عفونت مثانه و مجاری ادراری؛ علت، علائم، تشخیص و درمان

• سپیده پوربابایی
• به‌روزرسانی: 2 سال پیش
• 2 نظر
• زمان خواندن: 20 دقیقه

عفونت مثانه چیست؟ عفونت مثانه در زنان و مردان چه علائمی دارد؟ چطور عفونت مثانه را در تشخیص دهیم؟ درمان عفونت مثانه چیست؟ روش‌های پیشگیری از عفونت مثانه چیست؟ در ادامه به این سوالاتی پاسخ داده‌ایم.

با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، مرکز ملی آمار سلامت، هر سال حدود 8 میلیون نفر به خاطر عفونت‌های دستگاه ادراری به پزشک مراجعه می‌کنند! اگر دچار عفونت مثانه هستید و یا می‌خواهید از این بیماری در امان باشید، این مقاله را تا پایان بخوانید.

حتمأ مواقعی را تجربه کرده‌اید که کورمال كورمال راه را به طرف دستشویی پیدا کرده و مجبور بوده‌اید به دفعات این کار را تکرار کنید. اما وقتی به دستشویی می‌روید اتفاق مهمی نیفتاده و وقتی هم اتفاقی می‌افتد با سوزش بسیار همراه است.

شاید بپرسید ما از چه چیز صحبت می‌کنیم؟ از مشکلی که بسیاری از زنان به آن دچارند. از هر 10 زن پنج نفر از آنها در دوره یا مقاطعی از زندگی خود دچار عفونت مثانه (که به عفونت مجاری ادراری نیز معروف است) می‌شوند. البته ممکن است مردان هم به این مشكل گرفتار شوند اما به ندرت اتفاق می‌افتد.

• این عفونت‌ها از جمله عفونت‌هایی هستند که حتما باید با دخالت پزشک درمان شوند.
• احتمالا 50٪ از زنان در مقطعی از زندگی خود حداقل یک‌بار به عفونت مجاری ادرار دچار می‌شوند.
• همچنین 20٪ از زنان این مشکل را چندین بار در طول عمر خود تجربه می‌کنند.
• برای بسیاری از زنان ابتلا به عفونت‌های مجاری ادرار یک تا دو بار در سال امری عادی است.

عفونت مثانه چیست؟

عفونت مثانه (Bladder Infections) در زنان، توسط التهاب مثانه ایجاد می‌شود. این شکل از عفونت به التهاب مثانه نیز شناخته می‌شود. هنگامی که باکتری‌ها از روده بزرگ به سمت مثانه حرکت می‌کنند و آلودگی باکتری‌ها در مثانه به طورغیر طبیعی رشد می‌کند، می‌تواند به عفونت مثانه منجر شود.

بر خلاف مردان، این عفونت مثانه در زنان بسیار رایج است. نزدیک به 20 درصد از زنان از علائم آن در برهه‌ای از زندگی خود رنج می‌برند. یکی از دلایل اصلی اندازه کوتاه مجرای ادرار است، که اجازه می‌دهد باکتری به راحتی به سمت مثانه حرکت کند. نزدیکی مجرای ادرار به واژن و مقعد نیز می‌تواند به عفونت باکتریایی مثانه منجر شود.

عفونت مجاری ادراری

عفونت مجاری ادراری (UTI)، عفونتی است که به دلیل ورود میکروب به بدن ایجاد می‌شود. این موجودات زنده به قدری کوچک هستند که بدون میکروسکوپ دیده نمی‌شوند. بسیاری از عفونت‌های مجاری ادراری منشا باکتریایی دارند، اما برخی نیز توسط قارچ‌ها و در بعضی موارد نادر، توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. UTI یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در بدن انسان است.

عفونت مثانه با عفونت مجاری ادراری از نظر علائم و درمان شباهت بسیار زیادی دارد و بسیاری این دو عفونت را یکی می‌دانند. توضیحاتی که در این مقاله درباره عفونت مثانه داده شده است، برای عفونت مجاری ادراری نیز صدق می‌کند.

عفونت ادراری در شرایط سنی مختلف

عفونت مجاری ادراری در با توجه به شرایط سنی، متفاوت است.

