اهمیت و نحوه گریس کاری بلبرینگ و رولبرینگ ها در صنعت
گریس کاری که یکی از مهم ترین کارها در فرآیند فعالیت قطعات است باعث جدا شدن قسمت های متحرک در قطعه می شود. رولبرینگ ها و بلبرینگ ها دارای قطعات چرخان و ثابتی هستند که در نبود گریس و روان کننده، این قطعات به نابودی کشیده خواهند شد. اهمیت و نحوه گریس کاری بلبرینگ صنعتی و رولبرینگ ها در صنعت بسیار چشمگیر بوده؛ چرا که برای حفظ و بهبودی عملکرد و همچنین افزایش طول عمر قطعات و اجزا ضروری است و از سایش و اصطکاک جلوگیری می کند.
گریس چیست و چه کاربری دارد؟
گریس (Grease) یک نوع روان کننده برای اجزاء متحرک مانند ساچمه در بلبرینگ یا رولبرینگ است. این روان کننده در انواع مختلف تولید می شود که بسته به شرایط محیطی، نوع بلبرینگ و یاتاقان، میزان سرعت چرخش ساچمه و... می توان تصمیم گرفت که کدام یک از آن ها یعنی روغن با ویسکوزیته کمتر یا گریس بلبرینگ با ویسکوزیته بیشتر مناسب خواهد بود.
گریس حالتی بین جامد و مایع دارد که به این حالت پلاسما می گویند. یک لایه نازک از این روان کننده بین قطعات و اجزا قرار می گیرد تا از سایش، اصطکاک و تولید گرما و... جلوگیری نماید. گریس ها بعد از مدتی که در محیط قرار گرفته اند به دلیل سخت کاری و وجود پلیسه های ایجاده شده در هنگام سایش سطح قطعه، نیاز به تعویض خواهند داشت.
اهمیت گریس کاری بلبرینگ و رولبرینگ
با توجه به اهمیت بالای بلبرینگ و رولبرینگ ها در صنعت، بازدهی این قطعات نیز اهمیت بسیاری دارد که گریس کاری یکی از عوامل موثر در نحوه کارکرد رولبرینگ و بلبرینگ ها در صنعت است. مزایای گریس کاری و اهمیت گریس کاری به شرح زیر هستند:
- آب بندی قطعه در برابر آلودگی ها
- حفاظت از قطعات در برابر خوردگی و سایش
- به وجود آمدن مانع بین سطوح کشویی و قطعات غلتنده
- افزایش طول عمر بلبرینگ و رولبرینگ ها
- کنترل و منتقل گرمای تولید شده بر اثر اصطکاک
- جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی
علاوه بر این، روان کاری نامناسب باعث تخریب و بروز مشکلات اساسی خواهد شد که از جمله دلایل عمده آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- نبود روان کننده: در زمان نبود روان کننده در قطعات و نبود چربی کافی و لازم، قطعه خراب خواهد شد.
- روغن کاری اضافی: وجود گریس اضافی باعث افزایش دما شده که معمولا در بیرینگ های رو باز اتفاق می افتد.
- ناقص بودن گریس: به نوع گریس توجه داشته باشید و گریسی مناسب با دستگاه و قطعه را انتخاب نمایید.
- ناسازگار بودن گریس: همه گریس ها ممکن است با یکدیگر سازگار نباشند، در نتیجه از یک نوع گریس برای قطعه استفاده نمایید.
- تجزیه شدن گریس: سخت شدن بیش از حد گریس که در اثر تجزیه گریس رخ خواهد داد که شامل تجزیه شیمیایی در اثر گرمای زیاد یا جداسازی روغن از پایه گریس می شود.
نحوه گریس کاری بلبرینگ و رولبرینگ ها
یکی از موارد بحث برانگیز در روان کاری این است که استفاده از روغن بهتر خواهد بود یا گریس؟ گریس به دلیل چسبندگی بیشتر و همچنین خروج کمتر از لابه‌لای قطعات و طول عمر بیشتر، گزینه بهتری برای روان کاری به حساب می آید. البته روان کاری گریس در 80 الی 90 درصد مواقع بهتر بوده و می توان آن را گرم نمود تا بدون نیاز به سیستم روغن کاری آن را مورد استفاده قرار داد. گریس کاری دارای انواع مختلف است که با توجه به شرایط می توان یکی را انتخاب کرد.
معمولا گریس به دلیل حالت جامدی که دارد مانند روغن نشت نمی کند و در مواقعی که دستگاه یا قطعه در حال کار و غیرقابل دسترس است، می توان از گریس استفاده نمود. البته گریس را به دلیل چسبندگی بالا نمی توان پمپ کرد تا از گرما جلوگیری نماید. برای اجرای گریس کاری در ابتدا چربی اضافی که از قبل در قطعه وجود داشته را حذف کنید، سپس روان کننده را روی همه قسمت ها قرار دهید و با ایجاد بست چربی، روغن و روان کننده را به همه قسمت ها برسانید. باید دمای کارکرد تعادلی را تا حد امکان پایین بیاوردید، برای افزایش طول عمر روان کاری شرایط را فراهم سازید.
انواع روان کاری
روان کاری چکه ای (قطره ای)
روان کاری چکه ای یا سیستم تغذیه گرانشی از یک کلاهک تشکیل شده که در قسمت بالایی بیرینگ قرار گرفته است و روان کننده را در فاصله های زمانی مشخصی می ریزد. معمولا از این روش روان کاری برای بیرینگ هایی که سرعت کم یا بارها را تحمل می کنند، استفاده می شود.
سیستم روغن کاری با شدت بالا
این روش در قطعات و دستگاه هایی قابل اجرا بوده که با بارهای سنگین و سرعت سر و کار دارند که با استفاده از پمپ روغن و با تحت فشار قرار دادن روغن، آن را به قسمت های مورد نظر هدایت می کنیم. قطعات و تجهیزاتی که از این روش استفاده می نمایند شامل گیربکس ها، پمپ های تغذیه دیگ بخار، ژنراتور ها و... می شوند.
از مهم ترین و اساسی ترین نکات در روان کاری می توان به تمیز بودن محل مورد نظر برای گریس کاری، وجود میزان کافی از روان کننده در قطعه، وجود فضای آزاد در بیرینگ که به مقدار مناسب و کافی گریس در زمان روان کاری گفته می شود و درصدی از فضای مورد نظر یا همان فضای آزاد بیرینگ است، اشاره کرد.
سخن پایانی
بلبرینگ ها و رولبرینگ ها قطعات بسیار مهم و حساسی هستند که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند که در صورت روان کاری نامناسب شاهد اصطکاک، بالا رفتن دما، نابودی و فرسایش خواهیم بود. با توجه به اهمیت و نحوه گریس کاری بلبرینگ و رولبرینگ ها در صنعت، کارفرمایان و صاحبان کارخانه جات درصدد آن هستند تا یک روان کاری موثر و با کیفیت داشته باشند تا بتوانند از قطعات و تجهیزات موجود در کارخانه محافظت نمایند.
