8 خاصیت شگفت انگیز شلغم
شلغم علی‌رغم فواید سلامتی بسیار مانند بهبود سلامت استخوان، محافظت از قلب و جلوگیری از سرطان و هم‌چنین کاهش التهاب و بهبود گوارش، کمتر میان افراد محبوب و شناخته شده است. به علاوه، شلغم سوخت و ساز بدن را متعادل ساخته، جریان خون را افزایش داده و سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌بخشد. در ادامه با 8 خاصیت شگفت انگیز شلغم آشنا شوید.
نکته‌های تغذیه‌ای شلغم
شلغم نه تنها طعم را به خود جذب می‌کند، بلکه یکی اجزای اصلی غذا و خورشت به شمار می‌رود. این سبزیجات ریشه‌ای دارای میزان زیادی مواد غذایی و معدنی ارزشمند است که بدن برای عملکردش به آن‌ها نیاز دارد.
شلغم سرشار از کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و منیزیم بوده و از میان ویتامین‌ها حاوی ویتامین C، آهن و نیاسین است؛ غنی از فیبر بوده و کالری کمی دارد و معمولاً ارزان قیمت است و به همین دلیل، استفاده از آن در هر رژیم غذایی، منطقی است.
خواص شلغم
شلغم در بهبود سلامت قلب و سیستم ایمنی موثر بوده و از سرطان جلوگیری می‌کند. بهتر است مزایای سلامتی آن را با جزئیات بیشتری بخوانیم.
افزایش سلامتی قلب
شلغم دارای برخی از مواد مغذی ضروری است که بدن برای داشتن عملکردی خوب به آن‌ها نیاز دارد؛ مانند میزان زیادی پتاسیم و فیبر.
شلغم رگ‌های بدن را باز کرده و با کاهش فشار خون، فشار را از روی سرخرگ‌ها و رگ‌های خون برمی‌دارد. این کار، از بسته شدن عروق و هم‌چنین سکته‌ی قلبی و مغزی جلوگیری می‌کند. از طرفی دیگر، فیبر موجود در آن، کلسترول اضافی قلب و بدن را از میان می‌برد.
کمک به هضم غذا
اکثر افراد می‌دانند که فیبر موجود در غذا نقشی مهم در فرایند گوارش ایفا می‌کند و یبوست، اسهال، درد شکم، نفخ و مشکلات شکمی را درمان می‌کند. پس فیبر موجود در شلغم، باعث حرکت بهتر غذا در روده شده و جذب مواد مغذی غذا را بهبود می‌بخشد.
بهبود گردش خون
آهن موجود در شلغم، برای کم خونی یا کمبود گلبول‌های خون مفید است. آهن در شکل گیری گلبول‌های قرمز لازم است و بدن برای اکسیژن رسانی، ترمیم و فعالیت اندام‌ها به این گلبول‌ها نیاز دارد. به همین دلیل، آهنِ بیشتر، به معنی گردش خون بهتر در تمامی قسمت‌های بدن است.
بهبود سیستم ایمنی بدن
شلغم سرشار از ویتامین C و اسکوربیک اسید است که این‌ها اهمیت بسزایی در بهبود سیستم ایمنی بدن دارند. ویتامین C موجب تحریک تولید گلبول‌های سفید و پادتن‌ها شده، به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و بیماریهای مزمن همانند سرطان و بیماریهای قلبی را کاهش می‌دهد.
بهبود نیروی استخوان‌ها
کلسیم موجود در شلغم در رشد و ترمیم استخوان‌های بدن نقش بسزایی داشته و وجود آن در بهبود تراکم مواد معدنی استخوان بسیار ضروری است و اهمیت آن با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد؛ زیرا در سنین بالا بیشتر دچار ورم مفاصل و پوکی استخوان می‌شویم. اگر می‌خواهید مقاومت و نیروی استخوان‌هایتان را تقوت کنید، غذاهای سرشار از کلسیم را به رژیم غذایی‌تان بیفزایید.
جلوگیری از سرطان
شلغم علاوه بر ویتامین C دارای مقدار قابل توجهی ویتامین E، منگنز و بتا کاروتن است که تمامی این‌ها به عنوان آنتی اکسیدان در بدن عمل می‌کنند. این آنتی اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را یافته و پیش از اینکه فرصت داشته باشند موجب تغییر بیشتر سلول‌ها و گسترش سرطان شوند، آن‌ها را خنثی می‌سازند. آنتی اکسیدان‌های موجود در شلغم، در بلند مدت از بیماریهای مزمن جلوگیری می‌کنند؛ به همین دلیل، جزئی مهم از برنامه‌ی غذایی هستند.
