این نکته را متذکر شوم که شخصیت‌های معروف، سلبریتی‌ها و بیوتی بلاگرهای زیادی هستند که با وجود آکنه و مشکلات پوستی و ظاهری متعدد بر روی صورتشان دنبال کننده‌های زیادی دارند و بسیار موفق هستند.
پوست ما هم جزیی از ماست و ما همانطور که خودمان را دوست داریم باید پوستمان را هم دوست داشته باشیم. این شما هستید که باید از خودتان راضی باشید نه دیگران و بدانید که شما به میزان زیادی بر حس اطرافیانتان نسبت به خودتان تأثیر می‌گذارید.
پس خودتان را با هر شکل و ظاهری که هستید دوست داشته باشید تا دیگران هم همین حس را نسبت به شما داشته باشند. حتی اگر ظاهر پوستتان بد باشد! هیچ چیز نمی‌تواند زیبایی‌های درونی شما را از دید بقیه دور نگه دارد. دوست داشتن دیگران را با دوست داشتن خودتان آغاز کنید.
