چگونه حملات پانیک را کنترل کنیم؟
حملات پانیک نوعی بیماری است که به صورت هجوم ناگهانی وحشت زیاد بروز می کند. این حملات باعث بروز ناگهانی واکنش های فیزیکی در بدن می گردد. این شکل از حملات اغلب به صورت خطر جدی محسوب نمی شود و دلیل مشخصی برای آن تعریف نشده است. حملات پانیک می تواند برای افراد بسیار ترسناک باشد. افراد در این شرایط احساس می کنند که کنترلی بر روی رفتار خود ندارند و دچار حمله قلبی می شوند و حس می کنند که دارند می میرند.
این حالت معمولا به صورت ناگهانی رخ می دهد و در برخی مواقع حتی بدون اینکه عامل تحریک کننده ای رخ بدهد اتفاق می افتد. دکتر فرامرز ذاکری، بهترین روانپزشک تهران درباره این حملات توصیه های مختلفی در سایت خود منتشر کرده است.
دلیل حملات پانیک چیست؟
آگاهی از اینکه حملات پانیک چیست و چه عواملی باعث بروز این اختلالات می شود کمک می کند تا افراد بتوانند برای رهایی از این اختلالات راه حل های مناسبی را به کار بگیرند. درست است که علت واقعی حملات پانیک هنوز مشخص نشده است اما شواهد نشان می دهد که در برخی موارد ابتلا به این بیماری جنبه ارثی دارد. به نظر می رسد برخی از تحولات مهم زندگی فرد مانند ازدواج، فارغ التحصیلی، فرزنددار شدن باعث بروز این اختلال شود. از دیگر عوامل بروز این بیماری می توانیم به مرگ نزدیکان، طلاق، از دست دادن موقعیت اجتماعی و از دست دادن شغل اشاره کنیم. در برخی موارد بیماری های جسمی می توانند باعث بروز اختلالات پانیک شوند. توجه به این موضوع در درمان بیماری حملات پانیک موثر است این بیماری ها شامل:
- هیپوگلاسمی (قند خون پایین)
- پرولاپس قلبی (یک مشکل جزئی قلبی که موجب می شود تا گاهی اوقات دریچه های قلب به خوبی بسته نشوند)
- پرکاری تیروئید
- مصرف محرک (آمفتامین، کوکائین، کافئین)
- قطع مصرف ناگهانی دارویی خاص
علائم حملات پانیک چیست؟
حملات پانیک یا به عبارتی وحشت زدگی به شکل معمول بدون هشدار ناگهانی اتفاق می افتد. این حملات امکان دارد در هر زمانی رخ دهد. افراد می توانند این حملات را به صورت گاه به گاه یا دائمی تجربه کنند. حملات پانیک با همدیگر تفاوت دارند. پس از بروز حملات فرد به شدت احساس خستگی و ناتوانی خواهد کرد.
تشخیص بیماری حملات پانیک
پزشکان با مشاهده علائم بیمار تشخیص می دهند که آیا بیمار دچار حملات پانیک شده است یا به بیماری هایی مانند تیروئید و بیماری های قلبی دچار است. برای اینکه پزشک بتواند در این زمینه یک تشخیص دقیق را انجام دهد لازم است که مواردی را رعایت کند.
در ابتدا پزشکان به معاینه فیزیکی و کامل بالینی فرد می پردازند.
تجویز آزمایش خون برای اینکه بتوانند بیماری تیروئید را تشخیص بدهند
لازم است برای تشخیص بیماری قلب تست هایی مانند الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) و نوار قلب را انجام می دهند تا بتوانند عملکرد قلب را تشخیص بدهند. در برخی موارد از بیمار درخواست می شود که در هنگام مراجعه به مطب پزشک پرسشنامه ای را پاسخ دهد در صورتی که فرد هر نوع مخدر یا الکل را مصرف کرده، پزشک را در جریان بگذارد.
همه افرادی که دچار وحشت زدگی می شوند لزوما به اختلال پانیک مبتلا نیستند. پزشکان باید برای اختلال پانیک عوامل ذیل را مورد توجه قرار دهند:
- آیا فرد به شکل مداوم به حمله های وحشت زدگی دچار می شوند.
- باید فاصله میان دو حمله یک ماه باشد و نگرانی بروز مجدد حمله وجود داشته باشد.
- حملات پانیک بر اثر مصرف دارو یا اختلالاتی مانند وسواس فکری عملی یا هراس اجتماعی به وجود نیامده است.
