سرطان ریه؛ علائم، تشخیص و درمان این سرطان
سرطان ریه (Lung cancer) نوعی بیماری است که مشخصه آن رشد کنترل‌نشده سلول در بافت‌های ریه است. اگر سرطان ریه درمان نشود، رشد سلولی می‌تواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافت‌های اطراف یا سایر اعضای بدن برسد. اکثر سرطان‌هایی که از ریه شروع می‌شوند، به نام سرطان‌های ابتدایی ریه، کارسینوماهایی هستند که از بافت پوششی نشات می‌گیرند.
طبق آمار مؤسسه ملی سرطان، 222,500 نمونه جدید از سرطان ریه برای تشخیص در سال 2017 ارائه شده است که آن را به شایع‌ترین نوع سرطان در آمریکا در حال حاضر تبدیل می‌کند.
دکتر دیوید کربون، پزشک آنکولوژیست و رئیس مرکز آنکولوژی توراسیک در مرکز سرطان دانشگاه اوهایو استیت می‌گوید: «اگر شما مجموع تعداد افرادی که بر اثر بقیه سرطان‌ها می‌میرند در نظر بگیرید، این تعداد باز هم با تعداد مرگ در اثر سرطان ریه برابری نمی‌کند.»
علائم و نشانه‌های سرطان ریه
سرطان ریه معمولاً در ابتدای کار، علائم زیادی از حضور خود را نشان نمی‌دهد که این مسئله باعث می‌شود تا شناسایی آن در مراحل قابل‌درمان به یک کار دشوار تبدیل شود. در بین افرادی که علائم را دارند، بر طبق انجمن سرطان آمریکا، رایج‌ترین علائم عبارتند از:
- سرفه‌هایی که تمامی ندارند و یا بدتر می‌شوند؛
- سرفه خونی و یا همراه با اخلاط به رنگ تیره (آب دهان و یا خلط)؛
- درد قفسه سینه که اغلب با تنفس عمیق، سرفه و یا خنده بدتر می‌شود؛
- خستگی؛
- کاهش وزن و کاهش اشتها؛
- نفس کم آوردن؛
- احساس خستگی و یا ضعف؛
- عفونت‌هایی مانند برونشیت و یا ذات‌الریه که خوب نمی‌شوند و یا مدام تکرار می‌شوند؛
- شروع خس‌خس کردن؛
علائم عفونت ریه و 10 نشانه که باید جدی گرفته شودعوامل خطر برای سرطان ریه
سرطان ریه تفکیک جنسی و یا نژادی ندارد اما عوامل اولیه خطر برای ابتلا به این بیماری مربوط به سابقه سیگار کشیدن می‌شود. کربون می‌گوید که ۸۵ درصد بیماران مبتلا به سرطان ریه، زمانی در زندگی خود سیگاری بوده‌اند و NCI می‌گوید که سیگاری‌ها 20 برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
اما همه سیگاری‌ها مبتلا به سرطان ریه نمی‌شوند و همه مبتلایان به این بیماری نیز سیگاری نبوده‌اند. قرار گرفتن در محیطی که در معرض استنشاق مواد سرطان‌زا و سمی است مانند هوای آلوده، مقصر بیماری حدود 15 درصد از افرادی است که مبتلا به سرطان ریه می‌شوند در حالیکه هیچ‌گاه سیگار نکشیده‌اند. رادون و تشعشعات نیز دو عامل رایج در ابتلا به سرطان ریه هستند.
ژنتیک نیز می‌تواند نقشی را در ابتلا به سرطان ریه بازی کند. یک جهش ژنتیکی به نام EGFR به عنوان منبعی برای ابتلا به سرطان ریه مبتنی بر ژنتیک، شناخته شده است. بر طبق گفته مرکز سرطان Memorial Sloan Kettering، جهش ژن EGFR دلیل 10 درصد از بیماران با سرطان ریه سلول‌های غیرکوچک و همچنین حدود 50 درصد از سرطان‌های ریه است که مربوط به اشخاص غیرسیگاری می‌شود.
غربالگری و تشخیص سرطان ریه
غربالگری منظم برای سرطان ریه، یک مورد رایج نیست ولی به افرادی که زیاد سیگار می‌کشند پیشنهاد می‌شود که اگر نمی‌خواهند و یا نمی‌توانند سیگار را ترک کنند، سلامت ریه‌های خود را مورد بررسی قرار دهند. نیروی خدمات پیش‌گیرانه آمریکا، غربالگری سالیانه با سی‌تی‌اسکن دوز پایین را برای بزرگسالان بین 55 تا 80 سال که معیار سالیانه-پاکت 30 سیگار دارند و اکنون سیگاری هستند و یا در 15 سال گذشته سیگار را ترک کرده‌اند، پیشنهاد می‌کند.
معیار سالیانه-پاکت شما با ضرب کردن تعداد پاکت‌های سیگاری که شما روزانه می‌کشید (یا می‌کشیدید) در تعداد سال‌هایی که شما سیگاری بوده‌اید، محاسبه می‌شود. برای مثال، اگر شما به مدت 30 سال، روزی یک پاکت سیگار می‌کشید، این ضریب برای شما برابر 30 خواهد بود. هرچه این عدد بزرگتر باشد، خطر ابتلا به سرطان ریه بالاتر می‌رود.
اگر شما مشکوک به سرطان ریه باشید، پزشکتان از عکس‌برداری اشعه ایکس و یا سی‌تی‌اسکن استفاده می‌کند تا نگاه دقیق‌تری به ریه‌های شما بیندازد. اگر یک توده مشکوک و یا تومور در آنها دیده شود، پزشکتان عکس‌برداری‌های دیگر مانند PET و یا اندوسکوپی ریه را پیشنهاد می‌دهد.
