درد پشت سر و دیسگ گردن به چه علت ایجاد می‌شود؟
آسیب دیسک گردن می‌تواند باعث فتق دیسک در ستون فقرات گردنی شود که به آن فتق دیسک گردنی می‌گویند. دیسک بین مهره‌ای از یک حلقه فیبری قوی (anulus fibrosus) و هسته نرم ژلاتینی محصور در آن (nucleus pulposus) تشکیل شده است.
اگر هسته ژلاتینی دیسک بین مهره‌ای از طریق پارگی در حلقه فیبری به کانال نخاعی نشت کند، فتق دیسک رخ می‌دهد. این عارضه می‌تواند بر ساختارهای عصبی در ناحیه ستون فقرات گردنی و نخاع فشار بیاورد. اگر هسته ژلاتینی که به آن نفوذ کرده است از شکاف‌های حلقه فیبری بیرون نیاید، به آن دیسک برآمده یا بیرون زدگی دیسک گفته می‌شود.
علائم فتق ستون فقرات گردنی
علائم ناشی از فتق دیسک گردن و بیرون زدگی هسته ژلاتینی دیسک، انقباض نخاع و اعصاب ناشی از فتق دیسک در کانال نخاعی است. علائم فتق دیسک گردن می‌تواند شامل درد شدید گردن یا شانه، بی‌حسی یا فلج در بازوها باشد. علائم سرگیجه علاوه بر سایر علل عصبی می‌تواند ناشی از فتق دیسک در ستون فقرات گردن باشد. در مورد فتق دیسک در ناحیه ستون فقرات گردنی، گردن درد حاد شدیدی که به بازو می‌رسد مشکل اصلی است. در نهایت، فتق دیسک می‌تواند به شدت اعصاب را منقبض کند و به دلیل تحریک یا آسیب موقت باعث بی‌حسی یا فلج معاینه بالینی دقیق به منظور شناسایی صحیح فتق دیسک مهم است.
علاوه بر این، فتق بزرگ دیسک ستون فقرات گردنی می‌تواند به طور قابل توجهی کانال نخاعی را که طناب نخاعی و اعصاب را احاطه کرده است، باریک کند و باعث فلج شدید و اختلال عملکرد مثانه و رکتوم شود. در این موارد یک وضعیت اورژانسی وجود دارد که باید بلافاصله تحت عمل جراحی قرار گیرد.
علت فتق دیسک گردن
عوامل مختلفی می‌توانند باعث آسیب دیسک گردن شوند. فتق دیسک گردن می‌تواند به طور خود به خود یا اغلب ناگهانی و با فعالیت سنگین ایجاد شود. به نظر می‌رسد ژنتیک در این زمینه نقش داشته باشد. روند پیری و از دست دادن محتوای آب دیسک بین مهره‌ای نیز به عنوان علل آسیب دیسک گردن و فتق دیسک مورد بحث قرار می‌گیرد. ورزش نادرست، نشستن زیاد، وضعیت بدنی نادرست، رژیم غذایی ناسالم، چاقی و ورزش نکردن از عوامل خطر این عارضه محسوب می‌شوند. با این حال، فتق دیسک گردن نیز می‌تواند بدون این عوامل رخ دهد.
تشخیص فتق دیسک ستون فقرات گردنی
اول از همه، تشخیص فتق دیسک گردن با گرفتن یک تاریخچه دقیق (تاریخچه پزشکی) و معاینه بالینی انجام می‌شود. جراح مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات در مورد مدت زمان، فراوانی، شدت، محل و نوع درد می‌پرسد. فتق دیسک گردن معمولاً علائم معمولی ایجاد می‌کند که می‌تواند به سرعت توسط متخصص تشخیص داده شود. در طول معاینه بررسی می‌شود که آیا بی‌حسی یا فلج وجود دارد تا فوریت آن ارزیابی شود. براساس نتایج معاینه، تصمیم گیری می‌شود که آیا نشانه‌ای برای تشخیص بیشتر وجود دارد یا خیر. در مورد فتق دیسک، معاینه MRI ستون فقرات گردنی بهترین گزینه برای نشان دادن آسیب دیسک گردن است.
درمان دیسک گردن
در مرحله حاد بدون نقص عصبی، درمان انتخابی برای فتق دیسک در ستون فقرات گردنی محافظه کارانه است، یعنی بدون جراحی. با این حال، درمان محافظه کارانه باید به درستی و تحت نظارت یک متخصص ستون فقرات انجام شود. متأسفانه، درمان محافظه کارانه اغلب به درستی تجویز نمی‌شود یا به طور مداوم انجام نمی‌شود. درمان محافظه کارانه ناکافی اغلب ناموفق است و منجر به عملی می‌شود که می‌توان از آن جلوگیری کرد. درمان محافظه کارانه، اگر به درستی انجام شود، معمولاً موفقیت آمیز است.
از سوی دیگر، اگر درمان محافظه کارانه با شکست مواجه شد، نباید مدت زیادی منتظر فتق دیسک در ستون فقرات گردنی باشید. در صورت درد مقاوم به درمان برای بیش از سه ماه، این خطر وجود دارد که درد مزمن شود و یک تصویر بالینی مستقل به نام سندرم درد مزمن ایجاد شود.
