علت فشار خون بالا
فشار خون بالا یک بیماری شایع در دنیا محسوب می‌شود که بر عروق بدن تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث می‌شود نیروی وارده بر دیواره سرخرگ‌ها به طور مداوم بسیار زیاد باشد و قلب مجبور به فعالیت بیشتر برای پمپاژ شود. این مورد بر حسب میلی‌متر جیوه اندازه‌گیری شده و مقدار معمول آن 130/80 میلی‌متر به بالا است.
انواع فشار خون
این حالت به چهار دسته کلی تقسیم می‌شود:
- طبیعی: 120/80 میلی‌متر جیوه یا کمتر
- بالا: عدد بالایی بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه و عدد پایینی زیر 80 میلی‌متر.
- مرحله 1 بالا: عدد بالایی بین 130 تا 139 میلی‌متر . پایینی بین 80 تا 89.
- مرحله 2 بالا: در این مورد عدد بالایی 140 یا بالاتر و رقم پایینی 90 یا بالاتر است.
مقدار بالاتر از 180/120 به عنوان یک مورد اورژانسی یا بحرانی در نظر گرفته می‌شود. برای هر کسی که این اعداد را دارد باید به دنبال کمک فوری متخصص داخلی اصفهان بود.
بدون درمان، این بیماری خطر حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات جدی سلامتی را افزایش می‌دهد. مهم است که این مسئله را در بدن خود حداقل هر دو سال یک بار از سن 18 سالگی چک کنید. برخی از افراد نیاز به بررسی‌های مکرر دارند.
عادات سبک زندگی سالم مانند سیگار نکشیدن، ورزش کردن و خوب غذا خوردن می‌تواند به پیشگیری و درمان این عارضه کمک کند. برخی افراد احتمالا برای درمان به دارو نیاز خواهند داشت.
علل وقوع عارضه
فشار خون با دو چیز تعیین می‌شود: مقدار خونی که قلب پمپ می‌کند و اینکه چقدر در شریان‌ها حرکت می‌کند. هر چه قلب میزان بیشتری پمپاژ کند و شریان‌ها باریک‌تر باشد، این وضعیت تشدید می‌شود.
دو نوع اصلی از این بیماری وجود دارد.
نوع اولیه
برای بیشتر بزرگسالان، هیچ دلیل قابل شناسایی برای این عارضه وجود ندارد. این نوع بیماری فشار خون اولیه نامیده می‌شود که در طی سالیان متمادی به تدریج رشد می‌کند. تجمع پلاک در شریان‌ها که آترواسکلروز نامیده می‌شود، خطر ابتلا به عارضه را افزایش می‌دهد.
فشار خون ثانویه
این نوع به دلیل یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شود. تمایل دارد به طور ناگهانی ظاهر شود و باعث تشدید فشار خون نسبت به مقدار اولیه شود. شرایط و داروهایی که می‌توانند منجر به این وضعیت شوند عبارتند از:
- تومورهای غده فوق کلیوی
- مشکلات عروقی در بدو تولد که به آن نقایص مادرزادی قلب نیز می‌گویند
- داروهای سرفه و سرماخوردگی، برخی مسکن‌ها، قرص‌های ضدبارداری و سایر داروهای تجویزی
- مواد مخدر مانند کوکائین و آمفتامین‌ها
- بیماری کلیوی
- آپنه انسدادی خواب
- مشکلات تیروئید
گاهی اوقات فقط با انجام یک چکاپ سلامتی توسط متخصص داخلی مشهد می‌توانید این عارضه را تشخیص دهید.
عوامل خطرساز
فشار خون بالا عوامل خطر زیادی دارد، از جمله:
- سن: خطر ابتلا به این مشکل با افزایش سن افزایش می‌یابد.
- نژاد: این بیماری به ویژه در میان سیاه پوستان رایج است.
- سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادری به این بیماری مبتلا هستند، احتمال ابتلا به آن در فرد بیشتر است.
- چاقی یا اضافه وزن: اضافه وزن باعث تغییراتی در رگ‌ها، کلیه‌ها و سایر قسمت‌های بدن می‌شود.
- عدم ورزش: ورزش نکردن باعث افزایش وزن می‌شود که این مورد خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.
- استعمال دخانیات: سیگار کشیدن، جویدن تنباکو یا بخارپز بلافاصله فشار خون را برای مدت کوتاهی بالا می‌برد.
