بیماری پوستی پسوریازیس چیست؟ علت، علائم و درمان
بیماری پوستی پسوریازیس یا بیماری صدف؛ رشد سلولهای پوست را افزایش می‌دهد و همین مشکل باعث بروز التهاب، خارش شدید و پوسته پوسته شدن سطح پوست می‌شود. ما در این مطلب از سایت زوم لایف درباره انواع مختلف پسوریازیس، علائم و نشانه‌های آن و نحوه درمان پسوریازیس توضیح داده‌ایم.
دسترسی سریع به عناوین:
بیماری پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس (به انگلیسی: Psoriasis) یک بیماری خود ایمنی است که با نام بیماری صدف نیز شناخته می‌شود. پسوریازیس باعث رشد و تکثیر سریع سلول‌ها در پوست می‌شود. این رشد بیش از حد می‌تواند منجر به پلاک‌های ضخیم و پوسته پوسته شود که باعث خارش و ناراحتی فرد می‌شود.
به طور معمول، سلولهای پوستی در اعماق پوست رشد می‌کنند و به آرامی به سطح می‌رسند و سرانجام، از بین می‌روند. چرخه‌زندگی یک سلول پوست یک ماه است. در مبتلایان به پسوریازیس، این روند ممکن است تنها در طی چند روز اتفاق بیفتد. این تولید بیش از حد سریع منجر به ایجاد سلولهای پوستی زیاد و پوسته پوسته شدن می‌گردد.
با توجه به اینکه پسوریازیس قابل درمان نیست، افراد مبتلا به پسوریازیس فقط می‌توانند علائم آنرا کنترل کنند و روش‌هایی وجود دارد که می‌تواند تعداد و شدت پسوریازیس را کاهش دهد.
پسوریازیس چه علائمی دارد؟
علائم پسوریازیس
علائم اصلی پسوریازیس شامل تکه‌های قرمز، پوسته پوسته شدن بر روی پوست است، که فلس‌های نقره‌ای آنها را پوشش می‌دهند. این علائم همچنین باعث خارش شدید یا احساس سوزش در فرد مبتلا به آن شوند.
چند نکته درباره علائم پسوریازیس:
- علائم پسوریازیس در مدت زمان‌های مختلف و در دوره‌های بهبودی بین مدت زمانی که پاک می‌شوند، رخ می‌دهد.
- زمان شعله‌ورشدن علائم و دوره بهبودی اصلا قابل پیش‌بینی نیست.
- علائم آن بستگی به نوع پسوریازیس از خفیف تا شدید دارد و ممکن است متفاوت باشد.
براساس بنیاد ملی پسوریازیس این بیماری پوستی انواع مختلفی دارد، مانند:
- پسوریازیس خفیف کمتر از 3% بدن را در بر می‌گیرد؛
- پسوریازیس متوسط 3 تا 10% بدن را در بر می‌گیرد؛
- پسوریازیس شدید بیش از 10% بدن را پوشانده است.
پلاک‌ها ممکن است در هر نقطه از بدن ایجاد شوند اما معمولاً به صورت لکه‌های کوچک روی آرنج، زانوها، کمر و پوست سر ظاهر می‌شوند.
چند نوع پسوریازیس وجود دارد؟
انواع پسوریازیس
پسوریازیس انواع مختلفی دارد و با توجه به ظاهر، مقیاس و محل قرارگیری آنها بر روی بدن متفاوت می‌باشند. در ادامه انواع پسوریازیس را به همراه علائم آنها توضیح داده‌ایم:
پسوریازیس پلاک (Plaque psoriasis)
در حدود 80 تا 90% از مبتلایان به پسوریازیس دارای پسوریازیس پلاک هستند. معمولاً ضایعات برجسته، ملتهب، قرمز، فلس‌های نقره، سفید رنگ که بیشتر در آرنج، زانو، پوست سر و کمر به وجود می‌آیند.