عفونت ادراری و دیابت

افراد مبتلا به دیابت به چند دلیل نسبت به عفونت ادراری آسیب پذیرتر هستند. اول اینکه سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است. دوم، قند خون بالا می‌تواند به ادرار نشت کند و رشد باکتری را افزایش دهد. همچنین، آسیب عصبی مربوط به دیابت می‌تواند مانع تخلیه کامل مثانه شود. افراد مبتلا به دیابت با مشاهده اولین نشانه این بیماری باید با پزشک خود مشورت کنند.

عفونت ادراری و بارداری

در دوران بارداری، عوامل متعددی وجود دارند که افزایش خطر ابتلا به عفونت ادراری، به خصوص عفونت کلیه را تشدید می‌کنند. هورمون‌ها باعث تغییرات در دستگاه ادراری می‌شوند، و رحم ممکن است بر حالب یا مثانه و یا هر دو فشار وارد کند، این مسئله گذشتن ادرار از کلیه‌ها به مثانه و دفع شدن را دشوارتر می‌‌کند. عفونت ادراری درمان نشده می‌تواند در زایمان زودرس نقش داشته باشد، بنابراین خانم‌های باردار در صورتی که مشکوک به عفونت ادراری هستند، حتما به پزشک خود اطلاع دهند.

عفونت ادراری و یائسگی

استروژن دارای اثر حفاظتی در دستگاه ادراری است، اما سطح این هورمون به طور قابل توجهی در دوران یائسگی کاهش می‌یابد. سطوح پایین استروژن می‌تواند رشد باکتری را در مهبل (واژن) و یا مجرای ادرار راحت‌تر کند. به همین دلیل، زنان ممکن است پس از یائسگی بیشتر در معرض خطر عفونت ادراری قرار گیرند.

عفونت ادراری و بستری شدن در بیمارستان

بستری شدن در بیمارستان می‌تواند شما را در معرض خطر عفونت ادراری قرار دهد، به خصوص اگر نیاز به استفاده از یک کاتتر (میل جراحی بول) داشته باشید. کاتتر لوله نازکی است که به مجرای ادرار برای دفع ادرار از بدن متصل می‌شود. باکتری‌ها می‌توانند از طریق کاتتر وارد شوند و به مثانه برسند. این مسئله اغلب اوقات مشکلی برای افراد مسن است که نیاز به بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان دارند و یا دروه‌ای طولانی در مراکز مراقبت زندگی می‌کنند.

عفونت ادراری در سالمندان

عفونت ادراری در شمار عفونت‌های شایع در سالمندان است. اما ممکن است علائم این بیماری از الگوی معمول پیروی نکنند. اضطراب، هذیان و یا دیگر تغییرات رفتاری ممکن است تنها نشانه عفونت ادراری در زنان و مردان سالمند باشد. این گروه سنی در نتیجه عفونت ادراری بیشتر احتمال می‌رود که به عوارض جدی مبتلا شوند.

عفونت ادراری در نوزادان

نوزادان گاهی اوقات دچار عفونت ادراری می شوند، اما احساس خود را نمی توانند بیان کنند. برخی از علائم عفونت ادراری در نوزادان عبارتند از:

• تب با علت ناشناخته.
• عجیب و غریب بودن بوی ادرار.
• بی‌اشتهایی یا استفراغ.
• بی‌تابی کردن نوزاد.

عفونت ادراری در کودکان عفونت ادراری در کودکان

حدود 1٪ از پسران و 3٪ از دختران حدود سن 11 سالگی دچار عفونت ادراری می‌شوند. این مشکل شامل برخی از کودکانی می‌شود که بارها و بارها تخلیه ادرار خود را به تاخیر می‌اندازند. عضلات آنها بعد از تخلیه کامل مثانه ممکن است به اندازه کافی شل نشوند و همه باکتری‌ها را دفع نکند. تخلیه منظم ادرار و نوشیدن مقدار زیادی مایعات می‌تواند کمک کننده باشد.

تعداد کمی از کودکان مشکلی ساختاری که مانع جریان ادرار و یا امکان برگشت ادرار از مثانه به کلیه‌ها که تحریک کننده عفونت مزمن کلیه هستند را دارند. این مشکل می‌تواند آسیب به کلیه را در پی داشته باشد.

