15 علائم هشدار دهنده آسیب کبدی
آسیب کبدی در مراحل اولیه علائم ظاهری ندارد و شما متوجه مشکل در کبد نخواهید شد، مانند کبد چرب یا هپاتیت C که یک بیماری خاموش هستند و شما نمی‌دانید که درگیر آن هستید یا خیر تا زمانیکه با آزمایش خون یا سونوگرافی مشخص شود. در این مطلب از سایت زوم لایف درباره علائم هشدار دهنده آسیب کبدی توضیح داده‌ایم.
علائم ظاهری بیماری‌های کبدی چیست؟
علائمی که نشان می‌دهد، کبد در خطر است
هر آنچه مانع عملکرد کبد یا رشد مجدد سلول‌های آن پس از آسیب دیدگی شود، ممکن است زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد. به عنوان مثال زمانی که کبد به درستی کار نمی‌کند، به علت تجمع بیلی روبین در خون که یک ماده زردرنگ است، پوست و سفیدی چشم زرد می‌شود.
در ادامه هشدارهایی که بدن، از ناسالم بودن کبد می‌دهد را بخوانید:
1. درد شکمی نشانه بیماری کبدی
احساس سوزش یا درد شکم، ورم یا درد در یک چهارم فوقانی راست شکم نشانه مشکل کبدی است. کبد بیشتر محفظه شکم را پر میکند و در سمت راست شکم قرار دارد. در صورت ملتهب بودن، می‌توانید آن را حس کنید.
2. خارش پوست
این مشکل یکی از نشانههای التهاب مجاری صفراوی اولیه است. این یک بیماری مزمن که مجاری صفرا در کبد را تخریب میکند و به طور معمول دارای علائم مشهودی نیست، اما یکی از نخستین نشانههای آن خارش پوست است. خارش پوست ممکن است در نتیجه دلایل دیگر، مانند خشکی پوست نیز شکل بگیرد؛ اما زمانی که به شرایطی پایدار تبدیل می‌شود، بررسی دقیق‌تر شرایط اهمیت دارد زیرا میتواند نشانه‌ای از سیروز کبدی نیز باشد.
3. ادرار تیره
رنگ تیره ادرار میتواند موجب نگرانی فرد شده و البته یکی از نشانههای آشکار آسیب دیدگی کبد باشد. در شرایطی که سطوح بیش از حد بیلی‌روبین در بدن موجب زرد شدن پوست و چشم می‌شود، این ماده میتواند موجب تغییر رنگ ادرار نیز شود زیرا کلیه‌ها تلاش می‌کنند آن را از طریق ادرار دفع کنند.
4. افزایش وزن
اگر به ناگاه با افزایش بی‌دلیل وزن خود مواجه شده‌اید، کبد ممکن است در پس این شرایط قرار داشته باشد. افزایش وزن ناخواسته میتواند نشانه‌ای از سیروز کبدی باشد. سیروز کبدی بیماری است که به‌آرامی پیشرفت کرده و موجب جایگزینی بافت سالم کبد با بافت اسکار، مسدود شدن جریان خون در کبد و ناتوانی این اندام در ارائه عملکرد درست می‌شود.
5. بی‌اشتهایی
از دست دادن اشتها یکی دیگر از نشانههای شایع آسیب کبد است و عدم احساس گرسنگی چیزی است که باید زنگ هشدار را برای شما به صدا درآورد.
6. کاهش وزن
کاهش وزن ناگهانی نیز میتواند یکی از نشانههای آسیب دیدگی کبد باشد. کاهش وزن ناخواسته میتواند نشانه‌ای از سیروز کبدی و همچنین هپاتیتC، عفونتی ویروسی که به التهاب در کبد منجر می‌شود، باشد.
7. درد مفصلی
درد مفصلی مانند درد آرتریت، حالت تهوع، استفراغ، خستگی و از دست دادن اشتها همه از علائم مرتبط با بیماری کبد به ویژه هپاتیت خودایمنی است. هپاتیت خود ایمنی بیماری است که طی سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌ها و بافت‌های کبد حمله میکند و در زنان شایع‌تر است.
8. قرمز شدن کف دستها
قرمز شدن کف دستها میتواند نشانه‌ای از بیماری کبد چرب غیرالکلی باشد. کبد چرب به واسطه ذخیره چربی بیش از حد در سلول‌های کبد رخ می‌دهد.
9. کبود شدن قسمت‌های از پوست
با افزایش وزن، ممکن است قسمت‌های مختلف بدن کمبود شود زیرا پوست نازک‌تر می‌شود. اما اگر دلیلی برای کبودی‌های روی بدن خود ندارید، ممکن است نشانه‌ای از آسیب کبدی باشد. کبد ناسالم خون را بدرستی تصویه نمی‌کند و همین باعث لخته شدن خون می‌شود. این نوع لختگی شبیه کبودی‌های بزرگ در قسمت‌های مختلف بدن ظاهر می‌شود.