پسوریازیس معکوس (Inverse psoriasis)
پسوریازیس معکوس در مناطق زیر ایجاد می‌شود:
- زیر بغل؛
- کشاله ران؛
- زیر سینه‌ها؛
- چین‌های پوستی دیگر، مانند اطراف دستگاه تناسلی و مقعد؛
پسوریازیس معکوس ضایعات قرمز دارد، معمولاً بدون مقیاس‌هایی که در پسوریازیس پلاک رخ می‌دهد. ضایعات ممکن است صاف و براق باشند. تحریکات ناشی از مالش و تعریق می‌تواند این نوع از پسوریازیس را بدلیل قرار گرفتن در لبه‌های پوستی و نواحی حساس‌تر کند. در افرادی که اضافه وزن دارند و افرادی که دارای پوستی عمیقی هستند، پسوریازیس معکوس بیشتر دیده می‌شود.
پسوریازیس اریترودرم (Erythrodermic psoriasis)
این نوع پسوریازیس، کمتر شایع بوده و می‌تواند تمام بدن شما را با بثورات قرمز و پوسته‌ریزی بپوشاند و همچنین ممکن است با خارش یا سوزش شدید همراه باشد. این نوع پسوریازیس به دنبال آفتاب سوختگی شدید، عفونت‌ها، داروهای خاص و حتی گاهی بدنبال قطع درمان برخی از انواع پسوریازیس ایجاد می‌شود.
پسوریازیس اریترودرم تعادل شیمیایی بدن را مختل می‌کند. این تداخل احتمالا باعث از بین رفتن پروتئین و مایعات شود که می‌تواند منجر به بیماری شدید شود. بله، پسوریازیس اریترودرم نیز می‌تواند منجر به بیماری‌های شدیدی مانند ذات الریه و نارسایی احتقانی قلب شود. عوارض پسوریازیس اریترودرم می‌تواند خطرناک باشد. هرکسی که علائم این بیماری را داشته باشد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند.
پسوریازیس گوتات یا خالدار (Guttate psoriasis)
پسوریازیس گوتات اغلب در کودکی یا بزرگسالی جوان به صورت لکه‌های کوچک، قرمز و جداگانه روی پوست ظاهر می‌شود. لکه‌ها معمولاً به اندازه ضایعات در پسوریازیس پلاک ضخیم یا پوسته پوسته نیستند.
برخی شرایط می‌تواند باعث پسوریازیس گوتات شود، از جمله:
- عفونت‌های تنفسی فوقانی؛
- عفونت‌های استرپتوکوکی؛
- لوزه؛
- استرس؛
- آسیب رسیدن به پوست؛
- مصرف برخی داروهای خاص، از جمله ضد مالاریا، لیتیوم و مسدود کننده‌های بتا.
پسوریازیس گوتات ممکن است بدون درمان برطرف شود و دوباره عود نکند. اما ممکن است بعداً به عنوان تکه‌های پسوریازیس پلاک شود و دوباره ظاهر شود.
پسوریازیس استخوانی (Pustular psoriasis)
پسوریازیس استخوانی بیش از کودکان در بزرگسالان رخ می‌دهد و کمتر از ۵% موارد پسوریازیس را شامل می‌شود. علائم این بیماری به صورت چاله‌های سفید، یا تاول‌های چرک غیر عفونی که بر روی پوست شما ظاهر می‌شود. این علائم می‌تواند در مناطق خاصی از بدن، به عنوان مثال، دست و پا و یا بیشتر بدن تأثیر بگذارد. این یک بیماری عفونتی و مسری نیست.
پسوریازیس استخوانی تمایل به چرخه‌ای دارد، که در آن شکل‌گیری پاستول‌ها و پوسته پوسته شدن به دنبال قرمز شدن پوست بروز می‌کند. در حالی که پسوریازیس می‌تواند در هر نقطه از بدن انسان تشکیل شود.
پسوریازیس چه عوارضی دارد؟
عوارض بیماری پسوریازیس
کسانی که دچار مشکلات یا بیماری‌هایی هستند احتمال بروز پسوریازیس در آنها وجود دارد. در حالی که برخی افراد آن را یک بیماری پوستی می‌دانند، پسوریازیس می‌تواند بر روی استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و سیستم متابولیک نیز تأثیر بگذارد.
اگر پسوریازیس دارید، در معرض خطر بیشتری نسبت به بیماری‌های خاص هستید. این بیماری‌ها شامل موارد زیر است:
- آرتریت پسوریاتیک: حداکثر 30% از مبتلایان به پسوریازیس مبتلا به التهاب مفصل با علائم آرتریت هستند که به آرتریت پسوریاتیک مشهور است. این نوع پسوریازیس باعث التهاب و آسیب پیشرونده در مفاصل می‌شود. این بیماری معمولاً در افراد ۳۰ تا ۵۰ سال رخ می‌دهد.