عفونت مثاله چه علائمی دارد؟

علائم عفونت مثانه بسته به شدت آن متغیر است. چنانچه شما به عفونت مثانه مبتلا شده باشید بلافاصله حین ادرار متوجه می‌شوید. وقتی عفونت پیشرفت کند، درد هم به آن اضافه خواهد شد.

برخی از رایج‌ترین علائم عفونت مثانه عبارتند از:

• ادرار خونی یا کدر.
• تکرر ادرار (ادرار کردن بیش از حد معمول).
• ادرار پی در پی و کم حجم.
• ادرار بدبو.
• درد یا سوزش هنگام ادرار.
• احساس نیاز مداوم به دفع ادرار.
• احساس فشار یا درد در ناحیه‌ی تحتانی شکم یا کمر.
• ادرار سرخ، صورتی روشن، قهوه ای و یا ادرار به همراه خون.
• درد لگن در زنان.
• درد مقعد در مردان.

عفونت‌های مثانه ممکن است به کمردرد هم منجر بشوند که با درد کلیه‌ها در ارتباط است. برخلاف کمردرد عضلانی این نوع کمردرد ممکن است در هر دو طرف کمر یا میانه‌ی آن احساس شود. چنین علائمی به این معنی است که عفونت مثانه به کلیه‌‌ها سرایت کرده است. عفونت کلیوی ممکن است باعث تب خفیف هم بشود.

علائم عفونت مثاله در زنان

در اکثر موارد، عفونت مثانه بیماری جدی نیست و می‌تواند به راحتی درمان می‌شود. با این حال، ممکن است در زنانی که از این عفونت رنج می‌برند دوباره عود کند. شناسایی نشانه‌های این عفونت می‌تواند به شما امکان اقدامات درمانی مناسب را بدهد.

علائم خفیف

• ادرار کردن دردناک.
• نیاز به ادرار کردن مکرر.
• ادرار متعفن.
• درد در قسمت تحتانی شکم.

علایم شدید

• آثار قابل مشاهده خون در ادرار.
• تب و لرز.
• عفونت مثانه بازگشتی.

علائم عفونت مثاله در مردان

نشانه‌های عفونت مجاری ادراری ناگهان بروز می‌کنند و عبارتند از:

• ادرار دردناک و احساس سوزش.
• نیاز به دفع مکرر ادرار.
• نیاز ناگهانی به خالی کردن مثانه.
• احساس درد در قسمت مرکز و پایین شکم، درست بالای استخوان لگن.
• مشاهده خون در ادرار.

نشانه‌های عفونت ادراری زمانی که کلیه‌ها درگیر می‌شوند، علاوه بر نشانه‌های بالا عبارتند از:

• درد در پهلوها یا پشت که با تغییر وضعیت هم تغییر نمی‌کند.
• تب و لرز.
• تهوع و استفراغ.

برخی نشانه ها که علاوه بر نشانه‌های ذکر شده ظاهر می‌شوند، نشان می‌دهند که به عفونت پروستات مبتلا شده‌اید، این نشانه‌ها عبارتند از:

• تب.
• لرز.
• خستگی شدید.
• مشکل در دفع ادرار.
• درد در ناحیه لگن یا بین روده و کیسه بیضه یا اسکروتوم (scrotum).

علت عفونت مثانه چیست؟

باکتری‌ای که وارد پیشاب‌راه شده و از آنجا به درون مثانه می‌رود، علت عفونت‌ مثانه است. بدن به‌طور طبیعی حین ادرار باکتری‌ها را دفع می‌کند. مردان به‌خاطر وجود غده‌ی پروستات در برابر این نوع عفونت مقاومت بیشتری دارند؛ غده‌ی پروستات هورمون‌هایی تولید می‌کند که در برابر باکتری‌ها مانند سپر عمل می‌کنند. با این حال گاهی باکتری‌ها به دیواره‌های مثانه می‌رسند و به‌سرعت تکثیر می‌شوند؛ این امر توانایی بدن را برای از بین بردن آنها کم می‌کند و به عفونت مثانه منجر می‌شود.

