شقاق مقعدی خفیف و مزمن راه‌های جراحی فیشر
برای بسیاری از افراد، درد، خجالت بالقوه و تجربه دیدن خون از باسن می‌تواند از ترسناک باشد و باعث شود که به جای مراجعه به پزشک و درمان، در سکوت رنج بکشند. شقاق مقعدی که گاهی با هموروئید اشتباه گرفته می‌شود، پارگی در بافت حساسی است که مقعد را می‌پوشاند.
بر اساس آمار حدودا از هر ده نفر، یک نفر در هر سنی از شقاق مقعدی رنج می‌برد. آنها بیشتر در میان نوزادان و افراد میانسال که ناحیه رکتوم در آنها حساسیت بیشتری دارد، شایع هستند. با این حال، شقاق می‌تواند افراد در هر سن و جنسی را تحت تاثیر قرار دهد. مواجهه با شقاق مقعد ممکن است باعث خجالت شود. به این ترتیب، افراد اغلب از عنوان علائم اجتناب می‌کنند تا زمانی که دردناک و غیر قابل تحمل شود.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی نوعی پارگی یا بریدگی است که در داخل مقعد ایجاد می‌شود. شقاق یک بیماری شایع و یک مشکل مهم مرتبط با مقعد است. تقریباً 15 درصد از ویزیت‌های روده بزرگ یا رکتوم در بیمارستان‌ها به دلیل شقاق مقعدی است که می‌تواند زنان و مردان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار دهد.
آنها همچنین می‌توانند بر افراد مسن و جوان تأثیر بگذارند. شقاق مقعدی می‌تواند منجر به درد در هنگام اجابت مزاج شود. این وضعیت اغلب شدید است و این عارضه یکی از دلایل شایع خونریزی مقعدی در نوزادان است.
علائم و نشانه‌های شقاق مقعد
اصلی‌ترین علائم شقاق مقعدی به شرح زیر است:
- درد هنگام دفع مدفوع: درد شدید هنگام دفع مدفوع و احساس سوزش عمیق‌تر پس از آن. بیماران اغلب از ترس درد از توالت اجتناب می‌کنند. این منجر به یبوست می‌شود و بیماری را پیچیده‌تر می کند.
- خون در مدفوع: خون تازه هنگام دفع مدفوع یا تمیز کردن از علائم شقاق مقعدی است. زمانی که نوزادان دارای شقاق مقعدی هستند، خونریزی شایع است.
- خارش و سوزش مقعد: احساس خارش زیاد در سر تا سر مقعد که گاهی مداوم است. همچنین احساس سوزش هنگام دفع و بعد از آن هم از نشانه‌های شقاق مقعد است.
شکل ظاهری و عکس شقاق حاد و مزمن
اگر زخمی که در ناحیه مقعد ایجاد می‌شود، سطحی و کوچک باشد فیشر از نوع خفیف یا حاد است. فیشر حاد می‌تواند بصورت خود به خود و با رعایت تغذیه بهبود پیدا کند. اما در صورتی که در عرض چند هفته این زخم درمان نشود، فیشر مزمن است و باید برای درمان شقاق به پزشک مراجعه کنید.
چگونه می‌توان شقاق را تشخیص داد؟
پزشک متخصص معمولا در مرحله اول یک معاینه رکتوم انجام می‌دهد و به بافت مقعد نگاه می‌کند. معمولا شقاق با معاینه قابل تشخیص است. اگر نتوان در معاینه بیماری را تشخیص داد یا پزشک به علل احتمالی ایجاد فیشر مشکوک شود، احتمالا آزمایشات پزشکی زیر انجام می‌شود:
- آنوسکوپی: معاینه مقعد، کانال مقعد و رکتوم تحتانی
- سیگموئیدوسکوپی: معاینه قسمت تحتانی روده بزرگ
- بیوپسی: برداشتن بافت رکتوم برای معاینه
- کولونوسکوپی: معاینه کولون
علل ایجاد شقاق مقعدی
علل مختلفی برای ایجاد شقاق مقعدی وجود دارد که شایع‌ترین آنها به شرح زیر است:
- یبوست: دفع مدفوع سفت و بزرگ می‌تواند باعث پارگی در اطراف مقعد شود.
- اسهال: شقاق مقعدی می‌تواند با اسهال مکرر ایجاد شود.
