ارتودنسی پیشگیرانه چیست و چگونه نامرتبی‌های دندانی را درمان می‌کند؟
دندان‌ها بخش بزرگی از نمای زیبایی‌شناسی صورت را تشکیل می‌دهند. حفظ سلامت دندان‌ها نیاز به آگاهی شخصی از مشکلات و بیماری‌های دهان و دندانی دارد که ممکن است توسط خود شخص یا دندانپزشک شناسایی شوند. یکی از این ناهنجاری‌های فکی و یا نامرتبی‌های دندانی است که نیاز به درمان‌های ارتودنسی برای اصلاح دارند.
در برخی موارد، این ناهنجاری‌ها، زودهنگام توسط والدین یا دندانپزشک کودکان تشخیص داده می‌شوند و بنابراین می‌توان اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای جلوگیری از پیشرفت ناهنجاری در طول زمان انجام داد. این به‌عنوان ارتودنسی پیشگیرانه شناخته می‌شود. در این نوشتار با ارتودنسی پیشگیرانه آشنا می‌شویم.
ارتودنسی پیشگیرانه و ضرورت انجام آن در کودکان
ارتودنسی پیشگیرانه نوع خاصی از درمان ناهنجاری‌های دندانی یا فک است که توسط یک متخصص ارتودنسی برای کودک انجام می‌شود. هدف اصلی از ارتودنسی این است که دندان‌ها را به‌جای طبیعی خود بازگرداند تا ردیف‌های بالایی و پایینی دندان‌ها یکدست شده و در تراز کامل و صحیح نسبت به هم قرار گیرند.
ارتودنسی پیشگیرانه می‌تواند در آینده سبب شود که کودک نیاز به درمان‌های یک متخصص ایمپلنت برای جایگزینی دندان‌های غائب نداشته باشد.دندان‌های کودکان و فک‌های آن‌ها برخلاف دندان‌های بزرگسالان، راحت‌تر تغییر شکل می‌دهند و از مهم‌ترین مزایای ارتودنسی پیشگیرانه برای کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- جلوگیری از رشد و توسعه عیوب فک و دندان و بروز اختلالات در مفصل گیجگاهی فکی.
- جلوگیری از نیاز به مداخله جراحی در بزرگسالی.
- اصلاح طرح لبخند کودک.
- اصلاح موقعیت دندان‌ها و محل آن‌ها.
- کاهش احتمال آسیب به دندان‌ها
بهترین سن برای انجام ارتودنسی پیشگیرانه
استفاده از درمان ارتودنسی پیشگیرانه برای کودک کاملا به نظر متخصص ارتودنسی بستگی دارد.، اما سن 12 یا 13 سالگی مناسب‌ترین سن برای نصب بریس‌های ارتودنسی پیشگیرانه است، زیرا دندان‌ها در این سن انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و راحت‌تر می‌توان با اعمال نیرو‌های ارتودنسی به دندان‌ها، آن‌ها را به موقعیت صحیح خود بازگرداند.
آیا ارتودنسی پیشگیرانه را می‌توان بر روی دندان‌های شیری انجام داد؟
خیلی از افراد عقیده دارند که دندان‌های شیری دندان‌های موقتی و کم‌اهمیتی هستند. به همین خاطر اغلب اوقات هنگام بدشکل بودن و پوسیدگی به آن‌ها رسیدگی نمی‌کنند، همین امر می‌تواند موجب بروز مشکلات بسیاری ازجمله ناهنجاری‌های فکی وبیماری‌های لثه بشود؛ بنابراین اگر دندان‌های کودک شما دچار مشکل شد حتماً به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا در بعضی از موارد پزشک برای حفظ این داند آن‌ها و جلوگیری از بروز مشکل و تغییر شکل دندان‌های دائمی از ارتودنسی پیشگیرانه یا موقت استفاده می‌کند؛ سلامت و مقاومت دندان‌های شیری می‌تواند تأثیر بسیاری بر روی کیفیت دندان‌های دائمی داشته باشد. یکی از بهترین راه‌ها که امروزه مرود استفاده قرار می‌گیرد ارتودنسی پیشگیرانه دندان‌های شیری است.