علت عفونت ادراری در زنان

عامل عفونت مثانه یا مجاری ادرار نوعی باکتری به نام اشریشیاکلی (E.Coli) است که ساکن واژن (Vagina) بوده و از آنجا راه خود را به طرف پیشابراه يعنی مجرایی که ادرار در داخل آن جریان می‌یابد باز می‌کند.

تا وقتی باکتری‌ها در واژن مقيم‌اند مشکلی برای فرد پیش نمی‌آید. مشکل از زمانی آغاز می‌شود که باکتری‌ها به مجاری ادرار راه می‌یابند. این باکتری‌ها از جمله باکتری‌هایی هستند که به طور معمول و طبیعی در واژن زنان ساکن‌اند. زنانی که به عفونت مجاری ادرار مبتلا می‌شوند از لحاظ آناتومی یا فیزیک بدن متفاوت از سایرین نیستند.

رشد اشریشیا کلی، و یا باکتری استافیلوکوک ساپروفیتیکوس یکی از عوامل شایع در عفونت مثانه است. خطر با عفونت‌ها در سیستم تناسلی ادراری افزایش می‌یابد. عوامل دیگر عبارتند از:

• افزایش فعالیت جنسی.
• بهداشت نامناسب.
• بارداری.
• استرس.
• مصرف الکل.
• بیماری که منجر به کاهش مقاومت شود.
• انسداد در دستگاه ادراری.
• استفاده از قرص‌های حاوی اسپرم کش.

این راه ضد بارداری می‌تواند باکتری‌های مفید واژن را از بین ببرد و منجر به رشد باکتری‌های بیماری زا در واژن شود.

علت عفونت ادراری در مردان

عفونت ادراری در مردان در سنین بالا رایج‌تر است. یکی از علل آن این است که مردان در سنین بالا بیشتر دچار بزرگی غیر سرطانی پروستات می‌شود که هایپرپلازی خوش خیم پروستات (Benign prostatic hyperplasia) نامیده می‌شود. پروستات در اطراف گردن مثانه قرار می‌گیرد، جایی که مجرای ادرار به مثانه متصل می‌شود. بزرگ شدن پروستات می‌تواند گردن مثانه را ببندد و حرکت ادرار سخت‌تر می‌شود. اگر مثانه به طور کامل خالی نشود، باکتری‌هایی که به طور طبیعی با ادرار خارج می‌شوند، در مثانه باقی می‌مانند.

دیگر عواملی که احتمال بروز عفونت ادراری را افزایش می‌دهند، عبارتند از:

• عدم تحرک برای مدت طولانی.
• عدم نوشیدن مایعات کافی.
• جراحی سیستم ادراری که به تازگی انجام شده.
• دیابت.
• ختنه نکردن.
• بی‌اختیاری مدفوع.
• برقراری رابطه مقعدی که مجاری ادرار را در معرض باکتری‌های بیشتری قرار می‌دهد.

با این حال باید این نوید را بدهیم که با به کارگیری روش‌های مؤثری می‌توان تحمل بیماری را برای فرد آسان‌تر، و زمان خروج باکتری‌ها از مجاری ادرار را کوتاه‌تر نمود.

تشخیص عفونت مثانه

پزشک با تحلیل نتیجه‌ی آزمایش ادرار شما، عفونت مثانه را تشخیص می‌دهد. او نمونه‌‌ی ادرار شما را آزمایش می‌کند تا متوجه شود که آیا موارد زیر در ادرارتان وجود دارد یا خیر:

• گلبول‌های سفید.
• گلبول‌های قرمز.
• نیتریت.
• باکتری.
• سایر مواد شیمیایی‌ای که در صورت وجود عفونت در مثانه در ادرار مشاهده می‌شود.

پزشک همچنین کشت ادرار (Urine culture) هم انجام می‌دهد تا نوع باکتری موجود در ادرار را تشخیص بدهد. وقتی نوع باکتری مشخص شد، آزمایش ادرار جهت حساسیت به آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود تا پزشک بداند که چه نوع آنتی‌بیوتیکی برای درمان عفونت شما مؤثرتر است.