- پسوریازیس مفصلی: این عارضه پسوریازیس می‌تواند موجب آسیب مفصلی و از دست دادن عملکرد در برخی مفاصل شود، که گاهی ناتوان کننده است.
- بیماری‌های چشم: برخی اختلالات چشم مانند التهاب ملتحمه، بلفاریت ( التهاب پلک) و یوئیت (التهاب لایه میانی چشم) در افراد مبتلا به پسوریازیس رایج هستند.
- چاقی: افراد مبتلا به پسوریازیس، به ویژه افرادی که دارای بیماری شدیدتر هستند، با احتمال بیشتری چاق هستند. با این وجود ارتباط پسوریازیس و چاقی به طور واضح مشخص نیست. التهاب مرتبط با چاقی ممکن است در توسعه پسوریازیس نقش داشته باشد. یا شاید ممکن است افراد مبتلا به پسوریازیس احتمال بیشتری به دست آوردن وزن داشته باشند، احتمالا به دلیل پسوریازیس آنها کمتر فعال هستند.
- دیابت نوع 2: خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مبتلا به پسوریازیس افزایش می‌یابد. پسوریازیس شدیدتر، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را بیشتر می‌کند.
- فشار خون بالا: احتمال ابتلا به فشار خون بالا در افراد مبتلا به پسوریازیس بیش تر از سایر افراد است.
- بیماری قلب و عروقی: در افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی دو برابر بیشتر از افراد سالم است. پسوریازیس و برخی از درمان‌ها همچنین باعث افزایش ضربان قلب، سکته مغزی، کلسترول بالا و آترواسکلروز می‌شود.
- سندروم متابولیک: که شامل مجموعه ای از علائم – از جمله فشار خون بالا، افزایش سطح انسولین و سطوح کلسترول غیر طبیعی است خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
- سایر بیماری‌های خود ایمنی: بیماری سلیاک، اسکلروز و بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر دیده می‌شود.
- بیماری پارکینسون: این بیماری مزمن عصبی با احتمال بیشتری در افراد مبتلا به پسوریازیس اتفاق می‌افتد.
- بیماری کلیوی: پسوریازیس متوسط تا شدید خطرابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد.
عوارض دیگر پسوریازیس
افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است دچار عزت نفس پایینی شوند. و همچنین ناراحتی جسمی، خارش و درد پسوریازیس می‌تواند بر کیفیت کلی زندگی آنها تأثیر بگذارد. عواقب اجتماعی و جسمی این بیماری مزمن ممکن است به مبتلا شدن فرد به افسردگی و اضطراب شود.
پسوریازیس همچنین احتمالا مبتلا شدن افراد به برخی از انواع سرطان از جمله سرطان‌های سر و گردن و تومورهای دستگاه گوارش را بیشتر می‌کند.
علت پسوریازیس چیست؟
علت پسوریازیس
استرس یکی از عواملی است که می‌تواند باعث بروز علائم پسوریازیس شود. در حالی که علت پسوریازیس هنوز مشخص نشده است، دانشمندان معتقدند که این بیماری خود ایمنی است. بیماری‌های خود ایمنی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد، سیستم ایمنی بدن سلولهای T را برای محافظت از بدن در برابر عوامل عفونی تولید می‌کند.
کسانی که مبتلا به پسوریازیس هستند سیستم ایمنی بدن آنها سلولهای سالم بدن را نابود می‌کنند. سلولهای T به یک محرک پاسخ می‌دهند که گویی در حال مبارزه با عفونت یا بهبود زخم هستند. آنها مواد شیمیایی تولید می‌کنند که باعث التهاب می‌شوند. در پسوریازیس، این فعالیت خود ایمنی منجر به رشد بیش از حد سلولهای پوستی می‌شود. به طور معمول، سلولهای پوستی حدود 21 تا 28 روز طول می‌کشد تا خودشان را جایگزین آنها کنند. با این حال، در افراد مبتلا به پسوریازیس، حدود۲ تا ۶ روز طول می‌کشد.
مواردی که باعث فعالیت خود ایمنی بدن می‌شوند در هر فردی که دچار پسوریازیس است متفاوت خواهند بود، اما محرک‌های متداول شامل موارد زیر می‌باشند:
- استرس و اضطراب؛
- صدمات به پوست؛
- عفونت؛
- تغییرات هورمونی.
