عمل آی وی اف؛ بهترین روش درمان ناباروری
امروزه به دليل مواجه شدن بسیاری ازخانواده‌ها با مشکل ناباروری، روش‌های متعددی برای درمان ناباروری معرفی شده كه يكی از مشهورترين و رايج‌ترين آن‌ها، عمل آی‌وی‌اف (IVF) یا لقاح آزمایشگاهی نام دارد.
این روش شامل استخراج تخمک ها از تخمدان و بارورسازی آن ها با اسپرم می باشد و در زوج هایی که مشکلاتی در بارداری دارند، آی وی اف از بهترین روش ها برای بالا بردن درصد احتمال لقاح بین اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاه است و این عمل نقش بسیار مهمی در شکل گیری درست لقاح بین سلول های جنسی ایفا میکند.
اين روش با وجود برخی محدوديت‌ها، همچنان جزو بهترين روش‌های درمان ناباروری به شمار می‌رود و درصورت مدنظر قراردادن عوامل موفقيت و شكست آن، می‌توان نتايج چشمگيری از اين درمان به دست آورد و لذت داشتن فرزند را تجربه کرد.
مراحل درمان آی وی اف چگونه است؟
روش آی‌وی‌اف (IVF) طی چند مرحله اصلی انجام می‌شود و كل روند درمان آن هم حدود 4 تا 6 هفته طول می‌كشد. مراحل آی وی اف به شرح زیر است:
در ابتدای اين دوره درمانی و پس از معاينات كامل توسط پزشک، عمل تحريک تخمک‌گذاری جهت فعال‌سازی روند تخمک‌گذاری در مادر و استخراج تخمک‌ها، توسط برخی داروهای هورمونی صورت می‌گيرد.
با آماده شدن زن و بلوغ تخمک‌ها، اين سلول‌ها طی زمانی چندساعته و با كمک عمل پانكچر از بدن مادر استخراج می‌گردد و هم‌زمان، نمونه اسپرم مرد نيز در آزمايشگاه دريافت می‌شود.
پس از دريافت تخمک از زن و اسپرم از مرد، اين سلول‌های جنسی در محيط كشت آزمايشگاهی كنار هم قرار می‌گيرند و سلول لقاح‌يافته يا سلول تخم را تشكيل می‌دهند.
سپس با گذشت چند مرحله از تقسيم سلولی در آزمايشگاه كه حدود 2 الی 5 روز طول می‌كشد، سلول تخم به رحم زن منتقل می‌شود تا فرآيند لانه‌گزينی و رشد جنين آغاز گردد.
موفقيت IVF به چه عواملی بستگی دارد؟
روش IVF باوجود تجربه موفق در ارائه نتايج مثبت جهت رفع مشكلات ناباروری، كاملاً وابسته به شرايط جسمی زوج و نيز دقت و صحت بالای روند درمان در مراكز درمانی می‌باشد؛ لذا عوامل متعددی بر افزايش شانس موفقيت آن اثر دارد كه با درنظر گرفتن آن‌ها، احتمال شكست نيز تا حد زيادی كاهش می‌يابد و زوجین زودتر به نتیجه خواهند رسید.
ازجمله راه‌های افزایش موفقيت آی‌وی‌اف بايد به محل انجام عمل و شرايط مناسب و امكانات كافی كلينيک ناباروری اشاره كرد. جهت انتخاب بهترين كلينيک درمان ناباروری در ايران بايد به مواردی همچون درصد عمل‌های موفقيت‌آميز آن مركز، مدت‌زمان نگهداری جنين‌های فريزشده درصورت لزوم، هزينه درمان IVF و ساير روش‌های ناباروری، اعتبارسنجی كلينيک، تعداد بارداری‌های موفق دوقلو و... توجه نمود. همچنين انتخاب پزشک مجرب و حرفه‌ای نيز به بالا رفتن شانس موفقيت درمان كمک می‌كند.
در كنار موارد ذكر شده، عوامل ديگری نظير سرعت عمل در انتقال جنين _مخصوصاً درصورت نياز به جراحی_، انجام تست PGS يا بررسی ناهنجاری‌های كروموزومی، تست PGD يا غربالگری اختلالات ژنتيكی، آزمايش‌های هورمونی قبل از عمل، برسی تخمدان رحم و لوله‌های فالوپ، آزمايش اسپرم، آغاز مصرف مكمل‌های ويتامينی و اسيد فوليک (حدود 3 ماه قبل از انتقال جنين)، مصرف ويتامين‌های D و B با دوزهای مناسب و... از دیگر راه‌های افزايش موفقيت آی‌وی‌اف به شمار می‌روند.
