بیش فعالی درمان دارد! همین حالا مشاوره بگیرید
بیش فعالی، تنها "بازیگوشی زیاد" یا "عدم تمرکز" نیست، بلکه اختلالی است که عملکرد روزمره فرد را در زمینه‌های مختلف، از جمله تحصیل، کار، روابط اجتماعی و خانوادگی، تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
بیش فعالی در کودکان چگونه است؟
تصور کنید که فرزندتان در کلاس درس نشسته و معلم در حال توضیح‌دادن یک مسئله‌ی ریاضی است. کودک شما نمی‌تواند روی صحبت‌های معلم تمرکز کند. ذهنش مدام از موضوعی به موضوع دیگر می‌پرد؛ ممکن است با خودکارش بازی کند یا حتی وسط حرف معلم بپرد و سوال‌های بی‌ربط بپرسد.
بعد از چند دقیقه، متوجه می‌شود که حواسش به درس نبوده و حالا نمی‌داند معلم در مورد چه چیزی صحبت می‌کند. این کودک ممکن است:
- انرژی زیادی داشته باشد: انگار یک موتور پرقدرت در بدنش روشن است. کودک نمی‌تواند آرام بنشیند؛ مدام می‌دود و تکان می‌خورد.
- سخت می‌تواند روی یک کار متمرکز شود: هنگام انجام تکالیف، خیلی زود حواسش پرت می‌شود. حتی موقع بازی‌کردن هم نمی‌تواند متمرکز باشد.
- قبل از فکر کردن، عمل کند: به‌طور ناگهانی وسط حرف دیگران می‌پرد، بدون اجازه وسایل دیگران را برمی‌دارد یا بدون فکر کردن، کاری را انجام می‌دهد که ممکن است خطرناک باشد. این موارد، نمونه‌های ساده از مشکلاتی بودند که کودکان مبتلا به ADHD با آن مواجه هستند.
علائم بیش فعالی در کودکان
علائم بیشفعالی اغلب قبل از سن ۱۲ سالگی ظاهر می‌شوند و در طول زمان متغیر هستند. این علائم به 3 دسته تقسیم می‌شوند:
بی‌توجهی
- مشکل در تمرکز و توجه به جزئیات
- اشتباه ناشی از بی‌دقتی در تکالیف و فعالیت‌ها
- مشکل در گوش دادن به صحبت‌های دیگران
- مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها و اتمام کارها
- مشکل در سازمان‌دهی کارها و فعالیت‌ها
- اجتناب از فعالیت‌هایی که نیاز به تلاش ذهنی دارند
- گم کردن وسایل شخصی
- فراموش کردن کارهای روزمره
بیشفعالی
- بی‌قراری و تحرک زیاد
- ترک کردن صندلی در کلاس درس یا مکان‌های دیگر
- دویدن یا بالا رفتن از اشیاء در شرایط نامناسب
- مشکل در انجام آرام و بی‌صدای فعالیت‌ها
- صحبت کردن بیش‌از حد
تکانشگری
- پاسخ دادن قبل از تمام شدن سوال
- مشکل در منتظر ماندن نوبت
- قطع کردن صحبت‌های دیگران
- دخالت در بازی و فعالیت‌های دیگران
آیا بیش فعالی درمان دارد؟ روش‌های درمان بیشفعالی
پاسخ قاطعانه ما، این است: بله، هدف از درمان بیش فعالی کودکان، کاهش شدت علائم، بهبود عملکرد تحصیلی و اجتماعی و افزایش کیفیت زندگی کودک است.
درمان، شامل ترکیبی از موارد زیر است:
درمان دارویی
روان‌پزشکان برای کنترل علائم بیشفعالی، داروهای خاصی تجویز می‌کنند. این داروها باید حتماً زیر نظر متخصص استفاده شوند چرا که میزان مصرف و نوع دارو براساس شرایط هر فرد متفاوت است.
رفتار درمانی
رفتاردرمانی به شما و کودک‌تان کمک می‌کند تا راهکارهای موثر برای مدیریت علائم ADHD را بیاموزید.
- تقویت مثبت: تشویق و پاداش دادن به رفتارهای مطلوب.
- تعیین قوانین و مرزهای روشن: ایجاد یک محیط ساختاریافته و قابل پیش‌بینی.
- آموزش مهارت‌های اجتماعی: کمک به کودک برای تعامل بهتر با همسالان.
- مدیریت خشم و تکانشگری: آموزش تکنیک‌های کنترل خشم.