داروهایی که باعث ایجاد پسوریازیس می‌شوند عبارتند از:
- لیتیوم؛
- دارو ضد مالاریا (antimalarials)؛
- کینیدین؛
- ایندومتاسین.
برخی از افراد پسوریازیس را با آلرژی، رژیم غذایی و آب و هوا مرتبط می‌دانند، اما هنوز هیچ مدرکی برای این دلایل وجود ندارد.
چه افرادی در معرض پسوریازیس قرار دارند؟
عوامل خطرناکی که باعث پسوریازیس می‌شوند
برخی از عوامل خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد. این عوامل عبارتند از:
- بیماری‌های قلبی عروقی و سندرم متابولیک؛
- تروما به پوست؛
- سابقه خانوادگی: یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. داشتن یک والد پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می‌دهد، همجنین اگر پدر و مادرهردو مبتلا به پسوریازیس باشند خطر ابتلا را در فرد افزایش می‌دهد.
- عفونت‌های ویروسی و باکتریایی: افراد مبتلا به HIV نسبت به افرادی که سیستم ایمنی سالم دارند با احتمال بیش تری مبتلا به پسوریازیس می‌شوند. کودکان و نوجوانان با عفونت‌های مکرر، به ویژه گلودرد چرکی، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.
- استرس: از آنجایی که تنش و استرس می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد، سطوح بالای استرس ممکن است خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.
- چاقی: وزن بیش از حد خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد. ضایعات (پلاک ها) مرتبط با انواع پسوریازیس اغلب در چین‌های پوستی ایجاد می‌شود.
- سیگار کشیدن: تنباکوی سیگار نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند شدت بیماری را نیز افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است نقش اولیه در پیشروی بیماری داشته باشد.
روش‌های تشخیص پسوریازیس
تشخیص پسوریازیس
در بیشتر موارد، تشخیص پسوریازیس نسبتا ساده است اما هیچ آزمایش خونی وجود ندارد که بتواند پسوریازیس را تأیید کند.
فردی که دچار بثورات مداوم است و این بیماری او مصرف با داروهای بدون نسخه (OTC) برطرف نمی‌شود، بهتر است در مورد پسوریازیس با پزشک خود صحبت کند. غالباً، شناخت و درمان علائم زود هنگام باعث بهبود نتایج طولانی مدت پسوریازیس می‌شود.
پزشک علائم را بررسی کرده و در مورد تاریخچه شخصی و خانوادگی سوال می‌کند. آنها نمونه‌برداری از پوست (بیوپسی پوست) را بر روی فرد انجام می‌دهند تا نوع دقیق پسوریازیس را تعیین کرده و اختلالات و عفونت‌های دیگر را رد کند.
پسوریازیس چطور درمان می‌شود؟
درمان پسوریازیس
پسوریازیس قابل درمان نیست و تنها می‌توان علائم بیماری را کنترل کرد از جمله: کاهش التهاب و پوسته ریزی، کاهش رشد سلولهای پوستی و از بین رفتن پلاک‌های پوستی.
اگر پزشک پسوریازیس را تأیید کند، درمان به نوع و شدت آن بستگی دارد. گزینه‌های اصلی برای درمان بیماری پسوریازیس شامل درمان موضعی، درمان با نور (فتوتراپی) و داروهای سیستمیک هستند.
افراد مبتلا به پسوریازیس برای مرطوب نگه داشتن پوست هنگام انجام سایر درمان‌ها باید از نرم کننده استفاده کنند. این کار می‌تواند به کاهش خارش و سوزش کمک کند و ممکن است تعداد ضایعات یا پلاک های ایجاد شده را کاهش دهد.
درمان دارویی پسوریازیس
طیف وسیعی از داروهای موضعی، خوراکی و تزریقی برای مبتلایان به پسوریازیس در دسترس است. برخی از داروهای OTC می‌تواند به تسکین علائم پسوریازیس خفیف کمک کند. این شامل:
- تار زغال سنگ: استفاده از تار زغال سنگ می‌تواند به تسکین پسوریازیس پلاک، خارش و ضایعات در پوست سر، کف دست و کف پا کمک کند. افراد می‌توانند از تار ذغال سنگ به تنهایی یا در کنار یک درمان دیگر استفاده کنند.