همچنين بايد دانست كه تخليه لوله‌های رحمی از مايع هيدروسالپنكس و نيز آمادگی رحم به‌معنی فقدان هرگونه بافت اسكار، فيبروم يا پوليپ نيز اهميت بسياری دارد. اما عاملی كه احتمالاً بيش از هر عامل ديگری باعث افزايش موفقيت IVF می‌شود، كيفيت بالای تخمک و اسپرم می‌باشد و جهت بررسی آن نيز از روش‌های تعيين ذخيره تخمدان برای زن و انجام آزمايش اسپرم برای مرد استفاده می‌گردد. برای افزایش شانس موفقیت عمل IVF، سایز فولیکول ها باید بالای ۱۸ باشد. هنگامی که سایز فولیکول بیش از ۱۸ شود، پزشک با تزریق آمپول HCG به آزادسازی فولیکول های غالب در زمان مناسب کمک می کند. لازم به ذکر است که باید از تزریق خودسرانه این دارو پرهیز نمود.
همراه با اين موارد پزشكی، زوج و به‌ويژه مادر بايد سبک زندگی سالمی را در پيش بگيرند كه مهم‌ترين موارد ضروری در آن عبارتست از: پرهيز از مصرف سيگار و الكل، انجام فعاليت‌ها و ورزش‌های مناسب، اجتناب از هرگونه اضطراب و استرس، قرارگيری در فضایی شاد و آرامشبخش، مصرف داروهای گياهی تنها با تجويز پزشک، داشتن رژيم غذایی كامل و مناسب و... .
عوامل شكست IVF
باتوجه به موارد ذكر شده برای موفقيت IVF، تا حدودی می‌توان عوامل شكست اين روش را نيز حدس زد. بايد دانست كه شكست در آی‌وی‌اف به‌ويژه در دفعات نخست، معمولاً برای زوج‌های زيادی رخ می‌دهد؛ اما حتی تكرار آن نيز به معنی عدم امكان بارداری نمی‌باشد و زوجین نباید با اولین شکست امید خود را از دست بدهند.لازم به ذکر است که با رفع مشكلات احتمالی می‌توان شانس موفقيت در IVF را بالا برد.
به نقل از سایت NHS (خدمات درمانی ملی بریتانیا) در سال 2014 تا 2016 درصد موفقیت آی وی اف در بین گروه های سنی مختلف به شرح زیر است:
- 29 درصد زنان زیر 35 سال
- 23 درصد زنان بین 35 تا 37 سال
- 15 درصد زنان 38 تا 39 سال
سن بالای زنان _مخصوصاً بيش از 35 يا 40 سال_، از علل اصلی تشکیل نشدن جنین در آی وی اف به شمار می‌رود كه اغلب ناشی از كاهش كيفيت و تعداد تخمک‌ها و همچنين كاهش توانایی رحم برای نگهداری جنين می‌باشد که در نتيجه شكست در مرحله لانه‌گزينی را به دنبال دارد. همچنين طبق موارد ذكر شده، كيفيت سلول‌های جنسی نيز عامل بسيار مهمی محسوب می‌گردد كه كيفيت پايين تخمک‌ها يا شكل نامناسب اسپرم‌ها می‌تواند احتمال وقوع آی وی اف ناموفق را افزايش دهد.
در آی وی اف یا میکرواینجکشن، شکست مکرر به معنای بیشتر از سه بار درمان بی نتیجه می باشد. سه بار تکرار درمان، کاملاً طبیعی است؛ اما پس از سه بار شکست در پروسه IVF، باید علل شکست درمان مورد بررسی قرار گیرد.
داشتن تنبلی تخمدان در زن، وجود انواع مشكلات رحمی، سبک زندگی نامناسب و آسيب‌زا، شكست در مرحله كاشت جنين _به علت خون‌رسانی ضعيف، وجود كيست و پوليپ تخمدان و همچنين استرس_، ابتلای زن به عفونت مزمن لوله‌های رحمی، ابتلا به آندومتريوز و... از ديگر علل افزايش‌دهنده خطر شكست عمل آی‌وی‌اف به حساب می‌آيد.
یزد؛ قطب درمان ناباروری در ایران
استان یزد در زمینه درمان ناباروری در کشور، پیشرفت چشمگیری داشته و نه‌تنها در ایران به عنوان قطب درمان ناباروری شناخته می‌شود بلکه در خاورمیانه نیز مطرح شده است. این استان دارای مراکز تحقیقاتی پیشرفته‌ای است و پزشکان موفقی مانند دکتر عباس افلاطونیان؛ بنیان‌گذار روش IVF در درمان ناباروری در ایران، در این شهر به معالجه بیماران می‌پردازند.
سایت رادینا سلامت (https://raadinahealth.com) در زمینه توریسم‌درمانی در یزد فعالیت دارد و برای درمان ناباروری در یزد، برای ارائه مشاوره درمانی، رزرو نوبت پزشک و انجام مراحل آی وی اف در کنار شما خواهد.
منبع: https://www.majalesalamat.com/advertorial/raadinahealth/
