13 پیشنهاد برای اوقات فراغت کودکان در خانه
تعطیلات تابستان زمان خوبیست برای اینکه کودکان با فراغت کامل این‌بار از تفریح‌کردن بیاموزند. خیلی از خانواده‌ها در این ایام برای گذران اوقات فراغت کودکان در خانه با مشکل مواجه می‌شوند. احتمالا این تصویر ذهنی برای شما هم آشناست: بچه‌هایی که کلافه‌اند و به والدین خود برای تفریح بیرون خانه فشار می‌آورند و والدینی که از غرزدن پیاپی فرزندانشان شاکی و عصبانی‌اند.
معرفی راه های مفید برای اوقات فراغت کودک
در این یادداشت تلاش می‌کنیم راه‌های مفید و موثری برای پرکردن اوقات فراغت بچه‌ها در خانه معرفی کنیم.
دعوت کودکان به کتاب‌خوانی
تهیه و خرید کتاب کودک یکی از بهترین راه‌های پرکردن اوقات فراغت کودکان در خانه است. کتاب‌ها تخیل کودکان را تقویت می‌کنند و از طریق تقویت روان‌خوانی آنان اعتماد به نفس و در نتیجه عزت نفس کودکان را نیز بالا می‌برند. همچنین کتاب‌ها دایره واژگانی کودک را تقویت می‌کنند و خلاقیت او را پرورش می‌دهند.
بنابراین کتاب‌های ادبیات کودک یکی از راه های خوب برای پرکردن اوقات فراغت کودکان است. در این میان سهم ادبیات داستانی میتواند نمود بیشتری داشته باشد. کتابهایی نظیر مجموعه قصه های من و بابام، مجموعه داستانی قصه های خوب برای بچه های خوب، داستان‌های ایلیا، داستان‌های کارآگاهی و ماجراجویانه نظیر کارآگاه سیتو، مجموعه‌های طنز مانند کتاب‌های من جوکم، داستان‌های فانتزی مانند ماکاموشی و شاهزاده خانم همستر، کتاب قصه‌ها و متل‌هایی مانند شیرین‌تر از شکر از این جمله‌اند. یکی از مجموعه‌های داستانی‌ای که در سال‌های اخیر در ایران بسیار پرمخاطب بوده و توجه نوجوانان زیادی را به خود جلب کرده است، مجموعه کتاب های تام گیتس است. این مجموعه داستانی که شرح روزمرگی‌های خنده‌دار پسری است که عاشق نقاشی است، با شکل تصویرگری منحصربه‌فردش بسیاری از کودکان حتی بی‌علاقه به کتاب را به خود علاقه‌مند کرده است.
استفاده از کتاب‌های کار سرگرم‌کننده
یکی دیگر از روش‌های سرگرم‌کردن کودکان در ایام تابستان استفاده از کتاب‌های کار است. کتاب‌های کار به دسته‌ای از کتاب‌ها گفته می‌شود که کودک به حل تمرین یا انجام فعالیتی در کتاب مشغول می‌شود. کتاب‌های کار دسته‌های متنوعی دارند از کتاب‌های کار تقویت هوش تا کتابهایی که به قصد تقویت مهارت‌های دست‌ورزی کودکان تهیه می‌شوند.
استفاده از بازی‌های فکری
یکی دیگر از فعالیت‌هایی که برای پرکردن اوقات فراغت کودکان در خانه می‌توان از آن بهره برد، استفاده از بازی‌های فکری است. بازی‌های فکری علاوه بر جنبه سرگرم‌کنندگی تاثیر به‌سزایی در پرورش مهارت حل مساله، خلاقیت، تصمیم‌گیری و هماهنگی چشم و دست دارند.
برخی از جذاب‌ترین بازی‌ها عبارتند از، بازی فکری گربه های انفجاری، استوژیت، کریدور، جالیز، ایروژولی، تردست به دلیل مشارکتی‌بودن، مهارت‌های اجتماعی نظیر انعطاف‌پذیری و سازش‌گری و رقابت سالم را نیز در کودکان تقویت می‌کنند.
مشارکت‌دادن کودکان در آشپزی
مشارکت‌دادن کودکان در انجام برخی از امور منزل و از جمله آشپزی راه خوبی برای سرگرم‌کردن آنان است. با کودکتان آشپزی کنید. اگر فرزندتان خردسال است و نگران صدمه‌دیدن آنان از برخورد با وسایلی چون چاقو هستید، در قسمت‌های بی‌خطرتری چون هم‌زدن مواد، کوبیدن یا با کمک و نظارت شما ریختن مواد به داخل ظرف آشپزی او را شرکت دهید.
درست کردن کیک و مخصوصا ژله و دسر که خطر کمتر و لذت بیشتری دارد، بهترین گزینه است.
تماشای انیمیشن
اجازه دهید فرزندتان ساعت معینی از روز را به تماشای انیمیشن مورد علاقه‌اش بنشیند. کارتون‌ها و برنامه‌های تلویزیونی اگر حد و اندازه‌اش مشخص باشد، نه‌تنها مضر نیست بلکه هوش بصری و کلامی کودکان را به شدت تقویت می‌کند.
دعوت از کودکان همسایه برای هم‌بازی‌شدن با کودک
آدمی به آدمی زنده‌ست و کودک به دوست! این روزها زیست شهری و آپارتمان‌نشینی امکان تعامل و هم‌صحبتی را کمتر میسر می‌کند. کودکان امروز غالبا خواهر و برادر ندارند و به یک معنا تنها بزرگ می‌شوند.