- کرمهای هیدروکورتیزون: اینها باعث کاهش التهاب و خارش این بیماری می‌شود.
- اسید سالیسیلیک: این می‌تواند به کاهش تورم و از بین بردن مقیاس آن کمک کند، اغلب در افراد مبتلا به پسوریازیس پوست سر استفاده می‌شود.
- عوامل ضد خارش: این عوامل شامل محصولاتی مانند: کالامین، هیدروکورتیزون، کافور یا منتول می‌باشد.
درمان موضعی پسوریازیس
درمان‌های موضعی هم برای تسکین علائم پسوریازیس وجود دارد. کرم‌ها و پماد‌هایی که به طور مستقیم به پوست مالیده می‌شود، به طور موثر می‌توانند پسوریازیس خفیف تا متوسط را درمان کنند. اما هنگامی که بیماری شدیدتر باشد، کرم‌ها احتمالا با داروهای خوراکی یا نور درمانی (فتوتراپی) ترکیب می‌شوند.
درمان‌های پسوریازیس موضعی عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها: مردم ده‌ها سال است که از این داروها برای درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط استفاده می‌کنند. استروئیدهای مختلف زیادی وجود دارد که به عنوان ژل، فوم، کرم، اسپری و پماد وجود دارد.
- ویتامین D مصنوعی: افراد غالباً از این ماده در کنار داروی کورتون استفاده می‌کنند. این می‌تواند به صاف شدن پلاک‌ها، رشد آهسته سلولهای پوستی و از بین بردن فلس کمک کند.
- رتینوئیدها: این ویتامین A مصنوعی است که می‌تواند به کند شدن رشد سلولهای پوستی، کاهش قرمزی و خارش کمک کند. افراد معمولاً تارازوتن، یک رتینوئید موضعی را با درمان کورتیکواستروئید یا نور درمانی UVB ترکیب می‌کنند.
- مهارکننده‌های کالسینورین: مهار کننده‌های کلسینورین مانند تاکرولیموس (Prograf) و پیمکورولیموس (Elidel) باعث کاهش التهاب و ایجاد پلاک می‌شوند.
مهار کننده‌های کلسینورین برای استفاده طولانی مدت یا مداوم به دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و لنفوم توصیه نمی شود. این داروها ممکن است به خصوص در مناطقی نازکی از پوست مانند اطراف چشم مفید باشند، زیرا کرم استروئید یا رتینوئید بسیار تحریک کننده هستند و ممکن است اثرات مضر داشته باشند. - اسید سالیسیلیک: اسید سالیسیلیک بدون نسخه و با نسخه در دسترس بوده و باعث ریزش سلولهای مرده پوست شده و پوسته پوسته شدن را کاهش می‌دهد. گاهی اوقات آن را با داروهای دیگر مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی یا قطران زغال سنگ ترکیب می‌شود تا اثربخشی آن افزایش یابد. اسید سالیسیلیک در شامپو و لوسیون برای درمان پسوریازیس پوستی موجود است.
- آنترالین: این دارو باعث کاهش رشد سلولهای پوستی می‌شود. آنترالین همچنین می‌تواند پوسته‌ها را از بین می‌برد و پوست را نرم تر کند. اما آنترالین می‌تواند پوست را تحریک کند. این دارو را برای یک زمان کوتاهی بر روی پوست بمالید و سپس آن را بشویید.
روش‌های درمانی سیستمیک پسوریازیس
روش‌های درمانی سیستمیک از طریق کل بدن انجام می‌شود و پزشکان آنها را برای افرادی که دارای پسوریازیس متوسط تا شدید و آرتریت پسوریاتیک هستند تجویز می‌کنند. آنها پیشرفت بیماری و منظم شعله‌ور شدن را کاهش می‌دهند.
- داروهایی تغییر دهنده سیستم ایمنی بدن (بیولوژیک‌ها): این داروها برای درمان پسوریازیس متوسط استفاده می‌شوند. اینها داروهایی با پروتئین هستند که از سلولهای زنده حاصل می‌شوند. بیولوژیک سلولهای T و پروتئین ایمنی را که باعث پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک می‌شوند، هدف قرار می‌دهد و باعث نابودی آنها می‌شود.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) حداقل 10 داروی طبیعی را برای درمان این بیماری تصویب کرده است . اکه این داروها شامل etanercept infliximab و adalimumab می‌باشند. داروهای طبیعی برای درمان این بیمای بسیار مؤثر هستند و فواید آنها از خطرات آنها بیشتر است. با این حال مردم اگر به دنبال درمان بیولوژیکی هستند باید هزینه‌های خود را در نظر بگیرند.