- نمک زیاد: نمک زیاد در بدن می‌تواند باعث حفظ مایعات در بدن شود که تشدید این وضعیت را در پی دارد.
- سطوح پایین پتاسیم: پتاسیم به تعادل میزان نمک در سلول‌های بدن کمک می‌کند. سطوح پایین پتاسیم ممکن است به دلیل کمبود پتاسیم در رژیم غذایی یا برخی شرایط سلامتی از جمله کم آبی بدن باشد.
- نوشیدن بیش از حد الکل: مصرف الکل با افزایش فشار خون به ویژه در مردان مرتبط است.
- استرس: سطوح بالای استرس می‌تواند منجر به افزایش موقت این مسئله در فرد شود.
- برخی شرایط مزمن بیماری کلیوی، دیابت و آپنه خواب: این موارد می‌تواند منجر به این بیماری شوند.
- بارداری: در برخی موارد ممکن است بارداری فشار خون بالا را در پی داشته باشد.
فشار خون بالا در بزرگسالان شایع است. اما کودکان نیز ممکن است این مشکل را داشته باشند. عارضه مزبور در کودکان ممکن است ناشی از مشکلات کلیه یا قلب باشد. اما برای تعداد فزاینده‌ای از کودکان، این بیماری به دلیل سبک زندگی مانند رژیم غذایی ناسالم و ورزش نکردن است.
عوارض
این عارضه به صورت کنترل نشده می‌تواند منجر به عوارضی از جمله موارد زیر شود:
- حمله قلبی یا سکته مغزی: سفت شدن و ضخیم شدن رگ‌ها به دلیل این عارضه یا عوامل دیگر می‌تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر عوارض شود.
- آنوریسم: این مشکل می‌تواند باعث ضعیف شدن و برآمدگی رگ شود و آنوریسم ایجاد کند. اگر آنوریسم پاره شود، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
- نارسایی قلبی: وقتی این بیماری را دارید، قلب برای پمپاژ باید سخت‌تر کار کند. این فشار باعث ضخیم شدن دیواره‌های محفظه پمپاژ قلب می‌شود که به آن هیپرتروفی بطن چپ می‌گویند. در نهایت، قلب نمی‌تواند به میزان کافی برای رفع نیازهای بدن پمپاژ کند و باعث نارسایی قلبی می‌شود.
- مشکلات کلیوی: فشار خون بالا می‌تواند باعث باریک یا ضعیف شدن رگ‌ها در کلیه‌ها شود. این می‌تواند منجر به آسیب کلیه شود.
- مشکلات چشمی: این بیماری می‌تواند باعث ضخیم شدن، باریک شدن یا پاره شدن رگ‌ها در چشم شود. این می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
- سندرم متابولیک: این سندرم گروهی از اختلالات متابولیسم بدن است. این عارضه تجزیه نامنظم قند را شامل می‌شود. این سندرم شامل افزایش اندازه دور کمر، تری گلیسیرید بالا، کاهش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا، فشار خون بالا و سطح قند بالا خواهد بود. این شرایط احتمال ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.
- تغییر حافظه یا درک: فشار خون بالا کنترل نشده ممکن است بر توانایی تفکر، یادآوری و یادگیری تأثیر بگذارد.
- زوال عقل: جریان خون به مغز در صورت باریک شدن یا ایجاد مسدودیت در مسیر شریان‌ها محدود می‌شود. این عارضه باعث می شود نوع خاصی از زوال عقل در فرد ایجاد شود که به آن زوال عقل عروقی می‌گویند. سکته مغزی نیز می‌تواند این وضعیت را ایجاد کند.
کلام آخر
غربالگری فشار خون بالا بخش مهمی از مراقبت‌های بهداشتی عمومی به حساب می‌آید. اینکه چند بار باید این مورد را چک کنید، به سن و سلامت کلی شما بستگی دارد. در این مورد بهتر است از متخصص داخلی تهران کمک بخواهید.
حداقل هر دو سال یک بار از 18 سالگی این مورد را در شما اندازه‌گیری کند. اگر سن شما 40 سال یا بیشتر است، یا 18 تا 39 سال دارید و در معرض خطر ابتلا به بیماری هستید، میزان چک کردن را باید بیشتر کنید.