چه کسانی در معرض خطر عفونت مثانه هستند؟

هر کسی ممکن است دچار عفونت مثانه شود، اما زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این به این دلیل است که زنان دارای مجرای کوتاهتر هستند و باعث می‌شود که مسیر باکتری برای رسیدن به مثانه آسان‌تر شود. مجرای ادراری زنان نیز در نزدیکی مجاری انتهای روده بزرگ و مقعد نسبت به مجرای ادرار مردان قرار دارد. این به این معنی است که فاصله‌ای کوتاه برای سفر باکتری‌ها وجود دارد.

همانطور که با افزایش سن مردان پروستات می‌تواند بزرگ شود. این می‌تواند منجر به انسداد جریان ادرار شود و احتمال عفونت ادراری در مردان مسن افزایش می‌یابد!

عوامل دیگری می‌توانند خطر ابتلا به عفونت‌های مثانه را برای مردان و زنان افزایش دهند از جمله شامل:

• افزایش سن.
• بی‌حرکتی و کم حرکتی.
• مصرف و نوشیدن مایع ناکافی.
• کسانی که در معرض جراحی داخلی دستگاه ادراری قرار دارند.
• سوند ادراری.
• انسداد مجاری ادرار که انسداد مثانه یا مجرای ادرار است.
• اختلالات دستگاه ادراری که ناشی از نقص مادرزادی و مجروحیت است.
• احتباس ادرار که به معنی مشکل تخلیه مثانه است.
• مجرای ادراری باریک و تنگ.
• پروستات بزرگ شده.
• بی‌اختیاری روده.
• بارداری.
• دیابت.
• شرایط سیستم عصبی که بر عملکرد مثانه تاثیر می‌گذارد، مانند مولتیپل اسکلروزیس.
• سیستم ایمنی ضعیف.

درمان عفونت مثانه

عفونت‌ مثانه با داروهایی که برای از بین بردن باکتری و تسکین درد و سوزش تجویز می‌شوند، درمان می‌شود. درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به تسکین درد و برطرف کردن علائم عفونت کمک کنند.

درمان دارویی عفونت مثانه

آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای از بین بردن باکتری‌هایی که موجب عفونت مثانه شده‌اند، تجویز می‌شوند. اگر هنگام ادرار درد و سوزش دارید، پزشک‌تان دارویی‌هایی را نیز برای تسکین این علائم تجویز خواهد کرد. رایج‌ترین دارو برای تسکین درد و سوزش مرتبط با عفونت مثانه فنازوپیریدین (Phenazopyridine) است.

درمان گیاهی عفونت مثانه

• سرکه سیب را می­توان آنتی بیوتیک خانگی برای درمان این بیماری نامید. سرکه سیب را با آب ترکیب کرده و دوبار در روز به مدت چند روز استفاده کنید.
• اسید موجود در زغال اخته دارای خواص درمانی عفونت مثانه می‌باشد. به همین دلیل استفاده از زغال­اخته سبب درمان می شود. به مدت چندین روز، 3 الی 4 مرتبه در روز، آب زغال اخته بنوشید.
• آناناس و سیر نیز از مواردی هستند که برای درمان عفونت می‌­توان از آن­ها بهره برد و نتیجه مثبتی از آنها دریافت کرد.
• آب انگور قرمز ادرار آور است و با داشتن ویتامین‌­های موثر، سبب تسریع روند بهبودی می­‌شود.
• هیچگاه از معجزه عسل غافل نشوید.
• مصرف آب پرتقال: این میوه سرشار از ویتامین C است و ویتامین C با خاصیت اسیدی که دارد، سبب از بین رفتن باکتری‌ها می‌شود.
• مصرف مواد غذایی که مدر یا ادرار آور هستند نیز می‌توانند به تسریع بهبودی کمک شایانی کنند. از جمله کرفس، جعفری و خیار…

درمان‌های خانگی عفونت مثانه

در ادامه برخی روش‌های درمان عفونت مثانه (یا مجاری ادراری) که می‌توانید در خانه انجام دهید را بخوانید:

نوشیدن مایعات به مقدار زیاد

احتمالا نوشیدن مایعات به دو دلیل مهم‌ترین و تنها عامل بهبود عفونت مجاری ادرار است: نخست آن که تحمل بیماری را آسان‌تر می‌کند و دوم آن که نوشیدن مایعات سلامتی فرد را به خطر نمی‌اندازد. برخی از زنان هنگام ابتلا به عفونت مجاری ادرار کمتر مایعات می‌نوشند زیرا به تجربه دریافته‌اند که تنها پس از دفع ادرار دچار سوزش و ناراحتی می‌شوند.