- آموزش والدین: والدین نقش کلیدی در درمان دارند. ارائه آموزش‌های لازم به والدین کمک می‌کند تا با چالش‌های رفتاری کودک به‌شکل صحیح مواجه شوند، محیط حمایتی ایجاد کنند و استراتژی‌های مدیریتی را در خانه به‌کار ببرند.
تغییر در سبک زندگی
تغییرات ساده در سبک زندگی نیز می‌تواند به مدیریت علائم بیشفعالی کمک کند:
- تغذیه سالم: مصرف غذاهای سالم و پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده و قندی می‌تواند به بهبود تمرکز کمک کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم به کاهش بیشفعالی و بهبود خلق‌وخو کمک می‌کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای عملکرد شناختی و عاطفی کودک، ضروری است.
- محدود کردن زمان استفاده از صفحه نمایش: استفاده بیش‌از حد از تلفن همراه، تبلت و تلویزیون، علائم بیشفعالی را تشدید می‌کند.
مداخله در فرایند آموزش
مدرسه و معلمان نقش بسیار مهمی در حمایت از کودکان مبتلا ADHD دارند. این مداخلات عبارتند از:
- نشاندن کودک در ردیف جلو و نزدیک معلم
- دادن زمان اضافی برای تکمیل تکالیف و امتحان‌ها
- تقسیم تکالیف بزرگ به بخش‌های کوچک‌تر
- استفاده از ابزارهای بصری و شنیداری برای یادگیری
- ارائه بازخورد مثبت و تشویق مداوم.
نقش خانواده برای درمان بیش فعالی در کودکان
خانواده نقش بسیار مهمی در درمان فرزند خود ایفا می‌کند. حمایت، درک و صبر والدین می‌تواند به کودک کمک کند تا با چالش‌های این اختلال کنار بیاید.
- صبور و حمایت‌گر باشید: مدیریت بیشفعالی نیازمند صبر و شکیبایی است. به یاد داشته باشید که کودک شما به‌طور عمدی رفتار بد نشان نمی‌دهد، بلکه به‌دلیل اختلالش، دچار مشکل است.
- با کودک خود ارتباط برقرار کنید: با کودک خود همدلی کنید؛ به او بفهمانید که درکش می‌کنید و حمایتش خواهید کرد.
- با مدرسه همکاری کنید: با معلمان و مشاور مدرسه کودک خود در ارتباط باشید و در مورد پیشرفت‌ها و چالش‌های او صحبت کنید.
- به‌دنبال کمک حرفه‌ای باشید: برای تشخیص و درمان بیشفعالی با پزشک متخصص مشورت کنید، زیرا خود‌درمانی یا استفاده از روش‌های غیرعلمی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. برای رزرو وقت با بهترین مشاوران کودک می‌توانید به سایت روان تحلیلی مراجعه نمایید.
- به خودتان اهمیت دهید: مراقبت از کودک بیش‌فعال می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد؛ به خودتان استراحت دهید و از حمایت مشاور، دوستان و خانواده بهره‌مند شوید.
چرا برای درمان بیش فعالی در کودکان مشاوره بگیریم؟
آموزش و آگاهی‌بخشی
مشاوران به والدین کمک می‌کنند تا درک بهتری از بیشفعالی داشته باشند و بدانند چگونه با کودک بیش‌فعال خود، رفتار کنند.
مدیریت رفتار
مشاوران راهبردهای عملی متعددی برای مدیریت رفتارهای تکانشی، بی‌توجهی و بیشفعالی کودکان، ارائه می‌دهند. این راهبردها می‌تواند شامل تکنیک‌های تقویت مثبت، برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی باشد.
بهبود مهارت‌های اجتماعی
کودکان مبتلا، ممکن است در برقراری ارتباط با همسالان خود مشکل داشته باشند. مشاوران به آن‌ها در تقویت مهارت‌های اجتماعی، حل مسئله و کنترل خشم یاری می‌رسانند.
حمایت از خانواده
ADHD نه‌تنها کودک، بلکه کل خانواده را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. متخصصان با ارائه حمایت‌های روانی و راهکارهای مقابله‌ای، به اعضای خانواده کمک می‌کنند تا استرس خود را مدیریت کرده و محیطی آرام و حمایت‌کننده برای فرزندشان فراهم کنند.
سخن پایانی
مراجعه به مشاور یک گام مهم و رویکردی برای درمان و مدیریت بیش فعالی در کودکان است. درنهایت، اگر احساس می‌کنید کودک شما علائم بیشفعالی را دارد، بهتر است هرچه زودتر با بهترین روان شناس کودک و نوجوان در تهران مشورت کنید و درمان را آغاز نمایید.