- متوترکسات: به صورت خوراکی تجویز می‌شود. متوترکسات (Rheumatrex) با کاهش تولید سلولهای پوستی و سرکوب التهاب می‌تواند برای درمان پسوریازیس کمک کننده باشد. این دارو همچنین ممکن است پیشرفت پسوریازیس مفصلی را در برخی افراد کند کند. متوترکسات به طور کلی در دوزهای کم قابل تحمل بوده و عوارض کمتری را ممکن است ایجاد کند. با این حال ممکن است باعث ناراحتی معده، از دست دادن اشتها و خستگی شود. هنگامی که برای مدت طولانی استفاده می‌شود، می‌تواند عوارض جانبی جدی، از جمله آسیب شدید کبد و کاهش تولید سلولهای قرمز و سفید خون و پلاکت‌ها را ایجاد کند.
- سیکلوسپورین: سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و اثر بخشی آن مشابه متوترکسات است، اما تنها مدت کوتاهی می‌تواند استفاده شود. سیکلوسپورین مانند سایر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، خطر ابتلا به عفونت و سایر مشکلات، از جمله سرطان را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف سیکلوسپورین مخصوصا در دوزهای بالاتر و درمان درازمدت فرد را مستعد ابتلا به مشکلات کلیوی و فشار خون بالا می‌کند.
- رتینوئیدهای خوراکی: افراد مبتلا به پسوریازیس شدید می‌توانند دارویی به نام استریتین مصرف کنند که در برابر اثرات بیماری در سراسر بدن عمل کند. این فعالیت ایمنی را کاهش نمی‌دهد، و باعث می‌شود که استریترین برای افراد مبتلا به HIV که دارای پسوریازیس شدید هستند نیز ایمن‌تر شود. افراد مبتلا به انواع پسوریازیس به جز پسوریازیس معکوس ممکن است از رتینوئیدهای خوراکی استفاده کنند.
سایر گزینه‌های موثر دارویی برای درمان پسوریازیس شامل موارد زیر هستند:
- آزاتیوپرین؛
- تیوگوانین؛
- استرهای اسید فوماریک؛
- هیدروکسی اوره؛
- تاکرولیموس.
درمان پسوریازیس با فتوتراپی (نور درمانی)
فوتوتراپی شامل قرار گرفتن منظم پوست در معرض اشعه ماوراء‌بنفش است. نور می‌تواند رشد سلول را کند کند، فعالیت ایمنی بدن را سرکوب کند و تحریک را کاهش دهد.
ممکن است برخی از افراد قبل از قرار گرفتن در معرض قرص‌های روانورن مصرف کنند تا پوست آنها نسبت به نور حساس‌تر شود.
توجه: افرادی که شرایط خاصی دارند مانند لوپوس یا سرطان پوست، نباید از فوتوتراپی استفاده کند.
درمان‌های خانگی پسوریازیس
برای کنترل و کاهش التهاب ناشی از پسوریازیس می‌توانید از روش‌های خانگی استفاده کنید. رعایت کردن این موارد می‌تواند به کنترل این بیماری کمک کند و ظاهر پوست آسیب دیده را بهبود دهند:
- کاهش استرس با یوگا، ورزش، مدیتیشن یا همه این موارد؛
- داشتن یک رژیم متعادل و حفظ وزن استاندارد؛
- تشخیص و جلوگیری از محرک‌های غذایی؛
- سیگار نکشیدن یا مصرف نکردن الکل.
داروهای خانگی برای کاهش خارش عبارتند از:
- مرطوب نگه داشتن پوست: متخصص پوست می‌تواند محصولی مناسب را برای درمان علائم این بیماری توصیه کند.
- دوش گرفتن: حمام روزانه کمک می‌کند تا پوسته‌ها برطرف شوند و التهاب پوست‌تان کم شود. روغن، بلغور جو دوسر، نمک سولفات منیزیوم، یا نمک دریا را به آب اضافه کنید و در آن فرو بروید. از آب گرم و صابون‌های تند که باعث بدتر شدن علائم بیماری تان می‌شوند اجتناب کنید. استفاده از آب ولرم و صابون‌های ملایم که حاوی روغن و چربی هستند استفاده کنید.