بنابراین با این تصور که مصرف بیشتر مایعات موجب تشكيل بیشتر ادرار و در نتیجه سوزش بیشتر (پس از تخلیه ادرار می‌شود، مصرف مایعات را به شدت کاهش می‌دهند. باید گفت این بدترین کاری است که در این مورد می‌توان کرد.

حتما می پرسید چرا نباید مقدار مصرف مایعات را کاهش داد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت: ادرار هر چه مدت زمان بیشتری در مثانه بماند، باکتری‌ها فرصت بیشتری برای رشد و نمو دارند. تعداد باکتری‌های اشریشیاکلی هر 20 دقیقه یک‌بار به دو برابر افزایش می‌یابد. هر چه تعداد باکتری‌ها بیشتر باشد فرد درد و سوزش بیشتری احساس خواهد کرد. بدون شک بهترین کاری که در این قبیل موارد برای مبارزه با باکتری‌ها می‌توان انجام داد مصرف فراوان مایعات به منظور دفع هر چه سریع‌تر باکتری‌هایی است که عامل ایجاد التهاب در مثانه شده‌اند.

بحث پیرامون نوشیدن مایعات به منظور پیشگیری و درمان عفونت‌های مجاری ادرار بسیار است. در یک تحقیق مقداری باکتری عمدأ وارد مثانه افراد داوطلب شد و دیده شد که دفع ادرار با اثری مضاعف موجب پاک شدن مثانه از باکتری گردید. بنابراین: هر چه مایعات بیشتری مصرف شود درد زودتر برطرف می‌گردد.

توجه داشته باشید که اگر ادرار کاملا شفاف باشد بدان معنی است که مقدار مایعات مصرفی شما کافی بوده است و رنگی بودن ادرار نشانگر عدم مصرف مایعات به میزان کافی است.

دوش آب گرم

گرفتن حمام آب گرم به برطرف شدن درد در بسیاری از زنان کمک می‌کند. البته مکانیسم دقیق آن کاملا مشخص نیست اما به نظر می‌رسد حمام آب گرم موجب رفع التهاب و سوزش شود.

آسپیرین و ایبوپروفن

از آنجا که آسپیرین و ایبوپروفن جزو داروهای ضد التهاب محسوب می‌شوند، در این قبیل موارد به برخی از افراد کمک می‌کنند. این داروها باعث رفع التهاب مثانه می‌شوند. هر چه التهاب کمتر باشد سوزش کمتری احساس می‌شود.

مصرف ویتامین C

مصرف حدود 1000 میلی‌گرم ویتامین C در روز موجب اسیدی شدن ادرار و پیشگیری از رشد و تکثیر باکتری‌ها می‌شود. در شرایطی که دسترسی سریع به پزشک امکان پذیر نیست، با مصرف این مقدار ویتامین C می‌توان از بازگشت عفونت پیشگیری نمود. توجه داشته باشید که برخی از آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی در عفونت‌های ادراری در محیط اسیدی بی‌اثرند.

بنابراین در صورت مصرف ویتامین C حتما پزشک را در جریان قرار دهید. همچنین پزشک را از مقدار مصرف ویتامین C آگاه كنيد.

ویتامین C جزو ویتامین‌های غیر سمی و بی‌خطر است، اما مصرف 1000 میلی‌گرم از آن در روز مقدار زیادی است و لازم است حتما مورد تأیید پزشک واقع شود.