در اندوسکوپی ریه، پزشک شما از یک دستگاه برای دیدن درون مسیرهوایی شما استفاده می‌کند. یک بافت‌برداری(بیوپسی) می‌تواند یک نمونه بافت را جدا کند که می‌تواند مورد آزمایش قرار گیرد تا مشخص شود که توده‌ی موجود، سرطانی هست یا نه و اگر سرطانی است از چه نوعی است و شما در چه سطحی از سرطان هستید.
انواع و سطوح سرطان ریه
تشخیص سرطان ریه برای همه بیماران یکسان نیست. نوع سرطان ریه و سطح آن و یا اینکه چقدر پیشرفته است، نحوه درمان بیماری توسط پزشکتان را مشخص می‌کند. سرطان ریه می‌تواند به دو نوع اصلی دسته‌بندی شود:
- سرطان ریه سلول غیرکوچک و یا همان NSCLC؛
- سرطان ریه سلول کوچک یا همان SCLC؛
سرطان ریه NSCLC
سرطان ریه NSCLC بین 80 تا 85 درصد سرطان‌های ریه را تشکیل می‌دهد. این نوع از سرطان با سرعت کمتری پیشرفت می‌کند اما اغلب در زمانی‌که بیماری پیشرفته شده و درمان آن سخت‌تر است، شناسایی می‌شود. NSCLCها براساس نوع سلول‌های موجود در تومور، به زیردسته‌هایی تقسیم می‌شود.
پزشک شما، به عنوان بخشی از تشخیص بیماری مشخص می‌کند که بیماری شما در چه سطحی است. مشخص کردن سطح بیماری به پزشک شما کمک می‌کند تا بهترین درمان را برای مورد شما مشخص کند. این مورد می‌تواند پیچیده باشد اما معمولاً اگر سرطان ریه شما به عنوان سطح 1 مشخص شود، یعنی خیلی زود شناسایی شده است و در اجزای دیگر بجز ریه‌ها گسترش نیافته است.
در سطح 2، سلول‌های سرطانی در ریه و گره‌های لنفاوی نزدیک تومور وجود دارند. سطح 3 سلول‌های سرطانی را در گره‌های لنفاوی دورتر از تومور مشخص می‌کند و در سطح 4، سرطان در فراتر از قفسه سینه شما گسترش یافته است.
سرطان ریه SCLC
سرطان ریه SCLC که گاهی اوقات با نام سلول سرطان جوی خوانده می‌شود، نوع شدیدی از سرطان ریه است که سریع گسترش یافته و بین 10 تا 15 درصد از موارد سرطان ریه را تشکیل می‌دهد. معمولاً به دسته سرطان مرحله اولیه، که به یک ریه محدود می‌شود و سرطان مرحله پیشرفته، که سرطان در بیش از یک ریه گسترش یافته، دسته‌بندی می‌شود.
درمان سرطان ریه
اگرچه سرطان ریه دلیل اول مرگ در اثر سرطان در آمریکاست، اما روش‌هایی برای درمان سرطان ریه وجود دارد تا زندگی شما را طولانی کند.
اولین کاری که شما بعد از دریافت تشخیص سرطان ریه باید انجام دهید، ترک سیگار است. اگرچه هیچ‌گاه سیگاری نبودن بهترین گزینه است اما ترک سیگار در اولین فرصت نیز همیشه بهتر از سیگاری ماندن است. لینا گاندی، رئیس آنکولوژی توراسیک در مرکز سرطان Perlmutter در مرکز پزشکی دانشگاه نیویورک می‌گوید: «حتی اگر هنگام تشخیص سرطان ریه خود، سیگار را ترک کنید، طول عمر بیشتر و وضعیت بیماری بهتری خواهید داشت.»
معمولاً خارج کردن تومور اولین برنامه برای مقابله با بسیاری از سرطان‌هاست، مخصوصاً اگر خیلی زود تشخیص داده شده باشند و به بخش‌های دیگر بدن گسترش نیافته باشند. بسته به سطح و نوع سرطان ریه شما، پزشکتان ممکن است دستور یک برداشت گوه را بدهد که در آن، جراح شما تومور را به همراه محدوده گوه-شکلی از سلول‌های سالم اطراف تومور را خارج می‌کند.
در موراد تهاجمی‌تر و یا سطوح بالاتر NSCLC، پزشکتان ممکن است دستور یک لوبکتومی که در آن قسمتی از ریه را برمی‌دارند و یا پنومونکتومی که کل ریه را برمی‌دارند را بدهد. امکان داشتن یک زندگی نسبتاً نرمال با تنها یک ریه وجود دارد. اگر سرطان در قسمت نایژه (لوله‌هایی که نای را به ریه‌ها وصل می‌کنند) باشد، ممکن است که تحت جراحی ریشه‌ای قرار بگیرید تا قسمتی از نایژه که تومور در آن واقع شده است را جدا سازند.
باتوجه به سطح و نوع سرطانی که دارید، پزشک شما ممکن است دستور پرتودرمانی و یا شیمی‌درمانی دهد. برخی بیماران ممکن است برای آزمایش‌های بالینی برای سرطان ریه درنظر گرفته شوند (برای مثال، در کشف داروها و یا درمان‌های جدید)، در حالیکه دیگران ممکن است از ایمن‌درمانی و دیگر پیشرفت‌ها در درمان سرطان ریه بهره‌مند شوند.
