33 خواص عالی کنگر فرنگی (آرتیشو)
آرتیشو یا کنگر فرنگی گیاهی دارویی با خواص درمانی بسیار زیاد و شگفت انگیز است. از آرتیشو را برای پیشگیری و درمان طبیعی بیماری‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گرد. اگر برای درمان بیماری‌ها به دنبال روش‌های طبیعی هستید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه با 33 خواص طبی آرتیشو (کنگر فرنگی) آشنا شوید.
آرتیشو (کنگر فرنگی) چیست؟
آرتیشو یا همان کنگر فرنگی (Artichoke) با نام علمی Cynara scolymus گیاه بومی مناطق مرکزی مدیترانه است ولی در حال حاضر در بیشتر نقاط معتدل دنیا کشت می‌شود. رومی‌ها در حدود 200 سال پیش این گیاه را پرورش می‌دادند و به عنوان سبزی در سالاد استفاده می‌کردند.
آرتیشو در قرن شانزدهم به انگلستان و فرانسه برده شد و سپس در قرن نوزدهم در آمریکا کشت شد. اکنون کالیفرنیا و سواحل اقیانوس آرام مرکز کشت آرتیشو می‌باشند. کلمه Artichoke از کلمه ایتالیائی Articiocco به معنی میوه کاج مشتق شده و در واقع هم مانند میوه کاج است.
فصل آرتیشو معمولا از فروردین تا اوایل خرداد است.
آرتیشو گیاهی است چند ساله دارای ساقه‌ای راست که ارتفاع آن به حدود یک متر می‌رسد. برگ‌های آن پهن و دراز مانند برگ‌های کاهو است که به رنگ سبز تیره است. در انتهای ساقه میوه آن به شکل کاج یا سیب فلس دار مشاهده می‌شود. گلبرگ‌ها ضخیم و گوشتی بوده و انتهای گلبرگ‌ها ضخیم‌تر و مصرف خوراکی دارد.
هنگام خرید آرتیشو دقت کنید که برگها باز نشده و سفت و سبز باشد. اگر برگ‌های آرتیشو قهوه‌ای باشد نشان دهنده کهنه بودن آن می‌باشد.
ترکیبات شیمیائی کنگر فرنگی
برگ‌های خوردنی کنگر فرنگی دارای اینولین، اینولاز و ماده‌ای تلخ بنام سینارین Cynarine می‌باشد. سینارین خاصیت زیادکننده‌ترشحات صفرا را دارد و علت صفرابری آرتیشو داشتن این ماده است.
در 100 گرم آرتیشو پخته، مواد زیر موجود است:
- انرژی: 14 کالری
- پروتئین: 1/5 گرم
- آب: 86 گرم
- مواد چرب: 0/1 گرم
- مواد نشاسته‌ای: 5 گرم
- کلسیم: 22 میلی‌گرم
- فسفر: 40 میلی‌گرم
- آهن: 0/6 میلی‌گرم
- سدیم: 30 میلی‌گرم
- پتاسیم: 250 میلی‌گرم
- ویتامین A: 40 واحد بین‌المللی
- ویتامین B1: 0/04 میلی‌گرم
- ویتامین B2: 0/02 میلی‌گرم
- ویتامین B3: 0/6 میلی‌گرم
- ویتامین C: 5/2 میلی‌گرم
خواص طبی آرتیشو (کنگر فرنگی)
آرتیشو از نظر طب قدیم ایران گرم و کمی خشک است. قسمت مورد استفاده کنگر فرنگی برگها و وسط آن است که بنام قلب کنگر فرنگی معروف می‌باشد. آرتیشو را آب پز کنید و قسمت گوشتی وسط برگها و قلب آن را با سرکه بخورید.
33 خواص کنگر فرنگی
- کبد را تمیز و اعمال کبد را تنظیم می‌کند.
- ترشح صفرا را زیاد می‌کند.
- از جمع شدن چربی در کبد جلوگیری می‌کند و آنهائی که کبد چرب دارند باید حتما از آرتیشو استفاده کنند.
- یرقان مزمن را درمان می‌کند.
- تقویت کننده بدن است.
- موجب دفع ادرار می‌شود.
- به درمان تب کمک می‌کند.
- در درمان رماتیسم مؤثر است.
- یبوست‌های ناشی از عدم دفع صفرا را درمان می‌کند.
- در درمان ورم روده مؤثر است.
- برای دفع سنگ‌های کیسه صفرا آرتیشو بخورید.
- نیروی جنسی را افزایش می‌دهد.
- کلیه و مثانه را گرم می‌کند.
- گاز و نفخ معده و روده را از بین می‌برد.
- باعث هضم غذا می‌شود.