استفاده از عصاره قره‌قاط (آس بری صغیر)

هر خانمی که به عفونت مجاری ادراری گرفتار شده باشد قطعا در مورد درمان با عصاره قره‌قاط شنیده است. حال سوال مهمی مطرح است. آیا این عصاره واقعأ کار ساز است؟ پاسخ این سوال بستگی به فردی دارد که مورد سؤال واقع می‌شود. برخی از پزشکان به تأثیر این گیاه بر عفونت‌های ادراری معتقدند و برخی دیگر منکر آنند. تحقیقاتی که طی سال‌ها به انجام رسیده است مؤثر بودن این دارو را تأیید می‌کنند اما علت و چگونگی تأثیر آن نامعلوم است.

دکتر «دیوید استاسكين» در این زمینه می‌گوید: «من معتقدم تأثیر این دارو در افزایش میزان جذب آب به اندازه سایر داروهاست. تصور نمی‌کنم چیز به خصوصی در این گیاه موجود باشد که در رفع مشكل مؤثر باشد.)

دكتر «جوزف كوريير» این دارو حاوی اسید کینوليک (که در کبد به اسید هيپوریک تبدیل می‌شود) و ویتامین C است. اثر اسيد هيپوریک و ویتامین C بر عفونت‌های ادراری به اثبات رسیده است. تنها مشکل آن است که فرد به منظور رسیدن به نتیجه مطلوب مجبور به مصرف چندين ليتر از این عصاره در روز است.

هر چند هنوز در مورد تأثیر این دارو بر عفونت‌های مجاری ادرار توافق نظر کامل حاصل نشده، اما به هر حال امتحان آن بی‌ضرر است. فراموش نکنید که این دارو اگر در درمان بیماری بی‌تأثیر است، دست کم آسیبی به بدن وارد نمی‌کند!

پیشگیری از عفونت مثانه

بهترین درمان، پیشگری است! پس قبل از اینکه به این بیماری دچار شوید، لازم است برخی نکات بهداشتی را جهت پیشگیری از عفونت مثانه رعایت کنید.

خشک کردن ناحية ادراری – تناسلی

خشک کردن واژن از سمت جلو به عقب مانع از عود عفونت می‌شود. خشک کردن در خلاف جهت مذکور یکی از شایع‌ترین علل عفونت و یا عود مجدد عفونت است. عقل سلیم نیز درستی این مطلب را تأیید می‌کند چرا که بدین ترتیب باکتری‌ها از واژن و سوراخ پیشابراه دور می‌شوند.

استحمام قبل از آمیزش

با استحمام می‌توان واژن را از وجود باکتری‌ها پاک کرد. کارشناسان معتقدند در صورت عدم استحمام، آمیزش موجب وارد شدن باکتری‌ها به مجرای ادرار و مثانه می‌گردد.

تخلیه ادرار پس از آمیزش

به گفته دکتر «استاسكين» آلت مرد موجب هدایت باکتری‌های موجود در مدخل پیشابراه زن به طرف مثانه می‌شود. بنابراین تخلیه ادرار موجب خروج باکتری‌ها از مثانه می‌گردد. شکی نیست که عفونت‌های مجاری ادرار در زنانی که فعالیت جنسی بیشتری دارند شایع‌ترند. اما این عفونت‌ها بیشتر ناشی از عدم آگاهی فرد نسبت به روش‌های پیشگیری است نه خود آمیزش. اگر حین آمیزش باکتری‌ها وارد مثانه شده باشند با تخلیه مثانه می‌توان تعداد زیادی از آنها را خارج نمود.

در استفاده از دیافراگم تجدید نظر کنید

دیافراگم یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری است که در داخل واژن قرار می‌گیرد.

تأثیر دیافراگم به عنوان عامل مهمی در عود مكرر عفونت‌های ادراری به اثبات رسیده است. دکتر «استاسکین» در این باره می‌گوید: «احتمالا دو مکانیسم در این امر دخیل‌اند: نخست آن که باکتری بر روی پرده دیافراگم مقیم می‌شود و از آنجا خود را به عمق واژن می‌رساند و دیگر آن که دیافراگم در تخلیه مثانه دخالت می‌کند و در نتیجه باکتری‌هایی که از قبل آنجا بوده اند تخلیه نمی‌شوند.) چنانچه توصیف فوق در مورد شما صدق می‌کند شاید بهتر باشد با پزشک خود درباره روش دیگری برای جلوگیری از بارداری مشورت کنید.