- زایمان و بارداری: زنان باردار بیشتر مستعد ابتلا به شقاق مقعد هستند. آنها در مراحل پایانی بارداری ایجاد می‌شوند. همچنین زایمان می‌تواند منجر به پارگی پوشش مقعد شود.
- عفونت های مقاربتی (STIs): بیماری‌های مقاربتی یا STD ارتباط زیادی با شقاق مقعدی دارند. اینها عبارتند از HIV، HPV، سیفلیس، کلامیدیا یا تبخال.
- شرایط زمینه‌ای: شرایطی مانند بیماری کرون می‌تواند باعث ایجاد زخم شود. مشکلات التهابی روده نیز باعث ایجاد زخم می‌شود و این زخم‌ها می‌توانند شقاق مقعدی را ایجاد کنند.
روش‌های درمان شقاق مقعدی شامل چه مواردی می‌شود؟
گزینه‌های درمان شقاق مقعدی عبارتند از تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) به اسفنکتر مقعد، جراحی بخشی از اسفنکتر داخلی مقعد (اسفنکتروتومی داخلی جانبی) و روش نوین و سرپایی لیزر شقاق.
به غیر از جراحی اسفنکتروتومی، سایر روش‌ها معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شوند. هدف از این گزینه‌های جراحی، ایجاد آرامش در اسفنکتر مقعد، در نتیجه کاهش درد و اسپاسم مقعدی است که به شقاق اجازه می‌دهد تا بهبود یابد.
همه روش‌های جراحی دارای خطراتی هستند اما دو روش تزریق بوتاکس و لیزر شقاق در مقایسه با جراحی، به ندرت می‌توانند در توانایی فرد برای کنترل گاز و مدفوع اختلال ایجاد کنند. جراح روده بزرگ و رکتوم در مورد این خطرات با شما صحبت خواهد کرد تا درمان مناسب برای وضعیت خاص شما را تعیین کند.
توجه ویژه به بیماران مبتلا به بی اختیاری مدفوع، آسیب شناخته شده عضله اسفنکتر مقعد (مانند آسیب مامایی) یا شرایط اسهالی (به عنوان مثال، بیماری کرون) داده می‌شود.
در این بیماران منتخب، اسفنکتروتومی جراحی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. گفتگوی کامل با جراح شما هر یک از این عوامل خطر را شناسایی می کند تا مناسب ترین درمان ارائه شود. برخی از بیماران ممکن است از یک جراحی جایگزین به نام فلپ پیشرفت مقعدی (آنوپلاستی) سود ببرند. اگر این گزینه مطرح شده باشد، جراح شما این موضوع را با شما در میان خواهد گذاشت.
اما بطور کلی اگر نگران عوارض بعد از عمل شقاق هستید، روش درمان شقاق مقعدی با لیزر بهترین گزینه پیش روی شما است.
پیشگیری
پیشگیری از شقاق مقعدی آسان است. برخی از مراحل بهداشتی را دنبال کنید:
- مدفوع را نرم نگه دارید: باید از یک رژیم غذایی مغذی و متعادل استفاده کنید که فیبر بالایی داشته باشد. از مصرف کافی مایعات، مخصوصا آب اطمینان حاصل کنید.
- رفتن به دستشویی را به تعویق نیندازید: به تعویق اننداختن به این معنی است که مدفوع سفت و بزرگتر شده و دفع آن سخت تر می‌شود.
- تعویض پوشک نوزادان: پوشک را در فواصل زمانی معین عوض کنید. قرمزی یا بثورات پوستی را حتما جدی بگیرید.
- پرهیز غذایی: باید از مصرف غذاهایی که به خوبی هضم نمی‌شوند، اجتناب کنید. اینها می‌توانند ذرت بو داده یا آجیل باشند. برای غذاهای آلرژیک با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
- پاک کردن مقعد: از استفاده دستمال توالت زبر در علائم شقاق خودداری کنید. پزشکان استفاده از پدها یا لباس‌های پنبه ای مرطوب را برای افراد مستعد توصیه می‌کنند. از دستمال توالت معطر استفاده نکنید.
- ورزش: برخلاف تصورات، تمرینات در واقع کمک می‌کند. ورزش منظم به کاهش یبوست کمک می‌کند و باعث کاهش خطر ابتلا به شقاق می‌شود. قبل و بعد از ورزش مایعات کافی مصرف کنید.
- زور زدن: از نشستن طولانی مدت در توالت و زور زدن خودداری کنید.