مقابله با التهاب
شلغم سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 و ویتامین K است که نقشی مهم در مقابله با بیماریهای التهابی ایفا می‌کنند. این چربی‌های "خوب"، التهاب را کاهش داده، میزان کلسترول را تنظیم کرده و سلامت کلی بدن را بهبود می‌دهند. اگر از نقرس، ورم مفاصل یا دردهای مزمن رنج می‌برید، می‌توانید برگ‌های شلغم را جوشانده و از مزایای سلامتی آن بهره ببرید.
بهبود سوخت و ساز بدن
اغلب از اهمیت خانواده‌ی ویتامین‌های B چشم پوشی می‌شود اما بدون آن‌ها، کنترل فرایندهای آنزیمی و هورمونی بدن بسیار دشوار بوده و تمامی فعالیت‌های بدن مختل می‌شوند. ویتامین B موجود در شلغم تضمین می‌کند که همه‌ی اندام‌های بدن به خوبی عمل کرده و میزان هورمون‌ها تغییر نمی‌کند.
چگونه شلغم را انتخاب و نگهداری کنیم؟
شلغم در تمامی سال در دسترس است، اما عموماً در هوای سرد رشد می‌کند. به همین دلیل، شلغم شیرین و تازه در زمستان تا شروع بهار یافت می‌شود.
هنگام انتخاب، شلغم‌هایی را انتخاب کنید که کوچکتر بوده، پوستی ضخیم‌تر داشته و هیچ لکه‌ی قهوه‌ای یا غیرعادی روی آن وجود ندارد و برگ‌های آن سبز و شاداب هستند. می‌توان آن‌ها را در کیسه‌های پلاستیکی قرار داده و تا یک هفته یا بیشتر، داخل یخچال نگه داشت. از ریشه و برگ‌های سبز آن نیز در پخت غذا استفاده می‌شود. علی‌رغم طعم اندک، شلغم کاربردهای بسیاری در آشپزی دارد.
چگونه شلغم را بپزیم؟
به روش‌های متفاوتی، به صورت خام و پخته می‌توان از آن استفاده کرد. می‌توان آن را ریز خرد کرده، بریده و بسته به اندازه‌اش، از آن در آشپزی استفاده کرد. می‌توان شلغم را پخت، جوشاند، سرخ کرد یا بخارپز کرد. اما برای حفظ بافت تردش، شلغم را بیش از اندازه نپزید.
پیش از پخت یا سرو، باید آن را زیر شیر آب شسته و کاملاً تمیز کنید تا هر آلودگی یا قارچی از میان برود. پوست کندن یا دور انداختن برگ‌های آن نیز اختیاری است.
دستورهای پخت شلغم
با افزودن شلغم به غذا می‌توانید از تمامی فواید آن استفاده کنید. می‌توان آن را به روش‌های متفاوتی پخته و به سوپ و سالاد افزود.
سالاد
شلغم‌های تازه یا کوچک را که پیش از موعد برداشت شده‌اند انتخاب کنید؛ زیرا خوش طعم و شیرین هستند و هنگامی که به طور خام به سالاد سبزیجات اضافه می‌شوند، ترکیبی عالی در کنار کلم، هویج و چغندر خواهند بود. هرچه شلغم بزرگتر می‌شود، طعمی قوی‌تر و نزدیک به چوب خواهد داشت؛ از این رو، به دلیل تفاوت ذائقه‌ها نمی‌توان همیشه از آن در سالاد استفاده کرد.
خورشت
می‌توانید شلغم را خرد کرده و به همراه سیب زمینی، هویج، موسیر و کلم قمری، خورش سبزیجات تهیه کنید. هم‌چنین می‌توان به آن مرغ، گوشت گاو و گوشت بره اضافه کرد. در حقیقت، می‌توان از برگ سبز آن به همراه سبزیجات دیگر در پخت سوپ یا خوراک کاری استفاده کرد.
ترشی
در بسیاری از نقاط ایران، هند و پاکستان، از شلغم ترشی تهیه می‌شود؛ همانند ترشی سبزیجات دیگری مانند هویج، تربچه و فلفل چیلی.
چاشنی یا سالاد کلم
می‌توان شلغم خام را به صورت نواری برای استفاده از چاشنی برید یا آن را جهت تهیه‌ی سالاد رنده کرد.
توجه:
شلغم همانند دیگر سبزیجات خانواده‌ی کلم، حاوی ترکیباتی است که بر غده‌ی تیروئید و ترشح هورمون آن تاثیر می‌گذارند. اگر در معرض ابتلا به اختلال تیروئید هستید یا از آن رنج می‌برید، بهتر است پیش از استفاده از شلغم در برنامه‌ی غذایی، با پزشکتان مشورت کنید. در غیراینصورت، از استفاده از آن لذت ببرید!