10. خشکی چشم یا خشکی دهان
دلایل مختلفی، از جمله سن یا داروهای مصرفی، می‌توانند موجب خشکی چشم یا دهان شوند، اما این شرایط میتواند به واسطه دلیل جدی‌تر نیز شکل گرفته باشد. التهاب مجاری صفراوی اولیه یکی از دلایل شناخته شده خشکی چشم یا دهان و همچنین از علائم اولیه بیماری کبد است.
11. احساس سردرگمی
بیماری کبدی میتواند باعث تراکم مس در خون و مغز شود که به سردرگمی شبیه آلزایمر می‌انجامد. این نوع سردرگمی مربوط می‌شود به مرحله پیشرفته بیماری کبدی، که شاید تنها علامتی از بیماری باشد که فرد تجربه میکند.
12. تحلیل عضله
شکم بیش ازحد بزرگ یا قوزک متورم با دستها و پاهای لاغر و ضعیف میتواند به دلیل عدم تعادل مایعات براثر بیماری کبدی به وجود بیاید. این تحلیل رفتن عضله میتواند بالای گونه و در اطراف گیجگاه نیز خودش را نشان بدهد. این علائم پیشرفته نشانه بیماری کبدی است.
13. مشکلات حافظه
اگر حافظه شما اخیراً به شدت دچار مشکل شده است، ممکن است دچار نارسایی کبد شده باشید. در نارسایی کبد، این اندام نمی‌تواند سموم را به خوبی از خون حذف کرده و این شرایط میتواند به تجمع آنها در مغز منجر شود که به نام انسفالوپاتی کبدی شناخته می‌شود. متأسفانه یکی از نتایج این شرایط از دست دادن حافظه است.
14. زردی پوست یا چشم (یرقان)
هنگامیکه بدن سلول‌های خونی را می‌شکند، یکی از محصولات ایجادشده زردرنگ است که بیلی‌روبین نام دارد. درحالیکه یک کبد سالم مشکلی در دفع بیلی‌روبین ندارد، کبد بیمار اجازه تراکم بیلی‌روبین در خون را می‌دهد که به زردرنگ شدن پوست و چشم منجرمی‌شود. به این بیماری یرقان می‌گویند. ادرار پررنگ و مدفوع کمرنگ نیز از علائم یرقان است.
15. اختلال در خواب
دلایل مختلفی می‌توانند موجب بر هم خوردن الگوی خواب شما شوند، سیروز کبدی یکی از مواردی است که میتواند خواب شبانه را مختل کند.
آیا این نشانه‌ها، مشکل کبدی را تایید می‌کنند؟
بیماری کبدی فقط با مراجعه به پزشک و بعد از انجام آزمایش‌های مختلف قابل تشخیص است. حتی هیچ پزشکی با دیدن این علائم‌ها به شما نخواهد گفت مشکل از کبد یا دیگر اعضای بدن است. این‌ها فقط هشدارهایی هستند که باید به آنها توجه کنیم. اگر چنین مشکلاتی را بارها تجربه کردید، توصیه می‌شود برای تشخیص علت اصلی آن به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی میتواند موجب آسیب کبدی شود؟
الکل عامل اصلی آسیب کبدی است. مصرف بیش از حد الکل به آنزیم‌های کبدی اجازه تجزیه موثر این ماده را نمی‌دهد. الکل و محصولات جانبی آن می‌توانند به سلول‌های کبد آسیب رسانده و به افزایش التهاب در این اندام منجر شود. همچنین، الکل میتواند تجزیه چربی‌ها را مهار کند که به انباشت چربی در کبد (کبد چرب) منجر می‌شود.
الکل تنها عاملی نیست که میتواند به آسیب کبدی منجر شود. دیگر دلایل بالقوه آسیب کبدی عبارتند از:
- عفونت‌هایی که کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهند، مانند هپاتیت A، هپاتیت B، و هپاتیت C؛
- بیماری‌های خودایمنی مانند هپاتیت خودایمنی و کلانژیت صفراوی اولیه؛
- انباشت چربی اضافه در کبد که میتواند بی‌ارتباط با مصرف الکل باشد (بیماری کبد چرب غیر الکلی)؛
- برخی انواع داروها یا مکمل‌ها از جمله استامینوفن، برخی آنتی بیوتیک‌ها و افدرا؛
- بیماری‌های ژنتیکی مانند هموکروماتوز و بیماری ویلسون؛
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی؛
- سرطان کبد یا سرطانی که در بخشی دیگر از بدن آغاز شده و به کبد سرایت میکند.
سخن پایانی
انواع بیماری هپاتیت و مصرف مشروبات الکلی نیز از علل شایع و نشانه بیماری کبدی است. رعایت یک برنامه غذایی سالم و متعادل، ورزش کردن و مصرف نکردن مشروبات الکلی بهترین راه پیشگیری از بیماری‌های کبدی است.