- کاهش وزن: اگر وزن اضافه وزن دارید، ممکن است کاهش وزن، شدت بیماری را کاهش دهد. همچنین کاهش وزن ممکن است درمان بیماری را موثرتر کند (1).
- پوست خود را در مقابل مقادیر کم نور خورشید قراردهید: یک مقدار کنترل شده از نور خورشید می‌تواند پسوریازیس را بهبود بخشد، اما اشعه نور خورشید به مقدار زیاد می‌تواند به عنوان عامل برانگیزاننده بوده وباعث بدتر شدن بیماری شود و خطر ابتلا به سرطان پوست را نیز افزایش دهد. با این حال باید قبل از هر چیز از پزشک خود در مورد بهترین روش استفاده از نورخورشید به صورت طبیعی برای درمان بیماری تان سوال کنید.
- رژیم غذایی سالم: از فست فود، گوشت قرمز، مواد غذایی فرآوری شده و چربی‌های اشباع شده دوری کنید و به دنبال تغذیه سالم باشید. پروتئین‌های خالصی مانند مواد غذایی حاوی اسید چرب امگا 3 مانند ماهی سالمون، میگو، تخم کتان و سویا مفید هستند.
- حفظ آرامش و دوری از استرس: همان‌طور که گفته شد، استرس و اضطراب از عوامل بروز بیماری پسوریازیس است و می‌تواند باعث وخیم شدن اوضاع شود. آرامش را به زندگی خود بازگردانید و به دنبال یوگا و مدیتیشن بروید.
- سیگار نکشید: این مورد نیز مانند مورد قبلی از عوامل تحریک بیماری به شمار می‌رود. اگر به بیماری پسوریازیس مبتلا هستید، به هیچ وجه به سراغ سیگار نروید.
برای پسوریازیس چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فکر می‌کنید که ممکن است پسوریازیس داشته باشید، به متخصص پوست مراجعه کنید. همچنین اگر پسوریازیس شما همراه با علائم زیر است بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- باعث ناراحتی و درد می‌شود.
- انجام وظایف معمول را برایتان دشوار می‌کند.
- باعث می‌شود که شما در مورد ظاهر پوست خود نگران باشید.
- منجر به مشکلات مفصلی مانند درد، تورم یا عدم توانایی انجام وظایف روزانه می‌شود.
سوالات متداول درباره پسوریازیس
در ادامه به چند سوال شایع درباره پسوریازیس پاسخ داده‌ایم. اگر سوال دیگری دارید در نظرات ارسال کنید.
ابتلا به پسوریازیس در مردان و زنان
بر اساس آخرین آمارها، پسوریازیس در مردان و زنان به یک‌اندازه شایع است.
- پسوریازیس می‌تواند در هر سنی شروع شود، اما بین 15 تا 35 سال متداول است.
- متوسط زمان شروع پسوریازیس 28 سالگی است.
- حدود 10 تا 15% از مبتلایان به پسوریازیس قبل از سن 10 سالگی این بیماری در آنها ایجاد می‌شود.
- برخی مطالعات تخمین می‌زنند که حدود 75 درصد موارد پسوریازیس قبل از سن 46 سالگی تشخیص داده می‌شوند.
علائم پوستی پسوریازیس بیشتر کدام نواحی بدن را درگیر می‌کند؟
علائم پسوریازیس بیشتر در نواحی آرنج، زانو و پوست سر بروز می‌کند ولی ممکن است نواحی دیگر نیز درگیر شوند (2).
آیا بیماری پسوریازیس همان اگزما است؟
در مراحل اولیه بیماری‌های اگزما و پسوریازیس هر یک از نقاط قرمز و ملتهب پوستی دچار خارش می‌شوند. با گذشت زمان، علائم کاملاً آشکار خواهد شد که شما کدام نوع از شرایط را دارید، زیرا پسوریازیس در نواحی خاص مانند آرنج و زانوها نیز وجود دارد، و همچنین باعث ایجاد فلس‌های نقره‌ای می‌شود. اگزما به دلیل حساسیت یه مواد تحریک کننده به وجود می‌آید و سریع از بین می‌رود و اگزما فلس نقره‌ای معمولی و پلاک های پسوریازیس را ایجاد نمی‌کند.