در مورد درد مقاوم به درمان طولانی مدت که به بازوها تابش می‌کند (با وجود 6-8 هفته درمان محافظه کارانه فشرده) و نقایص عصبی، جراحی منطقی است و نسبت به درمان غیر جراحی برتری دارد.
سردرد در پشت سر
افراد مبتلا معمولا از سردرد در ناحیه پیشانی یا به طور منتشر در کل ناحیه سر شکایت دارند. سردرد غیرمعمول پشت در بیشتر موارد با تنش عضلانی در فک، گردن یا پشت ایجاد می‌شود و معمولاً پس از یک دوره درمانی کوتاه دوباره ناپدید می شود. اما اگر سردرد ناشی از تصادف باشد یا در شب برطرف نشد، باید با پزشک مشورت کرد.
علت سردرد پشت سر چیست؟
علت اصلی سردرد، از جمله سردرد در پشت سر، تنش عضلانی در گردن، پشت یا فک است. اینها می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند:
- عدم ورزش
- بار یک طرفه
- کفش اشتباه
- دندان قروچه شبانه
- استرس
- ساعت ها جلوی کامپیوتر نشستن
- تشک ناراحت کننده
- بالش نامناسب
با این حال، سردرد در پشت سر نیز می‌تواند به عنوان یک عارضه جانبی یا یک بیماری جدی که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد رخ دهد:
- افتادگی دیسک
- مشکلات ستون فقرات گردنی
- آسیب سر
- بیماری ام اس
- درد عصب
- سکته
سردرد کوبنده در پشت سر
به دلیل گیرکردن عصب، عصب پس سری (Nervus occipitalis major)، سردردهای کوبنده که از پشت سر شروع می‌شود تا وسط سر قابل توجه است. گاهی اوقات این درد می‌تواند به چشم‌ها سرایت کند و همچنین باعث سردرد در شقیقه‌ها یا سردرد در پیشانی شود.
اگر سردرد با علائم دیگری همراه نباشد، با تنش عضلانی ایجاد شده است و در نتیجه به گروه سردردهای تنشی تعلق دارند. به خصوص در صورت سفت شدن گردن، سردرد معمولاً در پشت سر ایجاد می‌شود و به راحتی می‌توان آن را از دردهای رایج در پیشانی و صورت تشخیص داد.
سردرد مداوم در پشت سر
سردردهای مداوم در پشت سر باید توسط پزشک معاینه شود اگر سردردهای پشت سر یک شبه برطرف نشد، تبدیل به یک بار دائمی می‌شود که باید درمان شود. برای کمک به پزشک در تشخیص، نوشتن شرایط سردرد در دفترچه بسیار مفید است. چه زمانی سردرد ظاهر می‌شود؟ چه زمانی قوی‌ترین هستند؟ آیا تأثیرات خارجی مانند استرس، وضعیت بدنی نادرست یا ... محرک‌های احتمالی هستند؟
اگر سردرد در مرکز پشت سر رخ ندهد، بلکه به صورت درد پشت سر یک طرفه در سمت راست یا چپ باشد، دیگر نمی‌توان درد را به تنش عضلانی عصب اکسیپیتال مرکزی نسبت داد. علل احتمالی چنین سردردهای خوشه‌ای آسیب‌هایی مانند خونریزی مغزی یا مننژیت است که باید توسط پزشک مشخص شود.
اگر سردرد همراه با درد در سایر قسمت‌های بدن باشد، پزشکان از درد ثانویه پس سری صحبت می‌کنند. از آنجایی که مجاری عصبی متعددی در ارگانیسم وجود دارد که قسمت‌های مختلف بدن را به هم متصل می‌کند، تابش اشعه به سایر قسمت‌های بدن امکان پذیر است.
سردرد در پشت سر و در ناحیه پیشانی
سردرد پشت سر می‌تواند به پیشانی هم سرایت کند وقتی سردردهای پشت سر اولیه هستند، یعنی با مشکلات مربوط به سایر قسمت‌های بدن همراه نباشند، می‌توانند به قسمت‌های جلویی سر نیز سرایت کنند. این بدان معنی است که پشت سردرد را می‌توان در ناحیه پیشانی و چشم نیز احساس کرد. تنش دردناک در ناحیه گردن اغلب محرک سردرد در پشت سر است. محرک واقعی مشکلات در ناحیه گردن است. سردرد پشت تنها یک عارضه جانبی ثانویه است.
در صورت بروز سردرد ناگهانی در پشت سر چه باید کرد؟
برخلاف سردردهای "عادی" که اغلب در صورت و پیشانی احساس می‌شود، سردردهای ناگهانی پشت که به دلیل تنش عضلانی نیستند، استثنا هستند. این سردردها نشانه یک تهدید جدی برای سلامتی هستند که باید به سرعت توسط پزشک معاینه شود. در صورت بروز سردرد ناگهانی در پشت سر که با حالت تهوع شدید همراه است، احتیاط خاصی لازم است. لطفاً فوراً به دنبال پزشک باشید زیرا حالت تهوع همراه با سردرد می‌تواند نشان دهنده یک عارضه جدی مانند مننژیت یا خونریزی مغزی باشد.