نکاتی که در طول درمان ارتودنسی پیشگیرانه باید به آن توجه کرد
بهداشت دهان
در طول درمان ارتودنسی پیشگیرانه، باید نهایت دقت را برای تمیز کردن دندان‌ها، سیم‌هابریس‌ها انجام داد. دندان‌ها و بریس ها باید حداقل 3 بار در روز تمیز شوند و باید از برس های اضافی توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده شود. در طول درمان ارتودنسی پیشگیرانه ثابت، باید از خوردن غذاهای سفت و چسبناک که ممکن است به بریس‌ها یا سیم‌های ارتودنسی آسیب برسانند، پرهیز کرد. مثلاً نباید خوارکی‌های سفت مانند آجیل، بادام، ذرت بوداده و غذاهای جامد مانند غذاهای ترد، نان تست شده، پیتزای ترد شده استفاده کرد. میوه‌های مانند گوجه سبز ، زرد آلو و ... را باید بعد از گرفتن هسته آن با دست مصرف کرد. مصرف غذاهای چسبناک مانند آدامس و انواع باقلوا باید محدود شود.
همکاری با دندانپزشک
حدود یک هفته طول می‌کشد تا به دستگاه‌های ارتودنسی عادت کنید. در روزهای اولیه ممکن است به دلیل برخورد برخی از دندان‌ها هنگام صحبت و غذا خوردن احساس فشار خفیف کنید و احساس کنید که بین دندان‌ها ضربان قلب وجود دارد. اگر بریس تا یا سیم‌ها باعث درد در لب و زبان شما شوند، ممکن است انتهای دردناک سیم‌ها با یک تکه موم پوشانده شود.
حفظ موقعیت دندان‌ها در انتهای درمان
پس‌ازاینکه ارتودنسی پیشگیرانه موفق شد شکل دندان‌ها را طبق طرح درمان ارتودنسی اصلاح کند، دستگاه‌های ارتودنسی به‌طور کامل برداشته می‌شوند و سپس دستگاهی نصب می‌شود که شکل دندان‌ها را حفظ می‌کند تا از جابجایی مجدد و برگشتن دندان‌ها اطمینان حاصل شود. این دستگاه تا زمانی که استخوان‌های فک در اطراف موقعیت جدید دندان‌ها تغییر شکل دهند در جای خود باقی می‌ماند تا شکل دندان‌های جدید را حفظ کند. قوام و اندازه دندان‌ها به شکل طبیعی و معمول خود برمی‌گردد و انسداد دندان‌های فک بالا و پایین به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد. پزشک تصمیم می‌گیرد که از کدام دستگاه در مرحله تقویت و برای چه مدت استفاده کند. دوره حفظ دندان‌ها به همان اندازه دوره درمان ارتودنسی مهم است.
طول درمان ارتودنسی پیشگیرانه
اگرچه مدت‌زمان درمان ارتودنسی پیشگیرانه با توجه به ناهنجاری‌های موجود در دندان‌ها متفاوت است، اما این درمان طه شکل کلی یک درمان طولانی است . درحالی‌که مشکلات ساده را می‌توان در عرض 6-8 ماه درمان کرد، درمان مشکلات پیچیده‌تر می‌توانند تا 24 ماه ادامه داشته باشند. مدت‌زمان درمان بستگی به همکاری بیمار با دندانپزشک خود دارد. در صورت عدم هکاری بیمار با درمانگر، طولانی شدن مدت درمان اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر این، اگر دندان‌ها به‌خوبی تمیز نشوند، مشکلات لثه و دندان نیز باعث طولانی شدن درمان و کاهش کیفیت و اثربخشی آن می‌شود.
