وقتی بازی های ویدیویی سلامت روان‌تان را نشانه می‌گیرد!
بازی‌های ویدیویی برای بسیاری از ما نقش تفریح، هیجان و حتی درمان را دارند. اما همیشه این‌طور نیست. بعضی از بازی‌ها چه از نظر محتوا، چه از نظر ساختار گیم‌پلی می‌توانند تأثیرات منفی جدی بر سلامت روان بگذارند. از اضطراب و تنش گرفته تا افسردگی و اختلالات خواب، برخی عناوین به ظاهر سرگرم‌کننده، می‌توانند پیامدهای ناخوشایندی به دنبال داشته باشند.
۱. بازی‌هایی با چرخه‌ی اعتیادآور پاداش
بازی‌هایی مثل Call of Duty: Warzone یا Fortnite با طراحی‌های دقیق مبتنی بر پاداش فوری، کاربران را به یک چرخه‌ی بی‌پایان از بازی و پیروزی وابسته می‌کنند. این سبک طراحی باعث می‌شود مغز به ترشح دوپامین عادت کند و در نبود آن دچار بی‌قراری یا اضطراب شود.
۲. ترس و تنش‌های افراطی در بازی‌های ترسناک
برخی بازی‌های ژانر ترس مثل Outlast یا Silent Hill سطح بالایی از استرس و ترس روانی ایجاد می‌کنند که ممکن است برای همه مناسب نباشد، به‌ویژه کسانی که پیش‌زمینه‌ی اضطراب دارند.
۳. رقابت‌های شدید آنلاین
بازی‌هایی با تمرکز بر رقابت آنلاین مانند League of Legends یا Dota 2 می‌توانند استرس زیادی ایجاد کنند. فضای سمی (Toxic) برخی جوامع آنلاین نیز در ایجاد حس بی‌ارزشی و اضطراب نقش دارد.
سلامت روان، موضوعی نادیده گرفته شده در دنیای گیمینگ
بسیاری از گیمرها به اشتباه تصور می‌کنند که تأثیرات منفی بازی تنها شامل خستگی چشم یا کم‌تحرکی است. در حالی که تحقیقات جدید نشان داده، برخی عناوین می‌توانند احساسات منفی عمیقی مثل شکست، مقایسه‌گری، خشم یا تنهایی را تقویت کنند. به‌ویژه برای نوجوانانی که در مرحله شکل‌گیری شخصیت خود هستند، قرار گرفتن در معرض چنین بازی‌هایی می‌تواند آسیب‌زا باشد.
در واقع، چیزی که در ظاهر «سرگرمی» دیده می‌شود، گاهی بستر شکل‌گیری رفتارهای وسواسی یا حتی افسردگی‌های پنهان می‌شود. وقتی بازیکن برای رسیدن به یک هدف درون‌بازی، بارها و بارها شکست می‌خورد یا مورد قضاوت کاربران دیگر قرار می‌گیرد، فشار روانی به‌مراتب شدیدتری از آنچه تصور می‌شود، تجربه می‌کند.
نقش والدین
اگر نوجوان یا حتی کودکی در خانه دارید که علاقه‌مند به بازی‌های ویدیویی‌ست، مهم است که صرفاً با ممنوعیت یا سرزنش برخورد نکنید. یک را عالی، آگاهی‌بخشی است. اینکه چه بازی‌هایی برای سن، شخصیت و روحیات او مناسب‌تر است. همچنین، مهم است والدین زمانی را صرف آشنایی با فضای گیمینگ کنند تا بتوانند انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشند.
برای مثال، بازی‌های سبک ماجراجویی یا داستان‌محور مانند Journey یا Spiritfarer می‌توانند تجربه‌های عمیق و آرام‌بخشی فراهم کنند، بدون آن‌که فشار روانی بالا یا رقابت مخرب در آن‌ها باشد.
گیمرها به چه چیزهایی باید توجه کنند؟
خودآگاهی مهم‌ترین ابزار مقابله با اثرات منفی بازی‌هاست. اگر بعد از بازی کردن احساس خستگی ذهنی، تحریک‌پذیری، افسردگی یا اضطراب دارید، شاید وقت آن رسیده که نگاهی دوباره به لیست بازی‌های‌تان بیندازید. همچنین، استفاده از تایمر برای محدود کردن زمان بازی یا تنوع دادن به ژانرهای انتخابی می‌تواند کمک بزرگی باشد.
از سوی دیگر، شناخت بهتر بازی‌هایی که می‌توانند تأثیر منفی بگذارند و جایگزینی آن‌ها با گزینه‌هایی که آرامش بیشتری دارند، یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی است. در این زمینه، یک مقاله جالب در مدیا گیم منتشر شده که لیستی از بازی‌های مناسب برای کاهش استرس معرفی کرده. اگر به سلامت روان خود اهمیت می‌دهید، پیشنهاد می‌کنم حتماً نگاهی به این سایت بیندازید.
