چربی احشایی چیست و چگونه از شر آن خلاص شویم؟
آیا می‌دانستید انواع خاصی از چربی‌های خطرناکی در اطراف اندام‌های شما ذخیره می‌شوند و می‌توانند باعث بیماری‌های قلبی، زوال عقل، سرطان و افسردگی شوند؟
چربی احشایی (Visceral Fat) یک نوع چربی است که در داخل شکم و اطراف اعضاء داخلی قرار دارد. این نوع چربی به عنوان یک فاکتور خطرساز برای بیماری‌های مختلف، از جمله بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت نوع 2 و برخی از بیماری‌های مزمن شناخته شده است.
فهرست مطالب
چربی احشایی چیست؟
چربی احشایی به عنوان چربی "پنهان" شناخته می‌شود. این چربی ذخیره شده در اعماق شکم، پیچیده شده در اطراف اندام‌ها، از جمله کبد و روده است و حدود یک دهم کل چربی ذخیره شده در بدن را تشکیل می‌دهد.
جالب است بدانید که چربی احشایی در مردان بیشتر از زنان است.
بیشتر چربی در زیر پوست ذخیره می‌شود و به عنوان چربی زیر پوستی شناخته می‌شود و قابل مشاهده است اما چربی احشایی اینطور نیست! چربی احشایی باعث می‌شود که شکم بیرون بیاید یا به فرد شکل "سیبی" بدهد. همچنین مواد شیمیایی و هورمون‌هایی تولید می‌کند که می‌توانند برای بدن سمی باشند.
چربی احشایی نسبت به چربی زیر پوستی مواد سمی بیشتری تولید می‌کند و خطرناک‌تر است. حتی در افراد لاغر، داشتن چربی احشایی طیفی از خطرات سلامتی را به همراه دارد.
چه چیزی باعث ایجاد چربی احشایی می‌شود؟
زمانی که کالری زیادی مصرف می‌کنید و فعالیت بدنی کمی دارید، چربی ذخیره می‌شود. برخی از افراد به دلیل ژن‌هایشان تمایل دارند چربی را در اطراف شکم خود ذخیره کنند نه روی باسن.
در زنان، بالا رفتن سن می‌تواند محل ذخیره چربی بدن را تغییر دهد. به خصوص پس از یائسگی، توده عضلانی زنان کمتر می‌شود و چربی آنها افزایش می‌یابد. با افزایش سن زنان احتمال دارد که چربی احشایی بیشتری در شکم ایجاد کنند، حتی اگر وزن اضافه نکنند!
در مردان، سن و ژنتیک نیز در ایجاد چربی احشایی نقش دارد. نوشیدن الکل همچنین می‌تواند منجر به افزایش چربی شکم در مردان شود.
خطرات چربی احشایی برای سلامتی چیست؟
وجود چربی احشایی در شکم نشانه سندرم متابولیک است، مجموعه‌ای از اختلالات که شامل فشار خون بالا، چاقی، کلسترول بالا و مقاومت به انسولین است. اینها با هم خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهند.
داشتن چربی بیش از حد احشایی در شکم نیز می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:
- زوال عقل
- سرطان
- آسم
- بیماری کبد
- بیماری کیسه صفرا و نقرس
- مشکلات باروری
- درد پایین کمر
- آرتروز
از کجا بفهمیم چربی احشایی داریم؟
بهترین راه برای تشخیص چربی احشایی اندازه‌گیری دور کمر است. دور کمر نشان می‌دهد چقدر چربی در عمق شکم و اطراف اندام‌ها وجود دارد. برای زنان، اگر دور کمر 80 سانتی‌متر یا بیشتر باشد، خطر ابتلا به بیماری مزمن در شما افزایش می‌یابد و برای مردان 94 سانتی‌متر یا بیشتر.
این اندازه گیری‌ها برای کودکان یا زنان باردار اعمال نمی‌شود. اگر فکر می‌کنید اندازه دور کمر شما ممکن است خیلی بزرگ باشد، با پزشک خود صحبت کنید.
اندازه گیری شاخص توده بدن (BMI) همچنین ممکن است نشان دهد که آیا شما بیش از حد چربی دارید یا خیر. برای محاسبه شاخص توده بدن می‌توانید از ماشین حساب BMI استفاده کنید.
چگونه چربی احشایی را از بین ببریم؟
بهترین راه برای کاهش چربی احشایی از طریق کاهش وزن و رژیم غذایی است. همچنین ورزش منظم همچنین می‌تواند از بازگشت چربی احشایی جلوگیری کند.
گزینه درمان دارویی نیز وجود دارد. اما مطالعات نشان می‌دهد که این روش به اندازه ورزش در کاهش چربی احشایی موثر نیست. همچنین لیپوساکشن برای از بین بردن چربی احشایی تاثیر کمی دارد.
شما نمی‌توانید ژنتیک، هورمون یا سن خود را تغییر دهید، اما می‌توانید خطر ابتلا به بیماری را با رعایت نکات زیر کاهش دهید:
- هر روز حداقل 30 دقیقه ورزش کنید (مثلاً با پیاده‌روی سریع، دوچرخه سواری، ورزش‌های هوازی و تمرینات قدرتی)
- یک رژیم غذایی سالم
- سیگار نکشیدن
- کاهش نوشیدنی های شیرین
- خواب کافی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر احساس می‌کنید چربی احشایی دارید، می‌توانید برای بررسی به متخصص داخلی مراجعه کنید. پزشک می‌تواند فشار خون، ضربان قلب و سایر علائم حیاتی شما را بررسی کند. آنها همچنین ممکن است نمونه خون شما را آزمایش کنند یا ادرار کنند تا تصویر کاملی از وضعیت شما بدست آورند.