این تنهایی برای بسیاری از کودکان آزاردهنده و رنج‌آور است. یکی از راه‌هایی که می‌توان با کمک آن از رنج تنهایی کودکان کاست و اوقات فراغت آنان را نیز پر کرد، آشنایی با همسایگان و برقراری رابطه بین فرزندتان با سایر کودکان همسایه است. گاهی از کودکان همسایه دعوت کنید به منزل شما بیایند و در اتاق کودکتان بازی کنند. گاهی نیز به شرط شناخت کافی اجازه دهید کودکتان به منزل دوستان برود و از هم‌بازی‌شدن با همسالانش لذت ببرد. این کار علاوه بر این که شرایط جامعه‌پذیری کودک را فراهم می‌کند، تاب‌آوری، اعتمادبه‌نفس و عزت نفس کودک را نیز تقویت خواهد کرد
نقاشی‌کشیدن
یکی از فعالیت‌های مفید دیگری که علاوه بر سرگرم‌کردن، برای آرامش‌بخشیدن و کنترل اضطراب بچه‌ها بسیار توصیه می‌شود، نقاشی‌کشیدن است. نقاشی‌کردن هم تفکر خلاق را در کودکان تقویت می‌کند و هم زمینه خوبی را برای برون‌ریزی هیجانات فراهم می‌کند.
بازی‌های نمایشی
اجرای نمایش‌های ساده و کودکانه یکی دیگر از راه‌های پرکردن اوقات فراغت کودکان در خانه به شیوه‌ای مفید است. نمایش‌بازی‌کردن تمرین نقش‌های اجتماعی است و از این جهت در جامعه‌پذیرکردن کودکان بسیار به کار می‌اید. همچنین این فعالیت نشاط‌بخش، از طریق پرورش قوه تخیل، هوش هیجانی کودکان را نیز افزایش می‌دهد. کودک با جاگرفتن در نقش دیگری، امکان نگریستن به پدیده‌ها از زاویه دید دیگری را تجربه می‌کند و همین باعث می‌شود که بتواند احساسات خود و دیگری را درک کند.
چیستان و معما
هیچ‌چیز مثل معنا و چیستان نمی‌تواند ذهن بچه‌ها رادرگیر کند. معما و چیستان علاوه بر این که میتواند ساعاتی از روز، کودکان را به خود مشغول کند، قدرت حل مساله آنان را تقویت می‌کند، نگاه چندبُعدی را به آنان می‌آموزد و تاب‌آوری و پشتکار آنان را نیز بالا می‌برد.
کاردستی
عادت به ساختن یکی از چیزهایی است که اگر در بچه‌ها نهادینه شود، میتواند از جهات مختلف بر شخصیت کودکان تاثیر مثبت داشته باشد. ساختن نیاز به صبر و خویشتن‌داری دارد. برای اینکه این مساله بهتر فهم شود، ساختن یک ماشین را با خریدن آن مقایسه می‌کنیم. کودکی که تلاش می‌کند ماشین اسباب‌بازی بسازد، لازم است که پشتکار به خرج دهد، ناامید نشود، برای رفع موانع راه‌حل پیدا کند و مهم‌تر از همه لذات آنی خود را برای رسیدن به نتیجه به تاخیر بیندازد. همین مساله خویشتن‌داری را در کودکان تقویت می‌کند.
کاردستی‌درست کردن شروع خوبی برای عادت‌دادن کودکان به ساختن است. بنابراین یکی از بهترین راه‌های پرکردن اوقات فراغت کودکان در خانه درست‌کردن کاردستی است.
استفاده از زبانآموزها
یادگیری زبان خارجی شیوه‌ای خوب برای تقویت مهارت‌های شناختی کودکان است. استفاده از زبانآموزها چه به شکل نرم‌افزاری، چه در قالب وباپلیکیشنها و چه در قالب کتاب علاوه بر این که اوقات فراغت کودکان را به روشی مفید پر می‌کند، یک مهارت به مهارت‌های آنان نیز اضافه خواهد کرد.
بازی‌های رایانه‌ای
دیدن عنوان «بازی‌های رایانه‌ای» در این فهرست، شاید برایتان تعجب‌آور باشد اما بازی‌های رایانه‌ای نیز همچون تماشای تلویزیون اگر حد و اندازه به‌خصوصی داشته باشد، میتواند ارتباط کودک را با دنیای دیجیتالی امروز حفظ و هوش بصری و دقت و تمرکز او را تقویت کند.
شاهنامه‌خوانی
شاهنامه سند هویت ملی ما ایرانیان است. داستان‌های شاهنامه از دیرباز در خانه‌های ما ایرانیان چه مکتوب و چه شفاها نقل می‌شده و بسیاری از کودکان نام قهرمانان حماسه ملی‌مان و حتی شاید قصه‌هایی از آن را نیز شنیده باشند. چه خوب است اگر یکی از انواع فعالیت‌هایی که برای پرکردن اوقات فراغت کودکان در خانه در نظر داریم، شاهنامه‌خوانی باشد. انواع کتاب‌های شاهنامه که متن را به زبان امروزی برگردانده‌اند، می‌توانند در این زمینه برای شما رهگشا باشند.
در این یادداشت تلاش کردیم که راه‌هایی را برای پرکردن اوقات فراغت کودکان در خانه به شما پیشنهاد دهیم. امیدوارم برایتان مفید واقع شود و فرزندان عزیزمان به کمک این راه‌ها تابستان خوبی را سپری کنند.