در هر دو صورت، افراد باید برای تشخیص و درمان به متخصص پوست مراجعه کنند زیرا خارش، بی خوابی و ظاهر بد آنها ممکن است نه تنها در زندگی روزمره شما تأثیر بگذارد بلکه ممکن است این وضعیت را وخیم‌تر کند.
علائم اگزمای پوستی و بهترین روش درمان اگزما چیست؟آیا ممکن است به آرتریت (ورم مفاصل) پسوریاتیک مبتلا شویم؟
حدود 11 درصد از افرادی که به پسوریازیس مبتلا می‌شوند، دارای ورم مفاصل پیوریاتیک نیز هستند. به هر حال، تقریبا 30 درصد از مبتلایان به بیماری پوستی پسوریازیس،درنهایت گرفتار ورم مفاصل پسوریاتیک می‌شوند.
شکل‌های خفیف ورم مفاصل پسوریاتیک ممکن است تشخیص داده نشود. با وجود این، مهم است که در همان ابتدا ورم مفاصل پسوریاتیک درمان شود تا از آسیب دائمی به مفصل جلوگیری شود.
آیا نور خورشید می‌تواند به درمان پسوریازیس کمک کند؟
نور خورشید به درمان پسوریازیس کمک می‌کند اما از قرارگرفتن در زیر نور خورشید برای مدت زمان طولانی اجتناب کنید. آفتاب‌سوختگی شرایط بیماری شما را وخیم‌تر می‌کند. با پزشک خود در مورد چگونگی قرار گرفتن در معرض نور خورشید به عنوان یک روش درمانی مشورت کنید.
اگر نشانه‌های بیماری به قسمت‌های خاصی از بدن شما محدود شود، نور درمانی می‌تواند گزینه خوبی برای درمان باشد. در این روش درمانی قسمت آسیب‌دیده پوست در معرض اشعه فرابنفش قرار می‌گیرد. گاهی ممکن است برای حساس کردن پوست خود نسبت به دریافت نور، از داروی پسورالن استفاده کنید. این روش «پووا-درمانی» (PUVA Therapy) نام دارد.
پسوریازیس در کودکان و نوجوانان چگونه است؟
پسوریازیس گوتتا در درجه اول بر نوجوانان و کودکان تاثیر می‌گذارد. عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوک که موجب گلو درد می‌شود؛ معمولا این نوع از پسوریازیس را ایجاد می‌کند. این نوع از بیماری با ضایعات کوچک قطره‌ای شکل بر روی تنه، دست‌ها، پاها و پوست سر خود را نشان می‌دهد.
آیا می‌توان ابتلا به بیماری پوستی پسوریازیس را پیش بینی کرد؟
ابتلا بیماری به پسوریازیس هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست. بر اساس این مقاله، دانشمندان معتقدند که حداقل 10 درصد از کل جمعیت، یک یا چند ژن را به ارث می‌برند که آنها را مستعد ابتلا به بیماری پسوریازیس می‌کند. به هر حال، تنها 2 تا 3 درصد از این جمعیت به این بیماری مبتلا می‌شوند.
بعضی از جوانان پس از یک دوره ابتلا به عفونت مانند گلودرد استرپتوکوکی به پسوریازیس مبتلا می‌شوند. ممکن است در یک‌سوم تا نیمی از جوانان علائم پسوریازیس، دو تا شش هفته بعد از گوش درد، گلودرد، برونشیت، ورم لوزه یا عفونت تنفسی عود کند.
بعضی اوقات، قسمت‌هایی از پوست که آسیب دیده یا زخم شده‌اند محلی برای تشکیل پلاک جدید پسوریازیس هستند که با نام «پدیده کوبنر» (Koebner phenomenon) شناخته می‌شود. البته این پدیده برای تمامی کسانی که به پسوریازیس مبتلا هستند، رخ نمی‌دهد (3).
سخن پایانی
تا این لحظه هیچ درمان قطعی برای بیماری پسوریازیس معرفی نشده است اما با روش‌های گفته شده در این مطلب می‌توانید التهالب ناشی از پسوریازیس را کاهش دهید و تا حدود زیادی از بروز پسوریازیس جلوگیری کنید.