کنترل و درمان حملات پانیک
استفاده از شیوه درمانی صحیح باعث می شود که تعداد حملات کاهش پیدا کند و عملکرد زندگی فرد بهبود پیدا کند. مهمترین روش درمانی که برای این اختلال تجویز می شود درمان با دارو و روان درمانی می باشد. این امر بستگی به سابقه فرد، درجه و شدت حملات همچنین در دسترس بودن روان درمانگر دارد. برای درمان اختلال پانیک هر دو روش درمانی به کار گرفته می شود.
کنترل حملات پانیک با استفاده از شیوه روان درمانی
یکی از موثرترین روش های درمانی برای اختلالات پانیک استفاده از روان درمانی می باشد. روان درمانگر به فرد مبتلا آموزش می دهد که علاوه بر شناخت بیماری پانیک راه های مقابله با آنرا نیز یاد بگیرد.
نوعی از روان درمانی به عنوان درمان رفتاری و شناختی یا cognitive behavioral therapy معروف است. در این شیوه درمانی بیشتر افراد در مورد اختلالات پانیک آموزش می بینند و متوجه می شوند که این حملات خطری برای آن ها به دنبال ندارد. روان درمانگران به فرد کمک می کنند تا در یک فضای امن حملات را بازسازی کنند تا بتوانند برخورد و واکنش مناسب را به آن ها آموزش دهند.
تجویز دارویی برای کنترل بیماری حمله های پانیک
در حقیقت یکی از موثرترین شیوه های درمانی برای اختلالات پانیک استفاده از درمان دارویی است. در برخی موارد به شکل دوره ای برای این بیماری دارو تجویز می شود که کمک زیادی به از بین بردن مشکلات و علائم این بیماری می کند.
داروهایی که برای درمان اختلالات پانیک تجویز می شود شامل:
داروهای ضد افسردگی: ممکن است مدت زمان نسبتا زیادی مانند چند هفته طول بکشد تا افراد بتوانند تاثیر دارو را مشاهده کنند. مصرف داروها تنها به زمانی محدود نمی شود که فرد دچار حمله شده است. این داروها عوارضی مانند تهوع، خواب آلودگی، سردرد دارد که برای بیماران مختلف شدت بروز عوارض متغیر است. در صورتی که مصرف دارو با تجویز پزشک و تحت نظر او از دوزهای پایین آغاز شود علائم به میزان زیادی کاهش پیدا می کند.
بنزودیازپین ها: در حقیقت بنزودیازپین ها را در دسته داروهای آرامبخش قرار می دهند. این داروها در کنترل سریع حملات پانیک نقش زیادی دارند. نکته بسیار مهمی که در رابطه با این دسته از داروهای کنترل کننده حملات پانیک وجود دارد این است که مصرف این نوع داروها می تواند اعتیاد آور باشد و وابستگی شدیدی را ایجاد کند. البته مصرف این دارو باید به شکل مداوم و در دوز بالا باشد.
بر اساس توضیحات داده شده لازم است که افراد برای مصرف هر نوع دارو برای کنترل اختلالات پانیک تحت نظر پزشک متخصص باشد.
مسدود کننده های بتا: یکی دیگر از انواع داروهایی که برای کنترل بیماری اختلال پانیک استفاده می شود مسدود کننده بتا است. درست است که پزشکان این دارو را برای پیشگیری تجویز نمی کنند اما مصرف این دارو موجب می شود که بعضی از علائم این بیماری تحت کنترل قرار بگیرد.
چگونه به افراد مبتلا به اختلال پانیک کمک کنیم؟
ممکن است در میان نزدیکان یا آشنایان شما فردی باشد که به حملات پانیک دچار شود. در این شرایط لازم است که ابتدا تحقیق کنید که این بیماری چیست و چه عوارضی دارد پس از آن به توصیه های زیر جهت کنترل و رهایی از عوارض آن عمل کنید.
آرامش خود را حفظ کنید: آرامش و عدم قضاوت شما می تواند کمک بزرگی برای کنترل این شرایط باشد. بهتر است به بیمار کمک کنید تا بتواند تمرکز خود را به دست آورد. سپس یک مکان مناسب برای او پیدا کنید تا کمی نشسته و استراحت کند. بهتر است به بیمار کمک کنید که چند نفس عمیق بکشد و درباره مسائل آرامبخش با او صحبت کنید.
استفاده از تمرینات فیزیکی: بیمار را ترغیب کنید تا به آرامی حرکات فیزیکی ساده ای را با شما انجام دهد. این حرکات می توانند در قالب حرکات کششی ساده پاها و دست ها را حرکت دهید تا باعث شود که تنش از فرد دور شود.
اطمینان دادن به فرد: پس از پایان حملات پانیک ممکن است فرد احساس خجالت زدگی داشته باشد در این شرایط باید به او اطمینان بدهید که شرایط او را درک می کنید و در زمان بروز حملات بهترین گزینه استفاده از کمک افراد است.