- بیماری‌های کبدی را با آرتیشو درمان کنید.
- کلسترول خون را پایین می‌آورد.
- داروی لاغری است و کسانیه می‌خواهند وزن کم کنند و لاغر شوند باید هر روز آرتیشو بخورند.
- به درمان سردرد و سرگیجه کمک می‌کند.
- آنهائی که گوششان زنگ می‌زند اگر آرتیشو بخورند آن را برطرف می‌کند.
- مبتلایان به بیماری قند (دیابت) می‌توانند با خوردن آرتیشو قند خود را تنظیم کنند زیرا آرتیشو دارای ماده‌ای بنام اینولین است که قند خون را ثابت نگاه می‌دارد.
- در درمان میگرن مؤثر است.
- در برطرف کردن بیماری آسم اثر مفید دارد.
- نقرس را برطرف می‌کند.
- آرتیشو رگ‌ها را نیز تمیز کرده و تصلب شرائین را درمان می‌کند.
- در برطرف کردن اگزما مؤثر است.
- در درمان اکثر بیماری‌های پوستی اثر مفید دارد.
- سموم بدن را دفع می‌کند.
- زخم معده و روده را درمان می‌کند.
- برای جلوگیری از ریزش مو از برگ‌های آرتیشو ضماد تهیه کرده و به سر بمالید.
- برای برطرف کردن بوی بد زیر بغل ضماد برگ آرتیشو را به زیر بغل بمالید.
- عصاره آرتیشو را اگر به بدن بمالید خارش را برطرف می‌کند.
- برای رفع آب آوردن بدن از جوشانده آرتیشو به مقدار سه فنجان در روز استفاده کنید.
هشدارها و مضرات آرتیشو
- آرتیشو چون گرم است ممکن است در بعضی از اشخاص تولید سودا کند؛ لذا بهتر است با سرکه خورده شود.
- بعضی‌ها طعم آرتیشو را دوست ندارند، اینگونه اشخاص اگر بخواهند از مزایای آرتیشو استفاده کنند می‌توانند تنتور، قرص یا کپسول آن را مصرف نمایند.
- مصرف آرتیشو در زمان بارداری نیز باید محدود باشد.
- مصرف آن ممکن است باعث حساسیت در بعضی افراد شود.
- همچنین ممکن است اثر داروهای کاهش کلسترول را افزایش دهد.
- به مادران شیرده و خانم‌های باردار توصیه می‌شود كه در طول دوران بارداری و دورانی كه به فرزند خود شیر می‌دهند از خوردن موادغذایی و سالادهایی كه حاوی این گیاه است، پرهیز كنند.
یكی از موارد منع مصرف آرتیشو در خانم‌هایی است كه به نوزاد خود شیر می‌دهند. از آنجا كه مصرف آرتیشو و برگ‌های آن تاثیر زیادی در كیفیت، بو و مزه شیر مادر می‌گذارد ممكن است موجب بروز عكس‌العمل نوزاد شده و او شیر مادر را نخورد.
چطور آرتیشو را بپزیم؟
برای پختن آرتیشو ابتدا انتهای آرتیشوها را که به شکل ساق است با کارد می‌بریم. آرتیشوها را در ظرف محتوی آب می‌ریزیم و چند دقیقه صبر می‌کنیم تا خاک و شنی که لای برگ‌های آنها است، رسوب کند. بعد آنها را می‌شوئیم. ظرف دیگری را آب می‌کنیم، کمی نمک و یکی دو قاشق روغن زیتون و کمی سرکه در آن می‌ریزیم، آرتیشوها را در ظرف می‌ریزیم، در ظرف را می بندیم، می‌گذاریم آب جوش بیاید. بعد حرارت را ملایم می‌کنیم تا آرتیشوها پخته شوند. هر وقت برگ‌های آرتیشو به راحتی کنده شد، پخته شده است.
طبخ آرتیشو به این طریق کمی طولانی است، بهتر است در دیگ زودپز پخته شود. برای این کار بعد از شستن و تمیز کردن آرتیشو کمی آب در دیگ می‌ریزیم، کمی روغن زیتون و کمی سرکه و نمک اضاف می‌کنیم. آرتیشو را در دیگ قرار می‌دهیم و در آن را محکم می‌بندیم، تقریبا آرتیشو بعد از خبر کردن دیگ به مدت 10 تا 15 دقیقه می‌پزد.
سایر روش‌های مصرف کنگر فرنگی
- چای: آرتیشو را می‌توان به عنوان دمنوش گیاهی استفاده کرد.گل آرتیشو معمولا در عطاری‌ها موجود است.
- کپسول و تنتور: این گیاه به صورت کپسول و تنتور نیز در بازار یافت می‌شود.