استفاده از نوار بهداشتی به جای تامپون

تامپون‌ها، برای جذب ترشحات و خون‌ریزی دوران قاعدگی داخل واژن قرار داده می‌شود.

هیچ‌کس به درستی و به طور یقین نمی‌داند چرا برخی از زنان زودتر از دیگران به عفونت‌های مجاری ادراری مبتلا می‌گردند. اما آنچه واضح است آميزش، استفاده از دیافراگم و گذاشتن تامپون داخل واژن از عواملی هستند که موجبات ابتلا به عفونت‌های ادراری را فراهم می‌آورند.

بنا براین توصیه می‌کنیم خانم‌ها در دوره قاعدگی به جای گذاشتن تامپون داخل واژن از نوارهای بهداشتی استفاده کنند.

رعایت کامل بهداشت

رعایت بهداشت، یعنی پوشیدن لباس زیر نخی و خشک نگاه داشتن آن، اجتناب از پوشیدن شلوارهای تنگ که مانع از ورود و خروج هوا می‌شوند و مهم‌تر از همه تمیز نگه داشتن لباس زیر ۔ البته در حد معقول. عدم شستشوی پرینه (یعنی حد فاصل واژن و مقعد) قطعة احتمال ابتلا به عفونت مجدد را افزایش می‌دهد. اما شستشوی زیاد، درست به اندازه شستشوی کم مضر است.

دوش مكرر واژن علاوه بر آن که باعث ورود باکتری‌ها به واژن می‌شود، باعث شسته شدن باکتری‌های مفیدی که به طور طبیعی در ناحیه واژن وجود دارند شده و جایگزین شدن آنها را با باکتری‌های اشریشیاکلی یعنی عامل عفونت مجاری ادرار سبب می‌گردد.

به علاوه این کار باعث تحریک پیشابراه گشته و با علایمی شبیه به علایم عفونت مجاری ادرار موجب ناراحتی و آزار فرد می‌شود. صابون‌های ضد باکتری قوی نیز چنین عارضه‌ای را ایجاد می‌کنند. یعنی با از بین بردن میکروب‌های مفیدی که به طور طبیعی در ناحیه واژن وجود دارند، زمینه را برای ورود باکتری‌های بیماری‌زای اشریشیاکلی آماده می‌کنند.

نتیجه آن که نظافت را فراموش نکنید؛ اصول بهداشتی را رعایت کنید اما با وسواس بیش از حد، خود را دچار زحمت و دردسر نسازید.

عوارض عفونت مثانه

اگر دچار عفونت مثانه هستید اما برای درمان آن بی‌تفاوت هستید، باید بدانید که عفونت مثانه اگر درمان نشود ممکن است عوارض جبران ناپذیری داشته باشد.

برخی عوارض عفونت مثانه عبارتند از:

• آسیب به کلیه.
• افزایش خطر در زنان باردار از وزن کم نوزاد هنگام تولد یا نوزاد نارس.
• باریک شدن مجرای ادرار در مردان.
• سپتیسمی (Sepsis): نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا می‌گیرد و به دلیل عفونت پیش می‌آید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده این چهار علامت مهم باید حتما به پزشک مراجعه کرد. این علایم عبارتند از:

• وجود خون در ادرار.
• وجود درد در قسمت پشت یا پهلو.
• تب.
• تهوع یا استفراغ.

باکتری‌ها در 90٪ از زنان مبتلا به عفونت مجاری ادرار با خوردن یک یا دو آنتی بیوتیک اول از بین می‌روند ولی علایم بیماری معمولا 2 تا 3 روز ادامه می‌یابند. در معدودی از افراد عفونت‌های ادراری موجب بروز مشکلات کلیوی می‌شوند. این افراد باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.

علایم عفونت‌های ادراری گاهی به علایم بیماری‌های دیگر از جمله سرطان (به خصوص اگر خون در ادرار مشاهده شود) شباهت دارند، بنابراین مشاوره با پزشک در چنین مواقعی واقعا ضروری است.

• medicalnewstoday
• healthline
• webmd

• عفونت مجاری ادراری
• پیشگیری عفونت مثانه
• علائم عفونت مثانه چیست